شنبه, 18 دی 1395 ساعت 12:06

اسلام از اختلاف آراء و نظرها برای پویایی اندیشه حمایت می کند

این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)
نویسنده کتاب مدیریت تعارض با رویکرد اسلامی معتقد است؛ اختلاف نظرها و آراء که به پویایی افکار و اندیشه‌ها منجر می شود، همواره مورد حمایت و تاکید اسلام است.
سید مسعود قانع روز شنبه به خبرنگار معارف ایرنا گفت: از آنجایی که موضوع مدیریت و به تبع آن مدیریت تعارض، رفتار انسان است و به طور طبیعی کسی می‌تواند بهترین الگوی اداره انسان و رفتار او را ارائه کند که بر تمامی ابعاد وجودی او احاطه داشته باشد و این ویژگی فقط در موجودی یافت می‌شود که نقش خالقیت انسان را داراست.
وی افزود: فقط خداوند و اولیای الهی به عنوان هدایت ‌گران انسان چنین ویژگی را دارند و می‌توانند کامل‌ترین و برترین الگوی اداره انسان و رفتار او را ارائه کنند لذا تبیین الگوی کاربردی اسلام در اداره تعارض به عنوان یکی از مسائل مورد ابتلا در مدیریت از طریق تحقیق و استنباط آنها از منابع اصیل اسلامی یعنی قرآن و سیره معصومین (ع) ضرورت می‌یابد.
قانع اضافه کرد: در کتاب مدیریت تعارض با رویکرد اسلامی، تمامی مراحل «تعارض» اعم از مرحله ابتدایی آن یعنی «صرفا عدم توافق و اختلاف نظر» و مراحل پیشرفته آن که عبارت است از «تعارض رفتاری» مورد بحث و مطالعه قرار می گیرد.

** سودمندی تعارض با سه شرط
وی همچنین گفت: اسلام، تعارض را با سه شرط، سودمند می‌داند و در صورت فقدان این شرایط، آن را مخرب می‌داند که این شرایط عبارتند از «اختلافات فقط در حوزه نظری باشد و به مرحله عمل و رفتار منجر نگردد»، «اختلاف نظرات در غیر از اصول و مبانی دین باشد» و «به پویایی اندیشه و انتخاب بهترین رأی منجر شود».
این پژوهشگر مذهبی افزود: بر همین اساس بایستی اختلاف نظرات در فضایی سالم و به دور از غرض‌ ورزی و فرسایش باشد.
وی اضافه کرد: متغیرهایی که اسلام به عنوان عامل تعارض معرفی می‌کند، بر اساس این که از سنخ افکار، عقاید و اخلاقیات انسانی باشد یا در رفتار انسان متجلی شود، به دو دسته عوامل درونی و بیرونی تعارض تقسیم‌بندی می‌شود.
این نویسنده از دنیاگرایی، تکبر، حسد، طمع، بخل، وسوسه شیطان، کفر، جهل و سوء‌ظن به عنوان مصادیق عوامل درونی یاد کرد و گفت: این عوامل در احساسات و عواطف، باور‌ها و اعتقادات، نگرش‌ها و صفات اخلاقی طرف‌‌های تعارض ریشه دارند.
وی درباره عوامل بیرونی گفت: این عوامل در رفتار طرف های تعارض ظهور می‌یابد و عبارتند از تعدی به حقوق دیگران، پیمان‌ شکنی، سرکشی در برابر خدا، مقاومت در برابر تغییر، تبعیض و شبهه.

** تعارض های سازنده و مخرب
قانع گفت: الگویی که جهت اداره تعارض ارائه شده، بر اساس نگرش اسلام به تعارض، به دو دسته تعارض سازنده و مخرب تقسیم می شود.
وی افزود: تعارض سازنده عبارت است از اختلاف انظار و آراء، جهت پویایی افکار و اندیشه‌ها که مورد حمایت و تأکید اسلام است،اما در حوزه تعارض مخرب، اسلام با ارائه ساز و کارهایی که برخی از آنها ناظر به مقابله با عوامل درونی و بیرونی تعارض است، از بروز تعارض جلوگیری می‌کند.
این پژوهشگر اضافه کرد: این رویکرد مشتمل بر شیوه‌های درونی و بیرونی اداره تعارض است که شیوه‌های درونی با تمرکز بر جهت‌دهی و اصلاح افکار، عقاید، اخلاقیات و عواطف به کنترل مراحل بروز تعارض می پردازد تا این افکار و عواطف به رفتار منجر نشود.
وی از تقویت روحیه گذشت، ایجاد فضای محبت و دوستی، ایجاد روحیه حسن ظن، تقویت روحیه انجام رقابت سازنده، تقویت روحیه وفای عهد، عبرت‌‌دادن از سرانجام گذشتگان، ترسیم اهداف متعالی، انسجام‌ بخشی، تأکید بر تقوا و بصیرت‌ دهی به عنوان شیوه های درونی یاد کرد.
قانع افزود: شیوه‌‌های بیرونی با تمرکز بر جهت‌دهی و اصلاح رفتار‌ها به کنترل آن در جهت جلوگیری از بروز رفتارهای تعارض‌آمیز مخرب می‌پردازند که این شیوه ها شامل مقابله با تبعیض، تقسیم عادلانه منابع، وضع قوانین و مقررات، تغییر ساختاری و ایجاد فاصله جغرافیایی است.
وی با بیان این که اسلام در قالب شیوه ‌های درونی و بیرونی به اداره تعارض می پردازد، اظهار کرد: این اقدامات در دو حوزه درون نظام اسلامی و خارج از نظام اسلامی یعنی در تعامل با مخالفان صورت می‌گیرد.

** شیوه های درونی و بیرونی پس از بروز تعارض چیست؟
این پژوهشگر مذهبی گفت: اداره تعارض در نظام حاکمیت اسلامی در شرایط پس از بروز تعارض با توسل به شیوه های درونی شامل توجه دادن به باور‌ها و اهداف مشترک، توجه دادن نسبت به عامل تعارض و همچنین توصیه به بردباری و صبر است.
وی افزود: شیوه‌های بیرونی نیز شامل ارجاع به خدا و رسول و جانشینان آنها، آرام‌سازی، مقابله عمومی با ایجادکنندگان تعارض، میانجی‌گری، ایجاد احساس پیروزی در طرفین تعارض و مذاکره است.

** تعامل با معاندان
قانع همچنین گفت:‌ اسلام در تعامل با معاندان نیز بر دو حوزه اندیشه و رفتار انسان‌ها تاکید دارد تا با انتخاب شیوه‌هایی تعارض را کاهش دهد.
وی افزود: شیوه‌های درونی در این زمینه شامل مدارا، تمرکز بر مشترکات، استقرار عدالت و داوری به حق، برخورد استدلالی همراه با ملاطفت نسبت به مخالفان، حل تعارض از طریق دادن امتیازات فرعی یعنی «تالیف قلوب»، عفو و جذب حداکثری، آگاهی‌بخشی و اتمام حجت، انذار و ایجاد هراس از خود در قلوب دشمنان است.
این نویسنده اضافه کرد: در حوزه تعارض در رفتار، اسلام با عنایت به چرخه رشد خود و با ملاحظه توان و استعداد درونی خود و موقعیت و شرایط مخالفان، در کنار شیوه‌هایی از قبیل تقیه، مصالحه و هجرت، از شیوه‌هایی همچون جهاد و مقابله بهره می‌برد.

** معرفی کتاب مدیریت تعارض
به گزارش ایرنا کتاب مدیریت تعارض با رویکرد اسلامی تالیف سیدمسعود قانع در ششمین جشنواره کتاب دین و پژوهش های برتر که اوایل دیماه از سوی سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد، به عنوان کتاب شایسته تقدیر در گروه «علوم اقتصادی و مدیریت اسلامی» معرفی شد.
در این کتاب تلاش شده با رجوع به قرآن و سیره معصومان(ع) و با روش اجتهادی و تحلیل تاریخی، نخست نگرش اسلام به تعارض، انواع تعارض و عوامل بروز تعارض از دیدگاه اسلام تبیین شود.
همچنین ساز و کارهای اداره تعارض درون نظام اسلامی از دیدگاه اسلام با تاکید بر قرآن و روایات و سیره نقلی و عملی معصومان(ع) مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت، تعارضات میان نظام اسلامی و سایر نظام ها و مخالفان به عنوان بحثی تکمیلی بررسی شده است.
کتاب مدیریت تعارض با رویکرد اسلامی که از سوی سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در 344 صفحه منتشر شده، شامل پنج فصل است که فصل اول به مفاهیم و کلیات اختصاص دارد و در فصل دوم پیشینه و ادبیات تعارض مورد بررسی قرار گرفته است.
مبانی انسان شناسی عنوان فصل سوم این کتاب است و نویسنده در فصل چهارم به مسائل تعارض پرداخته و فصل پنجم را به فنون اداره تعارض اختصاص داده است.
فراهنگ**1003**1027**خبرنگار: محمدرضا جعفرملک** انتشار دهنده: دهقانی

اطلاعات تکميلي

خواندن 1191 دفعه

نظر دادن

از پر شدن تمامی موارد الزامی ستاره‌دار (*) اطمینان حاصل کنید. کد HTML مجاز نیست.

آخرین اخبار

اخبار انتشارات دیجیتال

پربازدیدترین اخبار