پنج شنبه, 16 دی 1395 ساعت 09:06

اندیشه امامت در دوره غیبت صغری با تلاش های ابوسهل و ابومحمد نوبختی ماندگار شد

این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)
پژوهشگر تاریخ کلام شیعه معتقد است ابوسهل اسماعیل بن علی و ابومحمد حسن بن موسی در عصر غیبت صغری برجسته ترین متکلمان امامیه بودند و مهمترین گام ها را در پاسداری از اندیشه امامت در عصر غیبت صغری برداشتند.
حجت الاسلام سیدعلی حسینی زاده خضرآباد روز پنج شنبه به خبرنگار معارف ایرنا گفت: خاندان امامی مذهب نوبختی از برجسته ترین خاندان های عصرغیبت صغری است که از زمان منصور دوانیقی وارد دستگاه خلافت عباسی شده و با تکیه بر توانایی های علمی و مدیریتی خود جایگاه های بالایی را در دربار به دست آوردند.
وی افزود: البته نقش فرهنگی این خاندان همواره پر رنگ تر از فعالیت های سیاسی بوده و آنان در علوم بسیاری چون نجوم، تاریخ، فلسفه، علوم اوئل، ریاضیات، فیزیک، ادب و کلام تبحر داشتند و تالیفات بسیاری از خود به جا گذاشتند که جز یکی دو اثر از بین رفته است.
نویسنده کتاب «نوبختیان، ابوسهل و ابومحمد» اضافه کرد: در میان این علوم آنچه باعث برجسته شدن این خاندان شده، پرداختن آنان به علم کلام است و حداقل سه نفر از این خاندان در علم کلام تخصص داشته و در پیشرفت آن نقش بسیاری داشتند.
وی اضافه کرد: دو تن از این دانشمندان به نام های ابوسهل اسماعیل بن علی و ابومحمد حسن بن موسی در عصر غیبت صغری برجسته ترین متکلمان امامیه بودند و مهمترین گام ها را در پاسداری از اندیشه امامت در عصر غیبت صغری برداشتند.
حسینی زاده افزود: آنان با تاکید بر روایات و ادله عقلی به اثبات وجود امام زمان (عج) پرداخته و دلائل غیبت آن حضرت را برای مردم تبیین نمودند و همچنین در جبهه های دیگر نیز خدمات ارزنده ای به اندیشه امامیه کردند که از جمله با نفی تهمت های معتزله در باب توحید و عدل از دامن اندیشه ناب امامیه به تبیین تفکر امامیه در تقابل با دیگر اندیشه ها پرداختند.
وی اضافه کرد: آنان با تالیف کتاب های فراوان، تشکیل مجالس علمی و تربیت شاگردان به دفاع از مذهب برخاسته و در حقیقت حلقه وصل متکلمان امامی عصر حضور در مدرسه کوفه و متکلمان بزرگ عصر غیبت کبری در مدرسه بغداد شدند.
این پژوهشگر تاریخ اسلام افزود: آنان در جبهه داخلی تشیع نیز با موضع گیری در برابر غلات و فرقه های انحرافی همچون واقفیه، در مقابل بدعت ها ایستادند و با راه کارهای فرهنگی توانستند مدعیان دروغین نیابت را رسوا کرده و از سوی دیگر به تحکیم جایگاه نیابت حقیقی امام عصر(ع) بپردازند.
وی تاکید کرد: این دو متکلم نوبختی را به حق می توان صاحب مدرسه ای دانست که با استفاده از اندیشه های متکلمان نخستین امامی، چون هشام بن حکم و تنقیح و پیرایش آن، در نهایت متکلمانی چون شیخ مفید به جامعه علمی شیعه تحویل دادند.
این نویسنده با اشاره به ویژگی های کتاب نوبختیان، ابوسهل و ابومحمد گفت: این اثر در پنج فصل تدوین شده که در فصل اول کلیات و مقدمات از جمله زندگی نامه اجداد متکمان نوبختی و گذشته علمی و سیاسی این خاندان بررسی شده است.
وی افزود: در فصل دوم زندگی سیاسی و فرهنگی ابوسهل اسماعیل بن علی نوبختی بررسی شده و تلاش کرده ایم با پژوهش در عناوین تالیفات ابوسهل و بررسی قطعات به جا مانده آنها، گوشه ای از اندیشه ها و زندگی وی را حدس بزنیم.
حسینی زاده همچنین گفت: فصل سوم در بردارنده پژوهشی در زندگی و آثار ابومحمد حسن بن موسی نوبختی است که مختصر گزارش هایی که از زندگی ابومحمد وجود دارد، مورد تحلیل قرار داده ایم و عناوین آثار ابومحمد و گزارش های باقی مانده از محتوای برخی از آنها را مورد بررسی قرار داده ایم.
وی از فصل چهارم این کتاب به عنوان مهم ترین بخش یاد کرد و گفت: اندیشه های کلامی این دو متکلم نوبختی در این فصل مورد بررسی قرار گرفته و تلاش کرده ایم با بررسی گزارش های شیخ مفید در کتاب أوائل المقالات و گزارش های پراکنده ای که در منابع دیگر درباره اندیشه های کلامی این دو متکلم آمده، تا جایی که ممکن است تفکرات کلامی آنان را بازیابی کنیم.
این پژوهشگر مذهبی افزود: فصل پنجم پژوهش در راستای بررسی تاثیرگذاری اندیشه های این متکلمان بر کلام امامیه تدوین شده و در این فصل ابتدا تاثیرپذیری نوبحتیان از معتزله مورد بررسی قرار گرفته و سپس ابعاد تأثیرپذیری ابوسهل و ابومحمد از متکلمان امامی پیش از خود به ویژه هشام بن حکم بررسی شده و در نهایت تاثیرگذاری متکلمان نوبختی بر اندیشمندان امامی بعد از خود به ویژه شیخ مفید مورد پژوهش قرار گرفته است.
کتاب «نوبختیان، ابوسهل و ابومحمد» تالیف حجت الاسلام سیدعلی حسینی زاده خضرآباد یکی از دو کتابی است که هفته گذشته در اختتامیه ششمین جشنواره کتاب دین و پژوهش های برتر از میان 790 کتاب در گروه «فلسفه، کلام، اخلاق، عرفان و مذاهب اسلامی» شایسته تقدیر شناخته شد.
فراهنگ**1003** 1823خبرنگار: محمدرضا جعفرملک * انتشار دهنده: طاهره نبی اللهی

اطلاعات تکميلي

خواندن 1576 دفعه

نظر دادن

از پر شدن تمامی موارد الزامی ستاره‌دار (*) اطمینان حاصل کنید. کد HTML مجاز نیست.

آخرین اخبار

اخبار انتشارات دیجیتال

پربازدیدترین اخبار