تعمیق مناسبات دو کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری تاجیکستان، از طریق کمک به ایجاد ادبیات جدید فرهنگی (تاریخ، زبانشناسی، آداب و سنن)، در حوزة شرقی تمدن ایرانی (ماوراءالنهر، افغانستان؛ اویغورستان و مناطق جنوبی فدراسیون روسیه)؛تحقیق و بررسی و چاپ و انتشار موضوعات پیشنهاد شورای سیاستگذاری پژوهشگاه.
نشر مجلههای نامه پژوهشگاه و اندیشه، برگردان و انتشار کتابها و مقالات دانشمندان ایرانی به خط سیریلیک و فارسی، مشارکت در تألیف کتابهای محققان و سیاستمداران تاجیک، آمادهسازی و چاپ آثار پژوهشگران تاجیکی، همکاری در امور فرهنگی سفارت مانند تهیه مقالات برای همایشها و کمک به دانشجویان ایرانی و تاجیکی دوره دکتری برای تهیه کتاب و مواد پژوهشی، همکاری با هفتهنامه ادبیات و صنعت اتحادیه نویسندگان در انتشار مطالب با خط فارسی، همکاری با آکادمیعلم ها، دانشگاهها و مراکز فرهنگی در زمینههای مشترک و توزیع آثار ایرانی برای مقامات، کتابخانهها و.... از جمله کارنامه این پژوهشگاه در طول دوره فعالیت بیست ساله می باشد.
یکی از پروژه هایی که به جدیت در این مرکز دنبال شد طراحی و برنامه نویسی نرم افزاری بود که خط سیریلیک را به فارسی و بالعکس ترجمه نماید. انجام این مهم توسط مرحوم عبدالرحیم بهروزیان، سرپرست سابق پژوهشگاه فرهنگی فارسی سفارت ایران در تاجیکستان محقق شد. هم اکنون این نرم افزار به منظور استفاده عموم به صورت رایگان در سایت این پژوهشگاه قابل دسترسی است. به پاس تلاشهای بی وقفه مرحوم بهروزیان نام آنرا نرم افزار بهروزیان نامیدهاند. علاوه بر نسخه رایانهای، نسخههای تحت وب و قابل استفاده در انواع سیستم های عامل گوشیهای تلفن همراه نیز فراهم شد که به منظور استفاده رایگان عموم در وبگاه پژوهشگاه فرهنگ فارسی- تاجیکی سفارت جمهوری اسلامی ایران به نشانی: www.pertaj.com بارگذاری شده است. تفاوت نرم افزار موجود با موارد مشابه، بهرهگیری از متون فارسی و تاجیکی در تنظیم دادهها و قابلیت خودسازی و تکمیل تدریجی آن است.
اشتیاق زیادی برای تغییر خط از سیریلیک به فارسی در تاجیکستان وجود دارد و بسیاری از شخصیت های فرهنگی و ادبی تاجیک خط والفبای سیریلیک روسی را که زبان فارسی تاجیکی هم اکنون به آن نوشته میشود، خطی تحمیلی بر ملت خود میشمارند.
شورای عالی یا مجلس وقت تاجیکستان 22 ژوئیه سال 1989 میلادی با درخواست اهل فرهنگ و قشر روشنفکر این کشور قانونی را تصویب کرد که براساس آن زبان فارسی (نیاکان) به عنوان زبان رسمی این کشور پذیرفته شود.برای اجرای این قانون قرار بود رسم الخط سریلیک در این کشور به خط فارسی تغییر کند،اما تاکنون این امر به نتیجهای نرسیده است.
خط فارسی در زمان شوروی سابق از مدارس ومکاتبات اداری تاجیک ها حذف شد و بعد از استقلال تاجیکستان برخی از دولتمردان این کشور به فکراحیای مجدد رسمالخط نیاکان و خط فارسی خود افتادند.
امروز مردم تاجیکستان با وجود اینکه فارسی زبان هستند به خط سریلیک مینویسند و تنها درصدی از مردم میتوانند رسمالخط فارسی را بخوانند و یا بنویسند.
به عقیده کارشناسان فرهنگی تاجیک، گسترش آموزش خط فارسی درتاجیکستان به معنای احیای خط نیاکان و دسترسی مردم این کشوربه دریای منابع فارسی است که در کتابخانه ها و پایگاههای اطلاع رسانی کشورهای فارسی زبان بویژه جمهوری اسلامی ایران وجود دارد.
اگرچه دربرخی از کشورهای آسیای مرکزی بعد از استقلال از شوروی سابق زبان مادری آنها به عنوان زبان دولتی و رسمی اعلام شد اما زبان روسی تاثیر خود را همچنان در تاجیکستان، قزاقستان و قرقیزستان حفظ کرده است.
راضیه یوسفی نیا
آدرس ایمیل جهت جلوگیری از رباتهای هرزنامه محافظت شده اند، جهت مشاهده آنها شما نیاز به فعال ساختن جاوا اسکریپت دارید