جمعه, 03 دی 1395 ساعت 13:28

آمریکای لاتین و ادبیاتی از جنس بوم و رئالیسم جادویی

این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)
کتاب «درآمدی بر ادبیات آمریکای لاتین» اثری است که می کوشد بر بستر سیاسی و فرهنگی این منطقه، ادبیات داستانی لاتین را به مخاطبانش بشناساند و از سبک های رمان نو، بوم و واقع‌گرایی جادویی و ... رمزگشایی کند.
کتاب درآمدی بر ادبیات آمریکای لاتین اثر «فیلیپ سوان سون» مدرس مطالعات اسپانیایی دانشگاه «شفیلد» انگلیس، یکی از آثاری است که درباره ادبیات این منطقه در ایران منتشر شده است. این کتاب را «سارا کاظمی منش» ترجمه کرده است.

**ساختارمندی کتاب
نویسنده، در این اثر سبک های رمان نو، بوم و واقع‌گرایی جادویی را در فضای تحولات دهه 1970 میلادی به بعد بررسی می‌کند. او مرورِ سیر تکاملی نوشتار و ادبیات آمریکای لاتین را با تحلیل‌های موشکافانه‌‌ متون کلیدی نویسندگانی چون «ماریو بارگاس یوسا»، «گابریل گارسیا مارکز»، «خورخه لوییس بورخس» و «ایزابل آلنده» درمی‌آمیزد. سایر حوزه‌ هایی که کتاب به آن‌ها پرداخته، روایات ملت‌ساز، داستان‌های ملی و محلی، بومی‌گرایی، مدرنیسم، پسابوم و ادبیات داستانی اسپانیایی-‌آمریکایی است.

**روش نگارش درآمدی بر ادبیات آمریکای لاتین
در این کتاب سعی شده به صورت ادواربندی تاریخی به سبک نویسندگان و آثارشان بپردازد. با این حال نویسنده معتقد است هر گونه گزارش تاریخ ادبی یا گزارشی از یک رویداد و پدیده ای ادبیاتی، تنها یک روایت از آن تاریخ پدید خواهد آورد. به بیان ساده انتخاب نویسندگان و متن های نمونه و برجسته، همیشه امری سلیقه ای و به احتمال بسیار تابع دامنه عقایدی خواهد بود که از پیش وجود داشته اند.(1)

**رمان نو و بوم
مهمترین پیشرفت شناخته شده ادبیات آمریکای لاتین در عرصه جهانی، رشد رمان نو یا روایت نو است. این نوع رمان ها در دهه 1940 تا 50 میلادی شکل گرفتند که به موفقیت چشمگیر آن در دهه 60 ختم شد و پس از آن با عنوان «بوم» شناخته شد. به طور معمول رمان نو به عنوان نفی یا واکنشی نسبت به واقع گرایی سنتی شناخته می شود. در واقع رمان نو، مجموعه ای از فنون روایی دشوار است که باعث می شود مخاطب، نقش فعالتر و دغدغه مندتری در ساخت یا بازسازی خودِ روایت بر عهده گیرد.(2)
دوران بوم، دورانی است که ادبیات داستانی آمریکای لاتین یا به طور خاص ادبیات داستانی اسپانیایی زبان، برای نخستین بار در مقیاس و عرصه بین المللی مطرح شد. نقطه شروع بوم، دریافت جایزه ادبی «بیبلیوتکا بریو» است که در سال 1962 به نویسنده پرویی «ماریو بارگاس یوسا» به خاطر رمان «عصر قهرمان ها» تعلق گرفت. در واقع این نخستین باری بود که نویسنده ای غیراسپانیایی برنده جایزه شد. گروهی دیگر معتقدند که آغاز بوم به سال 1958 و انتشار نخستین اثر بزرگ یکی از پیشتازان جریان ادبی نو، یعنی نویسنده ای مکزیکی به نام «کارلوس فوئنتس» بر می گردد. (3)
همانگونه که پیشتر گفته شد بوم پدیده ای متعلق به دهه 1960 است. تعدادی از رمان های بزرگی که نویسندگان مطرح نوشته اند، در این دوره ظاهر شدند و همچنین رمان های برجسته ای به قلم نویسندگان جدید نیز، در این دوره چاپ شدند. با این حال بوم دارای چهار شخصیت کانونیِ فوئنتس، یوسا، مارکز و «خولیا کورتاسار» است. این چهار نویسنده بزرگ درست به همان اندازه که شبیه اند، با هم متفاوتند.
در این میان آثار یوسا پیوندی میان تکنیک ادبی روایت نو با بینش و پنداره واقعیت است. او در جایگاه رمان نویسی حرفه ای و موفق که از جریان بوم بود، در مقام نویسنده ای بین المللی و شناخته شده آثارش به زبان های مختلف ترجمه شد. ویژگی آثار یوسا این است که او همواره یک واقع گرا باقی ماند.(4)

**واقع گرایی جادویی و نو بومی گرایی
«واقع گرایی جادویی» (رئالیسم جادویی) نشان دهنده درک تفاوت بین واقعیت و برداشتی است که از آن می شود. واقع گرایی جادویی در مفهوم آمریکای لاتینی اش، در حقیقت با «آلخو کارپنتیر» (1980-1904) آغاز شده است.(5)
واقع گرایی جادویی به خلق سبکی روایی منجر شد که تاثیر به خصوص آن بر نحوه توصیف طبیعی رویدادهای عجیب و غریب نهفته بود. این سبک روایی بیش از هر کس تداعی گر، مارکز است. مارکز نویسنده کتاب «صدسال تنهایی» است که به عنوان بهترین رمان آمریکای لاتین به شمار می رود.
یکی از اجزای جدایی ناپذیر چیزی که امروزه با عنوان واقع گرایی جادویی می شناسیم، دیدگاه جماعت بومی نسبت به زندگی است که بر اساس افسانه و اسطوره شکل گرفته است. در نتیجه یک پدیده مهم مربوط به این امر در نیمه نخست سده بیستم، احیای بومی گرایی بود. آنچه که برخی نئوبومی گرایی خوانده اند، کوشیده است به بازآفرینی تجربه بومیان از درون بپردازد. یعنی واقعیت را از دریچه دید و برداشت جماعت بومیان نسبت به آن به نمایش بگذارد. «میگل آنخل آستوریاس» نویسنده گواتمالایی یک شخصیت بنیانی و مهم در مکتب واقع گرایی جادویی و نئوبومی گرایی است.(6)

**نقد و بررسی
شیوه‌ روایی مدرن در آمریکای لاتین، از پدیده های ادبی سده بیستم به حساب می‌آید. کتاب در آمدی بر ادبیات آمریکای لاتین سعی دارد تا خوانندگان را با ادبیات داستانی این منطقه بر بستر فرهنگی و سیاسی آن آشنا کند و مباحث مربوط به نحوه‌ خوانش این نوع متن را نیز به مخاطبان بشناساند..
«استفن هارت» مدرس دانشگاه یونیورسیتی کالج لندن بر این باور است که کتاب در آمدی بر ادبیات آمریکای لاتین با نثری ظریف، جامع و در عین حال نکته سنج، درآمدی استادانه بر ادبیات داستانی آمریکای لاتین است.
در نقد کتاب هم گفتنی است که ارایه فهرستی دقیق تر در ابتدای کتاب می توانست خوانندگان را به سمت خوانش و بهره جویی بهتر از اطلاعات اثر رهنمون شود. همچنین جای نمایه، منابع و ماخذ اثر در انتهای کتاب خالی است.
*پی نوشت ها
1-سوان سون، فیلیپ، در آمدی بر ادبیات آمریکای لاتین، سارا کاظمی منش، نشر آوند دانش، چاپ اول 1395، ص ص181
2-همان، ص56
3- همان، ص94
4-همان، ص107
5- همان، ص74
6-همان، ص77
*گروه پژوهش و تحلیل خبری
خبرنگار:محمدستاری** انتشاردهنده: سیدمحمد موسی کاظمی**پژوهشم**453**9279

اطلاعات تکميلي

خواندن 1340 دفعه

نظر دادن

از پر شدن تمامی موارد الزامی ستاره‌دار (*) اطمینان حاصل کنید. کد HTML مجاز نیست.

آخرین اخبار

اخبار انتشارات دیجیتال

پربازدیدترین اخبار