چهارشنبه, 24 آذر 1395 ساعت 08:52

ارتقای اقتصاد ملی به پژوهش های کاربردی نیازمند است

این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)
«سیدمحمدرضا امیری تهرانی» مدیر پژوهشی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: بودجه ای که برای پژوهش در کشور اختصاص داده می شود با توجه به آنکه نسبت به تولید ناخالص ملی در اندازه شاخص های بین المللی نیست اما می توان با اولویت بندی نیازهای تحقیقی به درستی از آن استفاده کرد و سبب ارتقای اقتصاد ملی شد.
پژوهش یا تحقیق به فعالیتی خلاقانه و هوشمندانه گفته می شود که در آن پژوهشگر تلاش دارد با استفاده از شیوه های علمی به بررسی یک رخداد، رفتار و پدیده بپردازد و این مهم به دو صورت پایه (بنیادی) و کاربردی صورت می گیرد.

پژوهش پایه، یک رشته نظام مند و هدایت شده در راستای دانش و درک هر چه بیشتر جنبه‌های بنیادین پدیده‌ها است که به طور مستقیم در زندگی انسان ها نقش ندارد اما می تواند زمینه تحقیق کاربردی را فراهم آورد. این در حالی است که پژوهش‌های کاربردی جنبه عملی دارند و به صورت مستقیم با هدف حل مشکل های موجود در جامعه انجام می شوند.

به طور معمول یافته های پژوهشی برای استفاده در اختیار نهادها، افراد خاص و بهره برداری در مجله های علمی معتبر ارایه می شود. بر پایه تعریف عنوان شده دو جنبه اساسی یعنی «یافت پرسش پژوهش» و «پاسخ دادن به آن» را می توان برای انجام پژوهش مطرح کرد.

این مقوله کاربرد زیادی در حل مسایل زندگی بشر ایفا می کند و اگر به درستی صورت بگیرد بسیاری از معضل ها را برطرف خواهد کرد. بنابراین یک پژوهش توانمند قادر است ریشه بسیاری از مشکل های جامعه مانند فقر، بیکاری، فساد و ... را شناسایی کند و راهکاری های موثری را برای کاهش آن به دستگاه های اجرایی ارایه و در سطح خردتر شیوه هایی را برای کاهش مسایل موجود در اختیار افراد قرار دهد.

ضرورت پرداختن به امر پژوهش و شناخت اهمیت و کارکردهای آن در جامعه سبب شد تا پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا در آستانه روز پژوهش با «سیدمحمدرضا امیری تهرانی» مدیر پژوهشی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به گفت و گو بپردازد.

امیری تهرانی طرح های پژوهشی را با کتاب و دیگر نوشتارها متفاوت دانست و گفت: تعدادی از افراد به اشتباه تصور می کنند پژوهش و طرح پژوهشی مجموعه ای از اطلاعات را گرد هم می آورد که در نهایت در قالب یک جلد کتاب انتشار می یابد، در حالی که مفهوم این فعالیت تحقیقی با کتاب متفاوت است. کتاب مجموعه ای از نوشتارهایی به شمار می رود که درباره موضوعی باشد و بر پایه شرایط و اقدام های علمی تهیه شود اما یک طرح پژوهشی باید معطوف به یک مساله و موضوعی باشد که پرداختن به آن ضروری به نظر برسد.

مدیر پژوهشی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تصریح کرد: پژوهش باید تنها به یک موضوع اختصاص یابد و درباره موضوعی صورت بپذیرد که بتواند در راستای پاسخگویی به یک نیاز و مشکل مهم پیش برود و این امر بایستی به وسیله پژوهشگر مشخص شود تا او بتواند شاخصه های لازم را برای بررسی استخراج کند و بر روی آن پژوهش انجام دهد. تحقیقاتی که درباره این مسایل صورت می گیرد طرح پژوهشی نامیده می شود. لازم است پژوهشگر و نخبگان این طرح را از درون جامعه تشخیص دهند و برای دستیابی به راه حل در مرحله های مختلف به تعریف علمی و نظری موضوع بپردازند و سپس بتوانند یک تحلیل و راهکار برای آن ارایه کنند.

وی درباره نقش پژوهش در پیشبرد هدف های کلان جامعه، اظهار داشت: هر اجتماعی برپایه مراجع و سیاست گذاری کلان و خرد هدف هایی را برای رسیدن به آرمان های خویش تعریف می کند. برای مثال نهادهای مختلف وظیفه دارند تا با توجه به برنامه پنج ساله توسعه کشور و برنامه سالیانه ای که برای سازمان خود در نظر گرفته اند، اقدام های ضروری را برای دستیابی به نیازها و حل مسایل اساسی جامعه انجام دهند و در این راستا از تحقیق هایی که به وسیله دانشگاه ها صورت می پذیرد، بهره بگیرند تا بتوانند مناسب ترین شیوه و راهکار را برای حل موضوع انتخاب کنند. در چنین مواردی ضرورت ارتباط و تعامل میان نهادهای اجرایی، نخبگان و مرکزهای علمی و تحقیقاتی بیش از پیش احساس می شود.

در مساله های خرد برای نمونه خانواده ها به منظور پرداختن به امور تربیتی، آموزشی و اقتصادی فرزندان خویش نیازمند اطلاعات و راهکار هستند که می توانند پاسخ آن را از جامعه نخبگان دریافت کنند و این مهم تا میزانی به صورت مشاوره های اجتماعی، تربیتی، اقتصادی، روانشناسی، حقوقی و ... صورت می گیرد، بنابراین ارتباط میان سیاست ها، هدف های کلان و موضوع های خرد اجتماع به صورت کامل قابل تعریف است.

امیری تهرانی با اشاره به نقش و وظیفه دانشگاه و پژوهشگاه در برابر جامعه یادآور شد: این نهادها از لحاظ مالی با ثروت های کشور و مالیات های مردم تامین می شوند، بنابراین طبیعی است که جامعه، مطالبه هایی از دانشگاه ها و پژوهشگاه ها داشته باشد و از آنان بخواهد به مسایلی که مردم با آنها درگیر هستند، توجه داشته باشند و به تحقیق و تفحص در این باره بپردازند و وظایف و تکلیف خود را با ارایه راهکارهای تحلیلی انجام دهند.

مدیر پژوهشی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی درباره اثر گذاری جامعه، دولت و دانشگاه بر امر پژوهش گفت: جامعه بستری است که باید دو نهاد دولت و دانشگاه به آن توجه کنند و مسایل و مشکل های آن را موضوع اصلی تحقیق های خود قرار دهند. دانشگاه بایستی با اندیشه و تحلیل به بررسی مسایل به صورت علمی بپردازد و نتیجه گیری لازم را برای حل مشکل ها انجام دهد. در طرف دیگر دولت باید با اولویت بندی مسایل گوناگون، دانشگاه ها را برای انجام دادن طرح های پژوهشی از نظر مالی حمایت کند زیرا بخش خصوصی نمی تواند هزینه بسیاری از بحث های کلان را همچون فقر، اشتغال، حاشیه نشینی، اعتیاد، بیکاری و ... بپردازد.

وی با بیان ضرورت کاربردی بودن طرح های پژوهشی بیان داشت: نهادهای اجرایی و دستگاه های دولتی برای پیدا کردن راه حل مسایل جامعه و راهکارهای برطرف کردن آنها باید به دستاوردهای تحقیقی پایبند باشند، اگر چنین امری صورت بپذیرد، پژوهشگر نیز برای ادامه فعالیت های علمی، انگیزه بیشتری خواهد داشت و با دقت نظر بالاتری برای طرح های پژوهشی دیگر اقدام خواهد کرد.
همچنین پژوهشگران و دانشگاهیان وظیفه دارند با بهره گیری از شیوه های علمی و استفاده از نظریه های مناسب به انجام دادن امور تحقیقی بپردازند زیرا در غیر این صورت جامعه از این طرح ها و نتیجه های حاصل از آنها استقبال نخواهد کرد.

امیری تهرانی با اشاره به صرف بودجه های کلان برای برخی از پژوهش ها تصریح کرد: گاهی وقت ها بخش بیشتر بودجه کارهای پژوهشی جهت تهیه طرح نامه های پژوهشی صرف می شود که هیچ گاه از آن استفاده نمی شود و این گونه هزینه ای که برای حل یک موضوع در نظر گرفته شده است برای انجام دادن پژوهش های ظاهری و صوری از میان می رود.

مدیر پژوهشی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در پاسخ به پرسشی درباره بودجه اختصاص یافته دولت برای کارهای پژوهشی در کشور اظهار داشت: هزینه ای که برای این امر در کشور اختصاص داده می شود اگرچه نسبت به تولید ناخالص ملی(GNP) در اندازه شاخص های بین المللی نیست اما همین مقدار هم اگر به درستی به نهادهای علمی ارجاع داده و با اولویت بندی برای نیازهای تحقیقی جامعه صرف شود تا میزان بالایی پاسخگوی نیازهای اجتماع خواهد بود. این در حالی است که بیشترین بودجه اختصاصی پژوهش در عمل در اختیار نهادهای اجرایی است که آن دستگاه ها به دلیل اینکه به طور جدی و اصیل به پژوهش اعتقاد ندارند، بودجه را جهت تحلیل و ارایه راهکار برای مسایل صرف نمی کنند و در پایان سال به طرح نامه های صوری، ظاهری و بی محتوا تخصیص می دهند.

وی در پایان با اشاره به شعار روز پژوهش در سال جاری گفت: «پژوهش تقاضا محور و تجاری سازی فناوری زیر بنای اقتصاد مقاومتی» به عنوان شعار این روز در نظر گرفته شده که در آن به نکته های مختلفی توجه شده است. بحث تقاضامحوری و تجاری سازی در این شعار بر کاربردی بودن پژوهش تاکید دارد. اقتصاد مقاومتی هم یکی از مسایل عینی جامعه محسوب می شود و در تشریح آن باید گفت، اقتصاد ایران وابسته به درآمدهای نفتی است و برای تهیه منابع و امکانات لازم به مبادله های خارجی نیاز دارد اما این تبادل ها باید به صورتی انجام شود که تکانه های خارج از کشور نتواند اقتصاد ملی را متزلزل سازد و بر آن اثرگذار باشد. اگر اقتصاد مقاومتی اینگونه تعریف شود لازم است با رویکرد کاربردی به پژوهش ها نگاه شود تا با استفاده از تحقیق های علمی بتوان اقتصاد ایران را قوت بخشید.

*گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: مرضیه دهقانی**انتشار دهنده: شهربانو جمعه
پژوهشم**9165**2002**9131
*ایرنا مقاله کانالی برای انعکاس مقاله های اندیشکده ها- پژوهشکده ها- دانشکده ها- مراکز تحقیقاتی و رسانه های ایران و جهان*
Irnaarticle@

اطلاعات تکميلي

خواندن 1110 دفعه

نظر دادن

از پر شدن تمامی موارد الزامی ستاره‌دار (*) اطمینان حاصل کنید. کد HTML مجاز نیست.

آخرین اخبار

اخبار انتشارات دیجیتال

پربازدیدترین اخبار