هم افزایی ملی در صرفه جویی آب؛ راهکاری موثر در مدیریت این بحران

فضای مطبوعاتی امروز در عرصه اجتماعی و فرهنگی؛ بحران خشکسالی را بررسی کرد. سالروز رحلت رسول اکرم(ص) و شهادت امام حسن(ع) مساله دیگری که روزنامه ها آن را بازتاب دادند و ضرورت حفظ میراث فرهنگی از دیگر مطالب مهم روزنامه ها به شمار می رود.

گروه اطلاع رسانی دفتر پژوهش و بررسی های خبری ایرنا؛ موضوع های یادشده را که انعکاس قابل توجهی در روزنامه های صبح یکشنبه داشت؛ با هدف آگاهی بخشی و اطلاع رسانی بررسی شده است.

** کاهش ذخایر آبی کشور
کارشناسان محیط زیست از وقوع خشکسالی در ایران در آینده ای نزدیک اظهار نگرانی می کنند. موضوعی که حفظ و صیانت از منابع آبی را بیش از پیش گوشزد می کند، روزنامه های امروز در گزارش هایی این پدیده را مورد بررسی قرار دادند و به آسیب شناسی این موضوع پرداختند.

روزنامه «آرمان» در یادداشتی عنوان «چاه کندن سر راه مدیریت بحران آب» را منتشر کرد و آورد: حفر چاه‌های غیرمجاز پدیده‌ای است که در چند سال گذشته بر شدت بحران آبی ایران افزوده است. مانند بسیاری از تخلفات دیگر، آمار دقیقی هم از میزان حفر این چاه‌ها و برداشت بی‌رویه آب از آنها وجود ندارد.

در ادامه این یادداشت آمده است: عده‌ای تعداد این چاه‌ها را 100 هزار حلقه می‌دانند و عده‌ای دیگر تصور این را که در این مدت کمتر از 400 هزار حلقه چاه غیرمجاز حفر شده است محال می‌دانند. در این رابطه تا امروز بحث‌ها و چالش‌های زیادی به وجود آمده و قانونگذار هم به روشنی به آن پرداخته است. آنچه اکنون باید مورد توجه قرار گیرد چرایی مسامحه با مجرمان است.
بنابراین به نظر می‌رسد امروزه باید در این باره یک بازنگری صورت گیرد و برخوردهای قاطعانه‌تری با متخلفان به اجرا گذاشته شود.

روزنامه «ابتکار» در گزارشی عنوان «کوهرنگ 3 در آستانه تعطیلی» را منتشر کرد، نوشت: طرح‌های انتقال آب در ایران گرچه به عنوان راهکاری مهم مورد توجه دولت مردان بوده اما اکثر آنها راه به جای نبرده و تنها ثمره‌شان تخریب زیست محیطی و نزاع بر سر آب بوده است.

در ادامه این گزارش می خوانیم: فرهادی بابادی فعال محیط زیست استان چهار محال و بختیاری در رابطه با مشکلات محیط زیستی این پروژه به «ابتکار» می‌گوید: تا کنون این پروژه انتقال آب از استان چهارمحال و بختیاری به اصفهان علاوه بر افت منابع آبی استان، سبب خشک شدن چشمه مروارید در این منطقه شده است.
او می‌افزاید: این چشمه روزگاری یکی از مهم ترین منابع آبی کشاورزان در استان چهارمحال و بختیاری بوده است. بابادی می‌افزاید: این پروژه برای تامین آب اصفهان آغاز شده است در حالی که امروز مردم چهارمحل و بختیاری خودشان درگیر بی‌‌آبی هستند.

روزنامه «فرهیختگان» در گزارشی، عنوان «خشکسالی مدیریتی گریبان روستاها را گرفت‏» را منعکس کرد و نوشت: مساله مهاجرت و به‌خصوص متروکه شدن روستاها قدمت نسبتا زیادی در ایران دارد.

در ادامه می خوانیم: چندی پیش سید ابوالفضل رضوی، معاون توسعه روستایی رییس‌جمهور آماری از خالی شدن 34 هزار روستا در 60 سال ارائه کرد که تکان‌دهنده بود. تخلیه روستاها دلایل مختلفی دارد؛ از مشکلات اقتصادی و معیشتی تا محدودیت‌های طبیعی مانند تامین آب در طول تاریخ سبب شده تا همواره شاهد مهاجرت از روستا به شهر باشیم.

** سالروز رحلت رسول اکرم(ص) و شهادت امام حسن(ع)
بیست و هشتم صفر سالروز عروج ملکوتی پیامبر(ص) و شهادت امام حسن(ع) است؛ شماری از روزنامه های امروز به این مناسبت در گزارش ها و یادداشت هایی به زوایای شخصیتی این بزرگواران پرداختند.

روزنامه «اطلاعات» در گزارشی با عنوان «وداع با پیامبر(ص)»، نوشت: دو روایت اصلی درباره سالروز ارتحال جانسوز پیامبر اکرم(ص) وجود دارد: بیست و هشتم صفر (که عمدتا شیعیان به آن باور دارند) و دوازدهم ربیع‌الاول (که عمدتا برادران اهل سنت آن را اصیل می‌شمارند).

در ادامه این گزارش آمده است: آنچه در پی می‌آید، بخش از کتاب مفصلی است که استاد رسولی محلاتی درباره پیامبر خاتم(ص) نگاشته‌اند و در زیر، بخش مربوط به روزهای پایانی حیات مبارک ایشان مرور خواهد شد که از آغاز بیماری آن حضرت و حوادث آن ایام به موضوع پرداخته می‌شود؛ همچون احتمال حمله روم شرقی به سرحدات قلمرو اسلامی و اعزام سپاه اسامه به آن منطقه.

روزنامه «رسالت» با انتشار عنوان «با اندوه و آه؛ از مدینه تا مشهد»، نوشت: امروز دلگیر غمی بزرگیم و پنجره دل به روی غیر بسته و در خلوت خلوص برای مویه های فاطمه (س) می گرییم. خسوف خورشید آفرینش، احساسمان را تیره کرده و پرده های نمناک اشک، فروغ از دیدگانمان ربوده است.

در ادامه آمده است: صبای سوز دل ها حزین و خرامان به سوی مدینه وزید و عطر یاس های اندوه در کوچه های ارادت پیچید.

روزنامه «ایران» در گزارشی با عنوان «پیامبر رحمت پیام‌آور اعتدال»، نوشت: سخن گفتن از پیامبر اکرم(ص) و وجوه شخصیتی و منش اخلاقی ایشان کار امثال ما عقب‌افتادگان جاده معرفت و محبت نیست و بهتر است که معرفی رسول‌الله(ص) را به دو جنبه اعجازی بسپاریم که از وجود شخص شخیص ایشان به وجود آمده است؛ یعنی، حضرت علی(ع) و قرآن کریم که یکی «قرآن ناطق» و دیگری «قرآن صامت» است.

در ادامه این گزارش آمده است: حضرت علی(ع) در نهج‌البلاغه در توصیف رسول‌الله(ص) می‌فرماید: «پیامبر اکرم(ص) کسی است که خداوند او را از درخت انبیاء (شجره انبیاء)، نور چراغ (مصباح) هدایت خدا انتخاب و از سرچشمه‌های حکمت اختیار کرد و برای بشر فرستاد».
پیامبر(ص) «طبیب دوار بطبه،» پزشک و طبیبی بود که خود سفر می‌کرد تا برای هر کس که حاجت به او داشت، داروی لازم به کار برد و پیام الهی را به قلب‌های نابینا شده و گوش‌های ناشنوا شده، برساند. پیامبر اکرم(ص) نه تنها کسانی را که به او رجوع می‌کردند، درمان می‌کرد بلکه بیماران فراموش شده و سرگردان را نیز جست‌وجو کرده و مورد لطف خود قرار می‌داد.

این روزنامه همچنین در یادداشتی، عنوان «امام حسن(ع) به عرضه کلمات حکیمانه شهرت دارد» را منتشر کرد و آورد: یکی از جنبه‌های آگاهی‌بخشی اهل بیت(ع)، صدور کلمات حکمت‌آمیز است که این میراث، نخست از پیامبر(ص) و امام علی(ع) و پس از آنان، به سایر امامان(ع) منتقل شده است. اما در این میان، چهره ویژه‌ای از امام مجتبی(ع) در آثار کهن ادبی در ارائه کلمات حکیمانه دیده می‌شود و ایشان به این مهم شهرت دارند.

روزنامه «اعتماد» در ستون نگاه روز با قلم علی‌اصغر شعردوست فعال فرهنگی، عنوان «وفات پیامبر خاتم (ص) روز اندوه بزرگ» را منتشر کرد و نوشت: بیست و هشتم صفر سالروز عروج ملکوتی پیغامبر خاتم است؛ بزرگمردی که به انسانیت معنا داد و به زندگی روح. در جامعه بدوی عربستان سر برآورد و نور وجودش پهنه آفاق را درنوردید و به اندک زمانی گستره‌ای وسیع از پهنه گیتی را به روشنی آذین بست. تمام زندگی‌اش هدایت و آمرزش بود و در ساعات فرجامین حیاتش نیز این رسالت را پیش چشم داشت.

در ادامه می خوانیم: آن گاه که با تن رنجور و تبدار در مسجد حاضر شد و از مردم خواست که نهضت را صیانت کنند و نیز درسی داد که آویزه گوش موحدان است؛ موحدانی که به تاسی آن بزرگمرد برآنند که عالمی دیگر و آدمی دیگر بیافرینند.
نهضتش در عرصه‌ای از نامرادی‌ها و نامردی‌ها شکل گرفت؛ زر و زور و تزویر، دست در دست یکدیگر، زنجیرهای اسارت را برپای انسان محکم می‌کردند. همه ارزش‌های بزرگ بشری در جامعه آن روزگار در خون و شمشیر و اسب خلاصه می‌شد. صدای رسایش در جامعه بشر آن روزگار پیچید که آدمی را به اتفاق و اتحاد می‌خواند و خویشتن او را باز می‌شناساند.

این روزنامه همچنین در گزارشی عنوان «اقتدار امامت» را منعکس کرد و آورد: نیمه جمادی الاولی سال ٤١ هجری صلحنامه بین امام حسن مجتبی(ع) و معاویه به امضا رسید. اگرچه در مواد و متن قرارداد اختلاف نظر وجود دارد به‌گونه‌ای که برخی آن را ساختگی و در صحتش تردید کرده و آن را ساخته وپرداخته امویان می‌دانند ولی آنچه مسلم است؛ وقوع صلح است.

در ادامه این گزارش آمده است: امام(ع) در پاسخ جهنی، معاویه را از کسانی که او را در نماز خنجر زدند و ترور کردند، بهتر می‌داند(احتجاج طبرسی ص ١٤٨) همچنین رفتار مسالمت‌آمیز را بهتر از کشته شدن می‌داند.

روزنامه «آرمان» در یادداشتی عنوان «رحلت آخرین فرستاده الهی‏» را منعکس کرد و نوشت: بشریت در فراق رحلت رسول اعظم و مکرم اسلام و بهترین موجود عالم امکان یتیم شد. پیامبر‌(ص) از خود دین و مکتبی برجای گذاشت که بعد از گذشت 14 قرن روز به روز شکوفا و پاینده و جاویدان‌تر می‌شود و هر روز بر خیل عاشقان و پیروانش در سراسر گیتی افزود می‌شود.

در ادامه این یادداشت آمده است: بیست و هشتمین روز از ماه صفر مصادف است با رحلت جانگداز پیامبر ختمی مرتبت. پیامبر رافت و مهربانی و بنیانگذار حکومت اسلامی و نخستین معصوم در دین مبین اسلام، حضرت محمد (ص) در روز جمعه، هفدهم ربیع الاول سال عام الفیل برابر با سال 570 میلادی (به روایت شیعه) متولد شدند و بیشتر علمای اهل سنّت تولد آن حضرت را روز دوشنبه دوازدهم ربیع الاول آن سال دانسته‌‏اند.

این روزنامه همچنین در گزارشی عنوان «سالروز شهادت کریم اهل بیت (ع)» را منتشر کرد و نوشت: امام حسن مجتبی (ع)در شب نیمه رمضان سال سوم هجری در مدینه چشم به جهان گشود و حدود هفت سال از دوران زندگی پیامبر اکرم (ص) را درک کرد و پس از آن حضرت حدود سی سال با پدر بزرگوارشان علی بن ابی طالب (ع)ملازمت داشت.

در ادامه این گزارش می خوانیم: بعد از شهادت امیرالمومنین (ع)به مدت ده سال عهده دار مقام امامت بودند و در 28 صفر سال پنجاه هجری در سن 47 سالگی به دستور معاویه بن ابی سفیان و به دست جعده دختر اَشْعَثِ بنِ قِیس مسموم شد و بر اثر همان زهر به شهادت رسید.
چون امام حسن (ع)را مسموم کردند و حال او دگرگون شد برادرشان امام حسین (ع)به بالین آن حضرت حاضر شدند. وقتی جویای احوال او گشتند امام حسن (ع)فرمودند: «خود را در اوّلین روز از روزهای آخرت و آخرین روز از روزهای دنیا می‌بینم».

** لزوم صیانت از میراث فرهنگی
میراث فرهنگی در بخشی از هویت ملی ما را تشکیل می دهد. منظور از میراث فرهنگی آثار معماری و یادمان ها، بناهای تاریخی، اشیای تاریخی وهنری، موزه ها، محوطه های باستانی، صنایع دستی است که از گذشتگان به یادگار است. حفظ و صیانت از میراث فرهنگی سبب شد تا روزنامه های امروز در گزارش ها و یادداشت هایی به آن بپردازند.

روزنامه «فرهیختگان» در یادداشتی با قلم عباس مقدم باستان‌شناس، عنوان «افکار عمومی نباید به سمت تخریب آثار تاریخی هدایت شود» را منتشر کرد و نوشت: به فعل درآوردن ظرفیت آثار تاریخی از جمله آن دسته‌ای که ثبت جهانی می‌شوند باید توسط متولیان بناهای تاریخی صورت بگیرد، نمایندگان و شهرداران مسئول به فعل درآوردن ظرفیت‌های بناهای تاریخی نیستند، بلکه افرادی که متولی حفاظت، معرفی و پژوهش در یک اثر ثبت جهانی هستند باید برنامه‌ای تدوین کنند که در کنار حفاظت از این بناها برای مردم هم سود به همراه داشته باشد.

در ادامه این یادداشت می خوانیم: برای قرار گرفتن یک اثر در فهرست میراث جهانی باید پیش از ارسال پرونده به یونسکو تلاش کرد تا آثار باستانی و تاریخی در نظر مردم جهانی شود. یعنی در ذهن مردم درحدی اهمیت پیدا کند که با آن زندگی کنند. نباید تنها به جنبه مادی اثر توجه کرد که تنها به محلی برای جذب توریست تبدیل شود، بلکه یک اثر تاریخی باید آنقدر شناخته شده باشد که مردم آن را میراثی جهانی بدانند وگرنه ثبت شدن در یونسکو به تنهایی مهم نیست، اما در ایران مردم چیز زیادی از اهمیت آثار تاریخی نمی‌دانند.

روزنامه «ابتکار» در یادداشتی عنوان «مادام دیالافوا و آثار باستانی ما» را منعکس کرد و آورد: چهارشنبه سوم آذر مراسمی به یاد یکصد سالمرگ خانم ژان دیالافوا همسر باستانشناسی فرانسوی مارسل دیالافوا در اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برپا شد.

در ادامه این یادداشت آمده است: اگر نگوییم که برخی برادران ما در کشورهای همسایه با همین آثار ارزشمند بجای مانده چه می‌کنند و برخی برادران داخلی خودمان هم اگر دستشان برسد همان کار را خواهند کرد. به هر صورت، هرچند گمان داریم که تمدن‌های سومری و آشوری و کلدانی و بابلی و عیلامی و مادی و هخامنشی از بین رفته و تنها آثاری از آنان برجای مانده است، اما من گمان دارم که این تمدن‌ها همچنان بجای مانده‌اند، هرچند بازماندگانشان امروزه به فارسی و کردی و خوزی و لری و عربی سخن می‌گویند.

روزنامه «ایران» در گزارشی، عنوان «توقف فعالیت‌های عمرانی در «جلوخان» آرامگاه فردوسی‏» را منعکس کرد و نوشت: با انجام لایه نگاری باستانی و کشف آثار و اشیای تاریخی در محوطه «جلوخان» آرامگاه فردوسی در خراسان رضوی، مجوز فعالیت عمرانی در این منطقه لغو شد.

در ادامه این گزارش آمده است: حسین عباس زاده سرپرست هیأت گمانه زنی در محوطه جلو خان آرامگاه فردوسی گفت: پیرو درخواست بخش خصوصی در زمینه سرمایه‌گذاری در جلو خان مجموعه فردوسی مقرر شد قبل از هرگونه فعالیت عمرانی، منطقه مورد گمانه زنی باستان‌شناسی قرار گیرد.
*گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: مهسا شریفی**انتشار دهنده: شهربانو جمعه
پژوهشم**2059**9131
*ایرنا مقاله کانالی برای انعکاس مقالات اندیشکده ها – پژوهشکده ها - دانشکده ها - مراکز تحقیقاتی و رسانه های ایران وجهان*
IRNAARTICLE@