نگاهی به زندگی پر افتخارآیت الله موسوی اردبیلی

به گزارش ایرنا، حضرت آیت الله سید عبدالکریم‏ موسوی اردبیلی، در 8 بهمن 1304 در شهر اردبیل در خانواده‏ ای مذهبی و روحانی متولد شد.

*دوران تحصیل
وی تحصیلات خود را در سن 6 سالگی با ورود به مکتب خانه در اردبیل آغاز کرد ودر سال 1322 برای تحصیل علوم دینی به شهر مقدس قم مهاجرت نمود.
آن مرحوم در زمان حضور در شهر مقدس قم، مقداری از مکاسب و جلد اول کفایه را نزد آیت الله سید محمّد رضا گلپایگانی، بیع مکاسب و جلد دوم کفایه و شرح هدایه میبدی را نزد آیت الله حاج سید احمد خونساری، رسائل را نزد آیت الله حاج شیخ مرتضی حائری و آیت الله سلطانی، منظومه را نزد آیت الله حاج میرزا مهدی مازندرانی و اسفار را نزد آیت الله سید محمد حسین طباطبائی‏ تحصیل کرد.
وی پس از مدتی به نجف اشرف هجرت ودر حوزه علمیه نجف اشرف از محضر بزرگانی مانند حضرات آیات خوئی، ‏ حکیم، سید عبدالهادی شیرازی، میلانی، شیخ محمد کاظم شیرازی، شیخ محمد کاظم آل‏یاسین و مرحوم صدرای بادکوبی کسب فیض نموده و همزمان دروس آیات عظام خوئی، میلانی و حکیم را نیز تقریر نمودند.
ایشان بعد از مدتی از نجف اشرف به شهر مقدس قم مهاجرت کرده و در درس اخلاق حضرت امام خمینی (ره)، درس فقه خصوصی مرحوم آیت الله گلپایگانی و مرحوم آیت الله حاج شیخ مرتضی حائری و مرحوم آیت الله حاج سید احمد خونساری شرکت کردند.

*دوران مبارزات انقلابی
وی از یاران حضرت امام راحل و مبارازن انقلاب علیه رژیم طاغوت بود و گسترش فعالیت های سیاسی ایشان در اردبیل، باعث شده بود که کنترل و نظارت دستگاه های امنیتی رژیم روی ایشان بسیار شدید شود تا جایی که بر اثر هجوم مکرر مأموران ساواک به منزل معظم له، هرگونه آسایش و امنیت حتّی در منزل نیز از ایشان سلب گردید.
نگرش و دیدگاه سیاسی ایشان، عمدتا در صحبت ها، سخنرانی ها و تبلیغ ها خود را نشان می‏ داد که از جمله آنها می‏ توان به هفت سال سخنرانی های پرشور تبلیغی در شهرستان ارومیه اشاره کرد. از تاریخ 1339 که ایشان در اردبیل ساکن شدند، مبارزات سیاسی جزء لاینفک فعالیت های معظم له شد و به همین سبب دائما از جانب دستگاه، تحت تعقیب قرار می‏ گرفتند.
رژیم پهلوی نسبت به همه فعالیت های ایشان مانند منبر، تبلیغ، سخنرانی، تدریس، رفت و آمد معمولی، مهمانی ها و نامه‏ ها، حساس بود و آنها را کنترل می‏ کرد.
یکی از موارد درگیری علنی ایشان با رژیم، در جنگ 6 روزه اعراب و اسرائیل رخ داد. در آن زمان تمامی دستگاه های تبلیغی رژیم، از اسرائیل طرفداری می‏ کردند و به نفع اسرائیل و علیه اعراب خبر منتشر می‏ نمودند. ایشان در منبر شدیدا به نفع اعراب و مسلمین موضع گیری کردند که در پی آن رژیم تصمیم گرفت که ایشان را دستگیر نموده به تبریز تبعید کند. در پی این حادثه علماء و ائمه جماعت اردبیل متحد شدند و همه به مسجد ایشان رفته و اعلام کردند که اگر رژیم به دستگیری و تبعید معظم له اقدام نماید، تمامی مساجد را تعطیل کرده و از شهر خارج خواهند شد. رژیم پهلوی که با مقاومت روحانیون مواجه شد و از عواقب کار نگران بود، از دستگیری ایشان منصرف گردید.
مورد دیگر شایان ذکر در جریان تصویب کاپیتولاسیون بود که معظم له به آگاه سازی مردم پرداخته و در نتیجه مردم به نشانه اعتراض تصمیم به تعطیل کردن بازار گرفتند ولی عوامل رژیم دست به کار شده و با تهدید مانع از تعطیلی بازار شده و ایشان را تحت تعقیب قرار دادند.

*فعالیت های علمی و فرهنگی‏
آیت الله موسوی اردبیلی در سال 1348 جهت منسجم کردن اقدامات فرهنگی، مؤسسه خیریه مکتب امیرالمؤمنین‏ (ع) را تأسیس کردند که به لطف خداوند از بدو تأسیس تا کنون، منشاء خدمات زیادی شده است به گونه‏ ای که 3 باب مسجد، یک مرکز فرهنگی، 4 مدرسه راهنمائی و دبیرستان و دانشگاه، تا کنون توسط این موسسه تأسیس شده و در حال فعالیت هستند.
تاسیس دانشگاه مفید قم از دیگر افتخارات آیت الله موسوی اردبیلی بود. این دانشگاه هم اکنون با بیش از پنج هزار دانشجو در مقاطع مختلف تحصیلی در حال فعالیت است.

*فعالیت ها و مناصب اجرایی آیت الله موسوی اردبیلی
آیت الله موسوی اردبیلی از سال 1360 تا 1368 رئیس دیوان عالی کشور و عالی‌ترین مقام قضایی کشور بود. عضویت در شورای انقلاب، عضویت در مجلس خبرگان قانون اساسی، نمایندگی دوره اول مجلس خبرگان رهبری، دادستانی کل کشور، ریاست دیوان عالی کشور، عضو شورای عالی قضایی و عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی و مسئولیت اجرای فرمان شش ماده‌ای حضرت امام راحل از دیگر مسئولیت های این مرجع فقید تقلید بود.

*آثار برجای مانده از ایشان
از آثار علمی ایشان می توان به فقه القضاء دو جلد ، فقه الحدود والتعزیرات‏چهار جلد، فقه الدیات، فقه القصاص، فقه الشرکة والتأمین‏، فقه المضاربة، فقه الشهادات (تحت طبع)، حاشیه بر خیارات مکاسب (مخطوط)، یک دوره کامل اصول فقه (مخطوط)، تقریرات دروس آیات عظام حکیم و خوئی» در فقه و اصول (مخطوط)، الرسائل الفقهیة (مشتمل بر بحث های: ربا، تلقیح مصنوعی، ذبیحه اهل کتاب،...) اشاره کرد.
مقالاتی در تفسیر قرآن‏، اخلاق (تدریس در دانشگاه مفید)، چهار جلد اقتصاد،- یک دوره اقتصاد اسلامی بر اساس کتاب و سنت، - جمال ابهی (در رد بهائیت، رساله عملیه- مناسک حج‏
19 - نهج الرشاد (رساله عملیه به زبان عرب) و استفتاآت از دیگر آثار علمی مکتوب آیت الله موسوی اردبیلی است.‏
7401/ 6133/ خبرنگار: بهمن اطمینان ** انتشاردهنده: جعفر مسلمی