شهادت نامه عشاق، لبیک شاعرانه به ندای هل من ناصر حسینی

به گزارش روز دوشنبه گروه فرهنگی ایرنا از پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، محمد حسن شاهنگی در آیین رونمایی از کتاب شهادت نامه عشاق مجموعه اشعار عاشورایی اثر لیلا خجسته راد افزود: مولف تلاش کرده است در حد توان خود مخاطبان جوان را با مهم‌ترین شعرا و اشعارشان درباره کربلا آشنا کند.
وی اضافه کرد: در گزینش اشعار کتاب تلاش شده تا به سه محور پیشاواقعه (حرکت کاروان نینوا از حجاز به عراق)، حین واقعه (حماسه آفرینی‌های امام حسین (ع) و یاران با وفایش در دشت کربلا) و پسا واقعه (حرکت کاروان اسرا به شام) پرداخته شود و اشعار به هر سه محور توجه کنند.
این نویسنده افزود: همچنین کوشش شده تا اشعار کتاب هم به چرایی وقوع عاشورا و هم به چگونگی آن بپردازد و مخاطب در جریان انگیزه‌های قیام امام حسین(ع) نیز قرار گیرد. البته در کنار اشعار شاعران، معرفی کوتاهی درباره زندگانی ادبی شاعر و معرفی اجمالی آثار او نیز صورت گرفته و اطلاعات ادبی خواننده از این لحاظ نیز تقویت می‌شود. وی اضافه کرد: مطابق با روایات، کربلا حرارتی در قلوب شیعیان به وجود می‌آورد که تا روز قیامت سرد نمی‌شود.
این حرارت در قلب شاعران به طور ویژه نمود دارد و کمتر موضوعی در بین شعرا وجود دارد که این طور فراگیر باشد. این وضعیت به گونه‌ای است که مذهب و نژاد را به رسمیت نمی‌شناسد و به همین دلیل در میان طیف‌های مختلف می‌توان شعرای سنی مذهب را نیز مشاهده کرد.
شاهنگی همچنین گفت: عاشورا یک موضوع نیست؛ بلکه یک جریان زنده و پویاست و عظمت آن به حدی است که کمتر شاعری می‌تواند نسبت به آن بی‌تفاوت باشد و به زبان شعر، عرض ارادتی به خاندان آل‌الله نکند و درس‌های عاشورا همچون چون عزت‌مندی، ایثار و فداکاری در واقع مرام‌نامه همیشگی بشر در طول تاریخ است.

** شهادت نامه عشاق، کتابی برای آشنایی نسل جوان
لیلا خجسته راد مولف کتاب شهادت نامه عشاق گفت:‌ یکی از اهداف در تهیه این کتاب، آشنایی نسل جوان با شاعران اصیل آیینی و معرفی اشعار پرمایه این شاعران به آنها بود و شعر عاشورا شعری سراسر شور و شعور است که این مضامین باید به مخاطبان جوان یاد آوری شود.
در این کتاب که بخشی به یادداشت ها و بخشی نیز به اشعار برگزیده اختصاص دارد، اشعار شاعران جوان امروز در کنار شاعران مطرح گذشته و معاصر آورده شده تا مجموعه ‌ای از چند نسـل، زنجیره ‌ای از ارادتشان به امام حسین(ع) و خاندان آن حضرت بسازند و خلاصه‌ای از زندگی و آثار این شاعران منتشر شده است.
اشعار در این کتاب بر اساس تقدم تاریخ تولد شاعران، از قرن نهم هجری قمری تا دهۀ ششم قرن چهاردهم شمسی به ترتیب آورده شده و برای ایجاد نظم و یک ‌دستی کار، اشعار موزون و اشعار سپید و نیمایی در دوفصل جداگانه آورده شده تا خواننده راحت ‌تر به قالبی که به آن علاقه دارد، دسترسی پیدا کند.

** شاعران با شعر ذکر می گویند
سید احمد نادمی شاعر و منتقد ادبی با استناد به آیات 224 تا 227 سوره شعرا گفت: در این آیات وقتی صحبت از شعر می‌شود، گویی از چیزی سخن به میان آمده که پسندیده نیست و در آن به صراحت شعرا را کسانی خطاب قرار می‌دهد که اغوا شدگان از آن‌ها تبعیت می‌کنند اما در حقیقت منظور این است که قرآن تنها شاعرانی را از خود می‌راند که از فضای ایمانی برخوردار نبوده و اغوا می‌کنند.
وی افزود: اما شاعرانی که از دسته ایمان آورندگان بوده و یاری گر هستند، از سوی قرآن مدح می‌شوند. زیرا آنان کسانی هستند که از طریق شعر، ذکر گفته و وجود خدا را یادآور می‌شوند و یا اینکه اگر شاهد ظلمی باشند به سمت یاری‌گری رفته و لبیک می‌گویند. در حقیقت آن‌ها اگر عمل می‌کنند، به طور قطع عمل صالح انجام می‌دهند و شعرشان نیز عمل صالح آنان خواهد بود.
نادمی همچنین گفت: شعر عاشورایی واقعی‌ترین شکل شعر انتصار(یاریگری) خواهد بود، شعری که به ظلمی آشکار پاسخ می‌دهد و به طور کلی می‌توان گفت از منظر قرآن این شاعران هستند که می‌توانند صاحبان پرچم ایمان آورندگان باشند.
وی اضافه کرد: در کتاب شهادت نامه عشاق نمونه‌های خوبی از شعر شیعی و دینی دیده می‌شود، شعرهایی که یاری گر بوده، به سمت انتصار رفته و برای پرسش «هل من ناصر ینصرنی» پاسخگوی خوبی هستند و اگر به شعر احترام می‌گذاریم، باید به شاعرانی که انتصار کردند، بیشتر احترام بگذاریم.

** موضع دینی در شعر آیینی
رضا اسماعیلی شاعر و پژوهشگر ادبی با بیان این که در تعریف شعر آیینی همواره اختلاف نظرهایی وجود داشته، اظهار داشت: یک شعر اصیل دینی و آیینی باید علاوه بر موضوع دینی از موضع دینی هم برخوردار باشد و امروز به این مساله کمتر توجه می‌شود.
وی افزود: درحقیقت بسیاری از شعرهای آیینی ما با موضوع دین نوشته می‌شود در حالی که موضع آن دینی نیست و شعر آیینی محسوب نمی‌شود و در این راستا می‌توان گفت «حافظ» آیینی ترین شاعر ادبیات دینی ماست، زیرا در تمام اشعار و ابیات او می‌توان به درستی موضع دین را ملاحظه کرد.
اسماعیلی همچنین گفت: شاعر عاشورایی و آیینی واقعی به طور قطع در شعر خود موضع دینی را در نظر می‌گیرد و این موضع چیزی نخواهد بود جز عزت مداری، حق خواهی، شجاعت و در حقیقت همان موضعی که حضرت زینب(س) از آن برخوردار بود.
وی افزود: شعر آیینی و دینی باید مبتنی بر ایمان و ذکر الهی باشد که در غیر این صورت چیزی جز الهام شیطان نخواهد بود و همه ما اعم از هنرمندان و شعرا باید نسبت به شعر عاشورا و خاندان رسالت دغدغه داشته و آفت‌هایی که در این گونه شعری دیده می‌شود را بیان کرده و به نقد بگذاریم.
این شاعر اضافه کرد:‌ اشعار انتخاب شده در کتاب شهادت نامه عشاق به خوبی گزینش شده‌ و در امتداد این نکته ‌است که کربلا حادثه‌ای شکست خورده نیست و سوگ عاشورا سوگی ظفرآمیز است.

** نقدهایی بر شعر هیاتی
میرشمس الدین فلاح هاشمی نویسنده و مدیر مجموعه محفل انس گفت: تاکنون مجموعه‌‎های مشابهی در این زمینه منتشر شده اما برخی از این آثار فقط در یک قالب خاص مثل قصیده جمع‌آوری شده در حالی که در کتاب شهادت نامه عشاق قالب های مختلف به شکل شعر نو و کلاسیک آورده شده‌است.
وی افزود: ما امروزه شاهد شکل‌گیری شاخه‌ای درون شعر آیینی به نام شعر هیاتی هستیم که نقدهایی جدی بر آن وارد است و تلاش می‌شود تا شنونده و مخاطب به هیجان بیاید و شور کاذبی به خود بگیرد، اما این اشعار متاسفانه فاقد محتوای عمیقی هستند.
آیین رونمایی از کتاب شهادت نامه عشاق پنجشنبه شب و مصادف با ایام اربعین حسینی(ع) با همکاری مرکز پژوهش‌های جوان وابسته به پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.
فراهنگ*1003**1027*دریافت کننده: محمدرضا جعفرملک*انتشار دهنده:محمدجواد دهقانی