مطبوعات کشور به طور روزانه مهمترین و برجسته ترین رخدادهای داخلی و خارجی را پوشش می دهند. این در حالی است که بخش زیادی از خبرها، یادداشت ها، گزارش ها، گفت و گوها و ... به انعکاس شرایط اجتماعی و فرهنگی جامعه اختصاص می یابد؛ موضوعی که توجه ویژه به آن اهمیتی فزاینده دارد.
گروه اطلاع رسانی ایرنا در گزارش پیش رو تلاش کرده است با رصد روزنامه های صبح دوشنبه ایران، مهمترین محورهای اجتماعی- فرهنگی روزنامه ها را بازتاب دهد.
** اربعین عرصه حضور پرشور عاشقان حسینی
حضور پرشور 20 میلیون تن از زائران حسینی در کربلا برای تجدید پیمان با سالار شهیدان در روز اربعین موضوع مهمی بود که روزنامه های صبح امروز با انتشار گزارش ها و مطالبی این موضوع را بررسی کردند.
روزنامه «آرمان» در گزارشی با عنوان «لبیک یاحسین20میلیون زائرکربلا»، نوشت: همزمان با مراسم شب اربعین حسینی در عراق، حداقل 20 میلیون زائر با برگزاری بزرگترین تجمع بشری، با شعار «لبیک یا حسین» با آرمانهای شهید کربلا تجدید پیمان کردند. در حالی که حدود نیمی از زائران عتبات عالیات به ایران بازگشتهاند، کار مدیریت برگزاری مراسم اربعین در ایران و عراق ادامه دارد.
در ادامه این گزارش که به قلم زهرا سلیمانی نگاشته شد، می خوانیم: با پشت سر گذاشتن اربعین، حمل و نقل ایران خود را برای بازگشت زائران آماده کرده است. مسافرانی که بخش قابل توجهی از آنها به شکل زمینی و هوایی باز خواهند گشت. با آنکه بر اساس آمارهای رسمی چند صدهزار زائر ایرانی در روزهای گذشته به کشور بازگشتهاند، اما قطعا موج اصلی بازگشت در روزهای آینده آغاز میشود؛موجی که احتمالا به ترافیک سنگین در جادههای استانهای غربی منجر خواهد شد.
روزنامه «ابتکار» با انتشار گزارشی با عنوان «سهم ایران از گردشگری عاشورایی چقدر است؟»، آورد: می گویند جاذبههای گردشگری مذهبی نظیر بقاء متبرکه بدون در نظر گرفتن میراث ناملموس مذهبی در 31 استان ایران می تواند 50 میلیون شیعه را به ایران جذب کند. گردشگری که شاید کمتر به آن توجه شده و با اندک تکانی که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به خود داده است به گفته سلطانی فر رئیس وقت این سازمان توانسته رشد سه برابری داشته باشد. حال اگر این گردشگری مذهبی بر پایه میراث ناملموس مذهبی ایران بنا شود و رشد کند چه میزان گردشگر را میتواند از سراسر جهان به خود جذب کند؟
در ادامه این گزارش می خوانیم: آمارها می گویند که بیش از یک و نیم میلیارد مسلمان در سراسر جهان زندگی میکنند که نزدیک به 300 میلیون نفر آنها شیعه هستند، به عبارتی دیگر 10 درصد جمعیت مسلمانان جهان را شیعیان تشکیل میدهند. اگر در نظر بگیریم که ایران بتواند در دو ماه محرم و صفر به واسطه تنها میراث ناملموسش پذیرای 10 درصد از شیعیان جهان باشد میتواند در حدود 30 میلیون نفر گردشگر را در خود داشته باشد و اگر تنها یک درصد از این بازار گسترده را جذب کند باید سالانه پذیرای 3 میلیون نفر گردشگر مذهبی باشد.
روزنامه «اعتماد» در گزارشی با درج عنوان «حج حسینی»، نوشت: لازم نیست که حتما در عراق باشی تا به عظمت بزرگترین اجتماع جهان تشیع پی ببری. تصاویر پخش شده از تلویزیونها و نشستن پای صحبت از کربلا بازگشتهها، میتواند تا حدودی حال و هوای اربعین را برایتان تداعی کند.
در ادامه این گزارش آمده است: دیروز به هر مسیر منتهی به کربلا که سر میزدی با سیل خروشان جمعیت سیاهپوشی مواجه میشدی که با پای پیاده، در راه امام حسین (ع) طی طریق میکردند و سختی دهها کیلومتر پیادهروی را به جان خریده بودند تا به حرم سالار شهیدان برسند و سلامی بکنند و دوباره این مسیر را بازگردند. اینجا همه جور آدمی را میتوانستید ببینید. از پیر و جوان تا کودکانی که دست در دست والدین خود یا در آغوش آنها راهی این سفر عشق شده بودند؛ تا خارجیهایی که از تمامی کشورهای جهان همپای ایرانیها و عراقیها، عازم این تجمع عظیم جهانی بودند.
روزنامه «ایران» با انتشار گزارشی با عنوان «شرکت گسترده مردم در راهپیمایی اربعین»، نوشت: همزمان با اربعین حسینی حرم ثامنالحجج حضرت علی بن موسی الرضا(ع) تسلی گاه هزاران بازمانده از همایش بزرگ پیاده روی اربعین شد و شور کربلایی بازماندگان، صحنهای دیگر از دلدادگی نسبت به اباعبدالله الحسین(ع) را در مشهد به منصه ظهور رسانید. همزمان با شب و روز اربعین حسینی مشهدالرضا(ع) مملو از هیأتهای عزاداری بود و صحن و سرای یار مهیای زیارت شد. هیأتهای مذهبی از بامداد رهسپار حرم مطهر شده و در مسیر خود میهمان نذورات ارادتمندان به اهل بیت(ع) نیز شدند.
در ادامه این گزارش می خوانیم: همزمان با اربعین حسینی همچنین دیروز در 8 نقطه شهر مشهد مراسم «اربعین با شهدا» برگزار شد به طوری که برپایی محفل عزاداران حسینی همراه با مرثیه سرایی و نوحه خوانی در جوار مزار شهدا بود.از طرفی، شهر مقدس قم نیز در سالروز اربعین شهادت سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین(ع) و 72 تن از یاران باوفایش با برگزاری آیینهای عزاداری و سوگواری با حضور زائران و مجاوران حرم مطهر حضرت معصومه(س) یکپارچه غرق در سوگ و عزا و ماتم شد.
** بحران صندلی های خالی در دانشگاه ها
زنگ خطر افزایش صندلی های خالی در دانشگاه ها مقوله پر اهمیتی است که روزنامه های امروز به منظور بررسی دلایل و راهکارهای برون رفت از این بحران گزارش و یادداشت هایی را منتشر کردند.
روزنامه «فرهیختگان» در سرمقاله ای با درج عنوان «چه باید کرد؟»، نوشت: محمد فرهادی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری روز شنبه در جریان سفر به استان کردستان در جمع روسای دانشگاههای این استان گفت: «در حال حاضر یک میلیون و دویست هزار صندلی خالی در دانشگاهها وجود دارد که با احتساب دانشگاه آزاد اسلامی با حدود یک میلیون و هفتصد هزار صندلی خالی مواجه هستیم.»
در ادامه این سرمقاله می خوانیم: اکنون این سوال وجود دارد که چگونه میتوان رشد کمی موسسات آموزشی غیردولتی و غیرانتفاعی را کنترل و متعادل کرده و در کنار آن برای رشد کیفی این موسسات از وجوه مختلف مدیریتی، علمی، نسبت استاد به دانشجو، کیفیت تدریس و ارتقای دستاوردهای علمی و افزایش سهم آنان در تولید علمی کشور و نیز سوق دادن آنان به سوی دانشگاههای نسل سوم گام برداشت و به عبارتی دیگر به ساماندهی هر چه بیشتر و بهتر آموزش عالی کشور پرداخت.
روزنامه «اطلاعات» در یادداشتی با عنوان «در برابر باد …»، نوشت: آخرین آماری که وزیر علوم دو روز پیش از شمار صندلیهای خالی دانشگاهها ارائه داد، حیرتانگیزتر از همه آمارهای پیشین است. ایشان در دیدار با روسای دانشگاههای استان کردستان گفت: امسال یک میلیون و 700 هزار صندلی دانشگاهی خالی مانده است که 500 هزار صندلی مربوط به دانشگاه آزاد و یک میلیون و دویست هزار صندلی متعلق به سایر دانشگاههاست.
در ادامه این یادداشت که به قلم علیرضا خانی منتشر شد، می خوانیم: برای جلوگیری از تداوم این چرخه معیوب، باید دستگاههایی فراتر و فرادستتر از وزارت علوم به یاری آیند و جلو تداوم این چرخه معیوب را بگیرند. در غیر این صورت آنچه «نیچر» افشا کرده، نقطه شروعی خواهد بود که رشته اعتبار دهها سال آموزش عالی کشور را با همه بزرگان و رنجکشیدگان و دود چراغخوردگانش، در عرصه بینالمللی پنبه خواهد کرد در برابر باد…
روزنامه «شهروند» در گزارشی با بازتاب عنوان «یکمیلیون و ٧٠٠هزار صندلی در دانشگاهها، دانشجو ندارند»، نوشت: گذشتن از سد کنکور و کسب صندلی دانشگاه اگرچه روزگاری ارزش و افتخار به حساب میآمد، اما مدتی است که دیگر هواخواه چندانی ندارد تا جایی که برای جذب جوانان بین موسسات و دانشگاههای مختلف رقابت وجود دارد.
در ادامه این گزارش آمده است: در آخرین اظهارنظر رسمی، وزیرعلوم، تحقیقات و فناوری از یکمیلیون و٧٠٠هزار صندلی خالی در دانشگاههای کشور سخن گفت. «محمد فرهادی» دو روز پیش و درجمع رؤسای دانشگاههای استان کردستان درباره وضع کنونی ظرفیت دانشگاههای کشور گفت: «درحال حاضر یکمیلیون و200هزار صندلی خالی در دانشگاهها وجود دارد که با احتساب دانشگاه آزاد، با حدود یکمیلیون و700هزار صندلی خالی مواجه هستیم.»
اما حسین میرزائی عضو هیأت علمی دانشگاه تهران این خالی ماندن صندلیها را مشکل و مسأله نمیداند و از لزوم مدیریت مناسب سخن میگوید: «انتقال جمعیت جوان به سالخورده در ایران از دهه٦٠ آغاز شد که این اتفاق درکشورهای پیشرفته حدود ١٠٠سال پیش اتفاق افتاد و این مسأله را نمیتوان بهعنوان معضل دید، بلکه باید این وضع را مدیریت کرد».
** کتاب، فرصتی برای یاددهی، یادگیری و فرهنگ افزایی
نقش پررنگ کتاب در زندگی افراد باعث شده است که همواره به لزوم نگارش کتاب های با کیفیت و کاربردی و همچنین گسترش فرهنگ کتابخوانی در کشور تاکید شود؛ این امر اکنون به دغدغه اصلی فرهنگ دوستان تبدیل شده است تا جایی که روزنامه های امروز در گزارش ها و یادداشت هایی به برجسته سازی این مقوله پر اهمیت پرداختند.
روزنامه «اعتماد» در یادداشتی با عنوان «کتاب؛ روح زندگی»، نوشت: داستانهای زیادی درباره کتاب از معدن تاریخ نقل میشود. از مقدسترین و محبوبترین این داستانها، نزول کتابهای آسمانی از پیشگاه خدا گرفته تا رمزگشایی نوشتههایی که امروزه به عنوان خط میخی و نمادهای انسانهای اولیه میشناسیم.
در ادامه این یادداشت می خوانیم: کتاب، در مفهوم امروزی آن، مخلوق نمادپردازی انسان است؛ هنر ارزشمندی که ترسیم طرحوارههای اولیه انسان برای به جایگذاری نقش و اثر خود بر دیوارهای غارها بود. این کالای دوست داشتنی، حاملی برای جابهجایی نمادها است که محصول خلاقیت ذهن بشر در راه رتق و فتق امور جمعی او بوده است. نوشتن نیز راهی برای انتقال دانش و گفتوگوی عمومی گروههای انسانی و جوامع بزرگ است.
روزنامه «ایران» با انتشار گزارشی با عنوان «فروش بیشاز160هزار جلدکتاب در یکهفته»، نوشت: با گذشت کمتر از یک هفته از اجرای طرح پاییزه کتاب در بیش از 600 کتابفروشی، تعداد کتابهای به فروش رسیده از مرز 160 هزار نسخه گذشت. طرح «پاییزه کتاب» که با شعار «ایران میخواند» در بازه زمانی یک ماه از 24 آبان آغاز شده و تا 24 آذر سالجاری در کتابفروشیهای سطح کشور اجرا میشود، با استقبال کتابفروشیها و کتابخوانها همراه شده است.
در ادامه این گزارش آمده است: بر اساس گزارش ارسالی این میزان فروش با توجه به گذشت تنها چند روز از آغاز آن، نسبت به دوره قبل رشدی سه برابری را نشان میدهد. بر این مبنا، پیشبینی میشود میزان فروش در طرح پاییزه کتاب، بیشتر از سه طرح قبلی (کتابفروشی به وسعت ایران، عیدانه کتاب و تابستانه کتاب) باشد.
روزنامه «ایران» در یادداشتی با عنوان «رانت کتابی و کتاب رانتی»، نوشت: آنهایی که متولد دهه پنجاه یا اوایل دهه شصت هستند خوب میدانند که یکی از بزرگترین زجرهای دوران کودکی و نوجوانی ایستادن در صفهای طولانی نانوایی بود؛ برای ما زجرآورتر از ایستادن در صف نانوایی وقتی بود که با بیحوصلگی تمام و به اجبار در صف ایستاده بودیم و آدمها را میپاییدیم که کسی بیصف وارد نشود و اینکه ببینیم کی میرسد لحظه وصال به آقای نانوا که ناگهان کسی که نمیشناختیمش از در پشتی وارد نانوایی میشد و بعد از احوالپرسی صمیمانه نانش را میگرفت و بیهیچ توجهی به نگاههای خشمآلود ما از همان راهی که آمده بود میرفت.
در ادامه این یادداشت می خوانیم: چند روز پیش خبری خواندم که تعداد 150هزار جلد از گزیده غزلهای یک آقای شاعر که اتفاقاً ناشناخته هم نیست در قالب کتابی توسط یک نهاد دولتی منتشر شده است. در ذهنم گذاشتمش کنار خبر چند سال پیش درباره خرید تعداد یک میلیون و 500هزار نسخه کتاب توسط یک ارگان دولتی دیگر از یکی از آثار یک آقای نویسنده که اتفاقاً او هم ناشناخته نیست، بیهیچ وقفه و مانعی تصویر صفهای ملالآور نانوایی و آن افرادی که با رانت، نان بینوبت میگرفتند پیش چشمم ظاهر شد. بعد برای این ماجرا دو اصطلاح در ذهنم متولد شد که کاش نمیشد؛ رانت کتابی و کتاب رانتی. رانت کتابی را آن آقایان شاعر و نویسنده و احتمالاً خیلی آقایان شاعر و نویسنده و ناشر دیگری که هنوز خبری دربارهشان منتشر نشده دارند و کتاب رانتی شاید خیلی از کتابهایی باشد که بسیار زیاد دیده میشوند و رغبت برای خواندن شان بسیار کم، مثل نانهای بیات بستهبندی شده در ورودی سوپرمارکتها که حتی برای آدم گرسنه هم انگیزه خوردن ایجاد نمیکنند.
*گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: سیده مریم سیدان**انتشار دهنده: شهربانو جمعه
پژوهشم**9368**9131
*ایرنا مقاله کانالی برای انعکاس مقاله ها اندیشکده ها – پژوهشکده ها - دانشکده ها - مراکز تحقیقاتی و رسانه های ایران و جهان*
Irnaarticle@