کوت، شهری که با زائران حسینی جان گرفته است

اوایل سقوط صدام در آوریل 2003 به عنوان خبرنگار دفتر خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز استان ایلام، برای تهیه گزارش های خبری از طریق گذرگاه مرزی مهران، وارد استان واسط شدم، در آن ایام این تاسیسات مرزی وجود نداشت و فقط یک سیم خاردار حدفاصل مرز بین المللی بین ایران و عراق بود.
در آن برهه زمانی ٬به دلیل سقوط رژیم صدام، مرزبانان کشورمان تنها نیروهای پاسدار مرز بودند، و اهالی استان واسط به ویژه شهر مرزی بدره با چهره هایی خاک خورده، هر روز به نقطه صفر مرزی می آمدند تا با همسایه شرقی خود، دیداری تازه کنند و احتمالا بستگان خود را که برای سه دهه از دیدن آنها محروم شده بودند ببینند.
این منطقه که فقط 10 کیلومتر با شهر بدره فاصله دارد، در طول حاکمیت رژیم بعث، منطقه ممنوعه به شمار می رفت و تمامی اراضی اطراف آن مین گذاری یا تبدیل به پادگان های نظامی شده بود و کسی از اهالی بدره جرات نزدیک شدن را به آن نداشت.
وقتی اولین بار، پا به داخل اراضی عراق گذاشتم، بهت تنها زبان حال بود و محرومیت و فقر از سر و روی اهالی شهر می بارید و بر دیوارهای شهر مرزی بدره نقش بسته بود، شهری که مرکز شهرستان بدره بود اما همه خانه ها کاهگلی بودند.
مردم فاقد هرگونه منابع درآمدی قابل ذکری بودند و تنها معدود نخل هایی که باقی مانده بود و زمین هایی که امکان کشاورزی داشت، مهمترین منابع درآمدی مردم این شهر فراموش شده بود که جمعیت اش از پنج هزار نفر تجاوز نمی کرد.
وقتی به 'کوت ' به عنوان مرکز استان رسیدم، باور آن مشکل بود که این همان مرکز استانی است که بیش از یک هزار و 300 سال قدمت دارد و در کتاب های معتبر تاریخ از آن نام و نشان داده اند، زندگی، در آنجا بیشتر شبیه جان کندن بود و زیرساخت های قابل ذکری در آن وجود نداشت.
اکنون بعد از گذشت 13 سال که توفیق حضور در این استان برای پوشش اخبار اربعین را یافته ام، آنچه دیده می شود با آنچه بود، کاملا متفاوت است و همه این برکات، همان طور که اهالی کوت و بدره اذعان دارند، از برکت زائران حسینی است.
اغلب زائران حسینی به دلیل قرب مسافت، هر روز از این گذرگاه مرزی به زیارت عتبات عالیات در عراق مشروف مشوند و در اربعین امسال، 65 درصد یعنی بیش از یک میلیون و 500 هزار زائر، طبق اظهارات مقامات استان واسط از این مرز در طول روزهای گذشته عبور کرده و راهی شهرهای زیارتی در کربلا، نجف و کاظمین شده اند.
گرچه هنوز سازندگی زیادی در کوت و بدره و جاده حدفاصل بین مرز تا مرکز استان، احساس می شود اما نمی توان تلاش هایی که شده است به ویژه با حجم عظیم چالش هایی که عراق در طول 13 سال گذشته از حیث امنیتی و اقتصادی با آن مواجه بوده، نادیده گرفت.
عراق در حالی که اکنون درگیر جنگی بزرگ با تروریسم است که میلیون ها دلار از سرمایه های آن را مستهلک می کند و از بحران اقتصادی شدید رنج می برد، اما کار و تلاش و امید به زندگی را در حیات روزانه اهالی این استان و میهمان نوازی سخاوتنمندانه ای که دارند، می توان مشاهده کرد.
شهر کاهگلی بدره این روزها خانه های نوساز در آن ایجاد شده و قیمت زمین طبق گفته اهالی، از ثمن بخس روزهای اول سقوط اکنون به طور چشمگیری افزایش یافته است و می گویند حتی از اهالی قدیمی بدره که قبلا به دلیل شرایط محرومیت ناچار شده بودند به بغداد مهاجرت کنند، الان برخی از آنها به زادگاه خود برگشته اند تا جایی که جمعیت شهر به بیش از 15 هزار نفر رسیده است.
یک شرکت نفتی روسی نیز با کاوش نفت در بخش جنوبی بدره، حیات اقتصادی منطقه را متحول کرده و بسیاری از جوانان منطقه و خارج از آن را به کار گرفته است، هرچند اهالی بدره می گویند که وضع بد اقتصادی، به نوعی بر فعالیت شرکت روسی نیز اثر گذار بوده است.
در گذرگاه مرز زرباطیه دیگر از آن سیم خاردار و آن بیابان برهوت اثری دیده نمی شود و مجموعه ای از تاسیسات مرزی برای عبور مسافران و زائران و کامیون های تبادل کالا بین دو کشور جایگزین آن شده ٬هرچند هنوز نیازمند توسعه و سازندگی بیشتری است.
کوت که قبلا حتی یک پل نداشت ٬امروز در ورودی شهر به دلیل کثرت رفت و آمدها به این شهر، یک تقاطع غیر همسطح بزرگ ایجاد شده است و بیمارستان 'الزهراء' مهمترین مرکز درمانی این شهر، به طور مقبولی، تجهیز شده است و دهها درمانگاه و صدها تابلو پزشک متخصص در این شهر دیده می شوند.
به رغم وضع بد اقتصادی و کاهش رقم بودجه امسال عراق، اما در شهر کوت در هر گوشه اش، طرحی در حال اجرا است و بسیاری از محلات کانال کشی شده اند که عموما طبق گفته اهالی، برای سیستم فاضلاب یا ارتباطات فیبر نوری و آب و برق کشی است.
ساخت و ساز مستمری که در شهر دیده می شود نشانه نوعی توسعه و سازندگی است و شهر در مقایسه با روزهای اول سقوط رژیم صدام به طور چشمگیری از حیث مساحت توسعه یافته است.
شهر کوت از حدود 300 هزار نفر در روزهای اول سقوط رژیم صدام اکنون به 500 هزار نفر جمعیت رسیده است و منزل 100 متری که در اوایل سقوط 15 هزار دلار ارزش نداشت ٬اکنون همین منزل 80 هزار دلار ارزش پیدا کرده است، البته اهالی کوت می گویند، وضع بد اقتصادی و نبود نقدینگی، خرید و فروش املاک را راکد کرده است.
یکی از اهالی کوت که با او دمخور شدیم، اصرار داشت که بر این نکته تاکید شود که 'این ها، همه از برکت خاک پای زائرانی است که از این محور عازم کربلای معلا می شوند.'
خاورم *4*353*1770* 2041**خبرنگاران اعزامی شهریار حیدری فر – عبدالکریم جبار پور**انتشار دهنده: سید شاهپور حسینی