کتاب‌ درمانی را جدی بگیریم

به گزارش روز سه شنبه گروه فرهنگی ایرنا از اداره‌ کل روابط‌ عمومی و امور بین‌الملل کانون، علیرضا نوروزی در پنجاه ‌و پنجمین نشست از مجموعه نشست‌های ترویج خواندن با موضوع آشنایی با کتاب‌درمانی در ترویج خواندن، با اشاره به سه عضو ارتباطی چشم، گوش و زبان هر کدام از چهار مهارت شنیدن، گفتن، خواندن و نوشتن را مبنایی برای کتاب درمان توصیف کرد.
وی اظهار داشت: در شنیدار درمانی، گفتار درمانی، نوشتار درمانی و خواندن‌ درمانی (کتاب ‌درمانی) روش‌های مختلفی مثل قصه خواندن، فیلم دیدن، شنیدن موسیقی و یا تلاوت قرآن برای حل مسایل روحی و روانی و یا تسهیل تحمل آن‌ها استفاده می‌شود.
این عضو کمیسیون علم‌سنجی دانشگاه تهران با توصیف کتاب‌درمانی به‌عنوان تعاملی فعال بین شخصیت مخاطب (خواننده) و متن اثر (اطلاعات) هدف از آن را ارتقا و بهبود وضعیت سلامتی روحی، روانی و جسمی فرد (عموما به‌ عنوان درمان مکمل) خواند.
نوروزی از مشاوره با کتاب، روان‌شناسی با کتاب، کتاب‌خانه درمانی و مطالعه هدایت‌شده به‌ عنوان روش‌هایی برای درمان استرس و اضطراب، ترس از تاریکی، روان رنجوری، شب ادراری، پرخاش‌گری، پذیرش جدایی و مرگ نام برد.
وی یادآورشد: کانون پرورش فکری می‌تواند با استفاده از متخصصان رشته‌های مرتبط ، فهرستی از کتاب‌های مناسب برای بهبود مشکلات شناختی و اختلالات روحی و روانی کودکان تهیه کند و در اختیار کتابخانه‌ها و والدین بگذارد.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران ادامه داد: کتاب‌درمانی روشی کم‌هزینه است که در خانه، مدرسه، بیمارستان، مراکز اجتماعی و مددکاری و کتاب‌خانه قابل اجرا است. با این‌ حال در این روش باید به مسایل مختلفی چون آشنایی و مطالعه روانی‌ درمان‌گر و کتاب‌دار، تناسب بین منابع برگزیده با مشکلات درمان‌جو، تناسب این منابع با توانایی درک و خواندن در درمان ‌جو، نیازها و شرایط جسمی و روانی درمان‌جو و پیشینه و تخصص نویسنده‌ کتاب توجه کرد.
نوروزی با مقایسه کتاب‌ درمانی با روان‌شناسی معکوس عنوان کرد: کتاب ‌درمانی ممکن است برای همه مناسب نباشد یا نتیجه یکسان ندهد اما در هر ‌حال کتاب ‌درمان ‌گر باید با شخصیت درمان ‌جو و مشکلش آشنا باشد و در عین‌ حال به پیام دینی، مذهبی فرهنگی و نژادی موجود در اثر هم توجه کند.
سهیلا خوئینی کارشناس ارشد علوم ارتباطات نیز در این نشست به ارایه تاریخچه‌ای از کتاب‌درمانی پرداخت و آن را هم‌قدمت با کتاب و خواندن توصیف کرد.
به گفته این محقق، کتاب‌درمانی به‌ طور خاص در سال 1970 میلادی برای کودکان‌ و نوجوانان در کتاب‌خانه‌های آمریکا اجرا شد و تا به امروز این بحث مدام در حال گسترش و تخصصی‌ شدن است.
این کارشناس کتابخانه کارآفرینی، کتاب‌درمانی را استفاده از مواد خواندنی برگزیده به ‌عنوان مکمل درمان در پزشکی و روان‌شناسی بالینی و یا برای راهنمایی در حل مشکلات فردی توصیف کرد.
خوئینی با اشاره به شرایط دنیای امروز که امکانات و رفاه مادی در آن به اوج رسیده، ولی اختلالات و ناهنجاری روانی در حال افزایش است، استفاده از کتاب‌درمانی را برای بهبود این شرایط روشی سودمند و کم‌هزینه و ضروری در کنار درمان روان‌پزشکی و دارویی خواند.
به گفته‌ این کارشناس در این روش از کتاب‌های تخیلی و آموزشی استفاده می‌شود و انتخاب کتاب باید متناسب با سن فرد، علاقه‌مندی‌های او، واقع‌گرا بودن و تحریک خلاقیت، بازتاب درست مشکلات درمان‌جو، کیفیت ادبی و تخلیه درست هیجانات درمان‌جو انجام شود.
خوئینی توضیح داد: کتاب‌درمان‌گر باید دارای ویژگی‌های برجسته‌ شخصیتی، ملاحظات اخلاقی و علم و دانش باشد تا بتواند به درمان‌جو که یا مشکلات احساسی و رفتاری دارد، یا در بیمارستان بستری است و یا از افراد عادی و طبیعی ولی در معرض خطر است کمک کند.
فراهنگ**1883**1027**‌دریافت کننده:‌ مریم جلوداران**انتشار دهنده: محمدجواد دهقانی