تلویزیون دشمن کتاب نیست

در ادامه این مطلب که به قلم سیدعبدالجواد موسوی در خبرآنلاین منتشر شد، می خوانید: این از آن دسته انتقادهایی است که اصولگرا و اصلاح طلب هم نمی شناسد. همه در این نکته متفق القولند که تلویزیون به کتاب بی اعتناست و در عوض لودگی و فکاهه را بر حرف حساب ترجیج می دهد.

من با بخش دوم سخن معترضان همدل و همسخنم اما درباره بخش اول حرف دارم. البته که من نیز معتقدم تلویزیون به مقوله کتاب و کتاب خوانی بی اعتناست اما این بی اعتنایی را حاصل بی اعتنایی مدیران و یک توطئه از پیش تعیین شده نمی بینم.

اتفاقا معتقدم مدیران تلویزیون خیلی هم دلشان می خواهد که یک بر نامه موفق تلویزیونی با محوریت کتاب داشته باشند. خبر موثق هم دارم که بارها و بارها برای تهیه چنین برنامه ای دورخیز هم کرده اند. آدم حسابی هم صدا کرده اند. از این و آن مشورت هم گرفته اند اما کاری که باید بشود نمی شود. علت هم دارد. تلویزیون یک مجموعه است،یک مجموعه ای که درست یا غلط تعریفی از خودش به دست داده که برنامه خوب و موفق و پربیننده تلویزیونی که محوریت آن را کتاب تشکیل بدهد نمی تواند بسازد. نه این که از ساختنش عاجز باشد بلکه چنین برنامه ای اگر بخواهد تولید شود مستلزم چیزهاییست که آن چیزها با کلیت تلویزیون در تضاد قرار می گیرد. شما همین که بخواهید برنامه ای با محوریت کتاب درتلویزیون بسازید در همان ابتدای امر لیستی از نویسندگان ممنوعه را پیش رو دارید. نویسندگانی که اتفاقا شرط یک برنامه خوب ساختن خواه نا خواه اسامی آن ها را در خاطر می آورد. لیستی از نویسندگان ممنوعه در تلویزیون وجود ندارد. هیچ کس نمی تواند به شما نامه ای نشان دهد که درآن یک مقام رسمی به مدیران تلویزیون متذکر شده باشد که از آوردن نام فلان نویسنده در تلویزیون پرهیز کنند. بافت و ساختار و تعریفی که تلویزیون از خود ارائه داده این اجازه را نمی دهد.

از اسامی که بگذریم به موضوعات می رسیم. در این جا شما همان گرفتاری را دارید. انبوهی از موضوعات وجود دارد که تلویزیون نمی تواند به آن ها بپردازد. از موضوعات سیاسی گرفته تا موضوعات اجتماعی. اصولا کتاب اگر کتاب باشد سخنی است خلاف آمد عادت و کتاب ها در مجموع ُپرند از آراء و عقایدی که با تفاسیر رسمی از اخلاق و سیاست و اقتصاد و فرهنگ رسمی هیچ نسبتی ندارند. تلویزیون حتی اگر بخواهد نمی تواند تریبون این همه رنگارنگی در رای و عقیده باشد پس در نتیجه سراغ این موضوع نمی رود و وقتی هم برود حاصلش مورد پسند کم تر کسی قرار می گیرد. این حرف ها را از سر تحقیر و تخفیف تلویزیون نمی گویم، دارم موقعیتی را توصیف می کنم. موقعیتی که اگر من و شما هم در آن قرار بگیریم بعید نیست به همین شیوه ای عمل کنیم که دیگران می کنند. مگر این که کسی بخواهد ساختار صدا و سیما را از اساس تغییر دهد که در آن صورت اصلا کلیت ماجرا تغییر می کند و بحث به جاهای دیگری می کشد. جالب این که سازمان صدا و سیما به ظاهر یک پارچه است و فرق چندانی بین سیاست گذاری های رادیو و تلویزیون نباید باشد اما شما در رادیو از این گرفتاری ها کم تر دارید و درست به همین دلیل در رادیو امکان ساخت برنامه خوب در باره کتاب به مراتب از تلویزیون بیشتر است.

هر چند در آن جا هم اوضاع چنان که شاید و باید مطلوب نیست اما از تلویزیون خیلی بهتر است.

منبع: خبرآنلاین

اول ** 1346