واژگان تک کاربرد در قرآن کریم

به گزارش گروه اندیشه خبرگزاری ایرنا ، اثر فوق با نگاهی دقیق و شیوه ای نو به بررسی برخی واژه های تک کاربرد در قرآن کریم پرداخته است.

منظور از واژه های تک کاربرد قرآنی ، واژه هایی است که تنها یک بار در قرآن کریم آمده اند. این که چرا این واژه ها تنها یک بار در قرآن ذکر شده اند ، امری است که پژوهشگر را بر آن داشته تا برای یافتن پاسخی محققانه و مدلل درباره ی آن تلاش کند.

مؤلف در فصل اول کتاب به نحوی جامع ، پیش نیازهای ورود به چنین پژوهش هایی را برشمرده است که به ویژه برای دانشجویان رشته های الهیات، مطالعات اسلامی، ادبیات عرب، زبان شناسی عربی و طلاب حوزه های علمیه ، سودمند است.

دیدگاه بی بی زینب حسینی ، نسبت به آسیب هایی که زمینه ی افت پژوهش در حوزه ی مطالعات قرآنی را موجب می شود ، بیشتر به مبحث معناشناسی واژگان ، معطوف است. چرا که به زعم وی تطور معنایی واژه در فهم دقیق معنای آن تأثیر گذار است.

این استادیار دانشگاه ، در راستای درک ساختار واژه های مورد بررسی اش، به مقایسه ی ریشه ی این واژه ها در زبان های عبری و سریانی توجه نشان داده است؛ و بعضاً ارتباط این واژگان با علوم سیاسی ، عرفان، تفسیر ، کلام ، فلسفه ی اسلامی، تاریخ و حتی در برخی موارد به بررسی ریشه های جغرافیایی یا زیست شناسانه ی آنها پرداخته است.

برای نمونه ، عناوین فصل هفتم کتاب ، که به بررسی واژه ی رمضان اختصاص دارد ، به شیوه زیر طبقه بندی شده است :

- ساختار شناسی سوره ی بقره

- واژه شناسی رمضان

- ریشه شناسی واژه ی رمضان

- ویژگی های صرفی، نحوی، و بلاغی واژه ی رمضان

- بررسی واژه ی رمضان در زبان های سامی

- ویژگی های صوتی واژه ی رمضان

- مفهوم لغوی واژه ی رمضان

- معنای مصداقی واژه ی رمضان

- تطوّر لغوی واژه ی رمضان (پیش از نزول قرآن با نگاهی به گاه شماری ها و روزه نزد یهودیان ، مسیحیان، و اعراب عصر جاهلی )

- واژه ی رمضان در عصر نزول قرآن

- واژه ی رمضان پس از نزول قرآن

- بررسی روابط مفهومی واژه ی رمضان

- بررسی واژگان مترادف با واژه ی رمضان

- بررسی واژگان متضاد با واژه ی رمضان

- بررسی واژگان وابسته با واژه ی رمضان

- حوزه ی معنایی واژه ی رمضان (ارتباط معنایی با مفهوم صبر) .



دیگر واژه های تک کاربرد قرآنی، که در این اثر پژوهشی مورد توجه قرار گرفته اند عبارتند از أبتر، ابابیل، إل یاسین، أمشاج ، جامده، سریّا، سیناء، و نَجَس .

پیوست پایانی کتاب با عنوان 'دست آوردها' و همچنین انضمام تصاویری مرتبط با برخی از واژه های ذکر شده در کتاب، مانند تصویر طور سیناء (محل دریافت الواح مقدس توسط حضرت موسی ع)، از ویژگی های خوب این اثر پژوهشی است .

انجام تحقیقی دقیق در این حوژه اگر چه به نحوی مطلوب صورت گرفته است، اما بهتر است مؤلف اثر، گردآوری و بررسی سایر واژه های تک کاربرد قرآنی را ادامه داده تا از این طریق پژوهشی جامع در این زمینه ثبت شود.

چاپ اول 'پژوهشی درباره واژگان تک کاربرد در قرآن کریم' ، در 448 صفحه، شامل پیشگفتار، یازده فصل، تصاویر، کتابنامه، نمایه ی آیات ، روایات، اعلام و اشعار، توسط انتشارات بوستان کتاب قم، در بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به علاقمندان عرضه شده است.

اندیشه **آ.ش **1601**