نقش کتابخانه‌ها در توسعه پایدار

 به گزارش لیزنا، نشستی با عنوان «نقش کتابخانه‌ها در توسعه پایدار» با حضور محبوبه قربانی معاون اداره كل پردازش و سازماندهي سازمان اسناد و كتابخانه ملی، رضا خانی پور مدیر کل پردازش و سازماندهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی کشور، محمد حسن زاده استاديار گروه كتابداري و اطلاع‌رساني دانشگاه تربيت مدرس و محمد خندان مدير كل پژوهش و نوآوري نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور روز چهارشنبه 16 اردیبهشت ماه در تالار گفت‌و‌گو برگزار گردید.

 محبوبه قربانی در این نشست با اشاره به تاریخچه پیدایش مفهوم توسعه پایدار، گفت: توسعه یک فرآیند چند بعدی است که تمام ابعاد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را پوشش می‌دهد و سعی می‌کند جامعه را آرمانی کند. توسعه پایدار مکمل توسعه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است و برای احقاق این مهم باید تمام ارکان با هم هماهنگ کار کنند.

 وی افزود: به دلیل نقش کتابخانه‌ها و اهمیت اطلاعات به عنوان شاکله اصلی تحقق توسعه پایدار، کتابخانه‌ها می‌توانند بر توسعه پایدار کشورها تاثیرگذار باشند.

در ادامه محمد حسن‌زاده آگاهی و اطلاعات را رکن اصلی توسعه پایدار دانست و افزود:  طی فعالیت‌هایی که در جوامع صنعتی به وجود آمد به مرور این احساس ایجاد شد که انسان به جای آبادانی کره زمین در حال تخریب آن است. این مساله باعث شد که اندیشمندان تصمیم بگیرند تا در قالب مفهوم توسعه پایدار به تبیین لزوم استفاده درست از منابع به گونه‌ای که به منافع نسل‌های بعد آسیب نزند بپردازند.

وی همچنین گفت: کتابخانه‌ها نقش یک نهاد خدماتی گسترش یافته در نهاد مدنی را دنبال می‌کنند و باید در مصرف و تولید به مثابه یک سازمان سبز عمل کنند.

استاديار گروه كتابداري و اطلاع‌رساني دانشگاه تربيت مدرس، کتابخانه‌ها را یکی از موثرترین نهادهای آگاهی رسانی به جامعه دانست و با اشاره به گستردگی توزیع کتابخانه‌ها در جامعه به تبیین نقش فرهنگ‌ساز آنها رداخت.

رضا خانی پور نیز با اشاره به اینکه عالم در حال توسعه است گفت: انسان نمی‌تواند خود را از مشی توسعه دور کند.

وی با اشاره به آیاتی از قرآن کریم و ادبیات کهن افزود: مفهوم توسعه پایدار در آموزه های ادبی و دینی ما از دیرباز وجود داشته است و نباید تصور کنیم که پدیده‌ای نوین است.

خانی پور نقش اساسی مولفه‌های سازمان‌دهی دانش و اطلاع‌رسانی صحیح را در توسعه پایدار یادآور شده و به لزوم پررنگ‌تر شدن نقش کتابداران با مهارت‌های اطلاع‌یابی، دانش مدیریت مخاطب محوری و مخاطب شناسی اشاره کرد.

وی همچنین با انتقاد از این دیدگاه که اختصاص بودجه به کتابداران و کتابخانه‌ها صرف هزینه است آن را سرمایه‌گذاری دانسته و  گفت: توسعه پایدار مساله‌ای دستوری نیست و باید در اذهان نقش ببندد و در این راستا سازمان‌های مدنی و حکومتی و غیرحکومتی باید همکاری کنند.

خندان نیز ضمن تایید این نکته که یکی از ارکان مهم در توسعه پایدار اطلاعات و فرهنگ و آموزش است افزود: مفهوم توسعه یک مفهوم شایع است که به دلیل پرکاربردی، تصور آشنایی فی البداهه با مفهوم توسعه به ما القا شده است.

وی افزود:  در بحث توسعه پایدار، مدرنیزه شدن باید پایدار باشد.

وی با تاکید بر وایستگی توسعه پایدار و مدرنیسم، مدرنیسم را محصول سیر طبیعی و تاریخی اروپا و آمریکای شمالی و جوامعی که  تولد و رشد درون‌زا دارند دانست و افزود در کشورهای در حاشیه کشورهای جهان سوم که به صورت طبیعی مدرنیسته در آنها محقق و زاده نشده جامعه باید به صورت برنامه‌ریزی شده مدرن شود.

حسن زاده در ادامه  نشست با اشاره به تکامل تقریبی انقلاب صنعتی و عدم حل مشکلات انسانی  گفت:  کسانی که در مسیر توسعه قرارمی گیرند اگر آگاه نباشند نمی‌توانند به توسعه پایدار دست یابند.

وی همچنین گفت: مدرنیسم یا پست مدرنیست حالاتی هستند که بر جامعه مستولی می‌شوند و در جامعه زندگی نمی‌کنند. این انسان است که در جامعه زندگی می‌کند. پس باید موجود انسانی را توانمند کنیم که بتواند از این حالات عبور کند، تصمیمات پایدار بگیرد و اخلاق پایدار داشته باشند.

بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از 16 تا 26 اردیبهشت ماه در مصلی امام خمینی(ره) با شعار «خواندن، گفت‌وگو با جهان» برگزار  می‌شود.