پنج شنبه, 17 ارديبهشت 1394 ساعت 11:15

سمفونی سازهای ناکوک

این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)
روزنامه شرق در مطلبی با عنوان «گزارشی از روز اول نمایشگاه کتاب؛ سمفونی سازهای ناکوک» به مشکلات و نارضایتی برخی از صاحبان نشر در نمایشگاه کتاب پرداخته است.
روزنامه شرق پنجشنبه هفدهم اردیبهشت 1394 خورشیدی، در صفحه هنری خود مطلبی را با عنوان «گزارشی از روز اول نمایشگاه کتاب؛ سمفونی سازهای ناکوک» منتشر کرد. در این گزارش می خوانیم: «اینجا نمایشگاه کتاب است یا بازار مکاره؟»؛ این را کامبیز درمبخش، در لحظه خروج از مصلای تهران در ظهر اولین روز نمایشگاه کتاب تهران می گوید. اشاره اش به صدای گوشخراش بلندگوهایی است که کتاب های کنکور را تبلیغ می کنند.

بیست وهشتمین نمایشگاه کتاب تهران دیروز در حالی آغاز شد که در نخستین روز افتتاح، غرفه های فروش خوراکی و غذا شلوغ تر از راهروهای شبستان- سالن ناشران عمومی- بود و البته نارضایتی ناشران از محل برگزاری نمایشگاه همچنان پس از چند دوره برگزاری در این محل کماکان ادامه دارد. نارضایتی ها در حالی همچنان ادامه دارد که برگزارکنندگان نمایشگاه، به جای رسیدگی به این معضلات چندساله، در پی برگزاری مسابقه اینستاگرامی از فضای نمایشگاه بیست وهشتم هستند. البته ویترین قابل توجهی هم برای عکاسی فراهم آمده، از جمله آدم هایی که لباس های نقره ای و طلایی به تن دارند و صورت و دست هایشان هم به رنگ لباسشان درآمده و در محوطه بیرون شبستان پرفورمنس اجرا می کنند. آن سوتر، غرفه های فروش لوازم فرهنگی غیرمرتبط با کتاب نظیر سی دی های آموزشی و موسیقی، اپلیکیشن های مختلف، غرفه شرکت های ارائه دهنده خدمات اینترنتی، بانک ها و حتی همراه اول، به چشم می خورد اما آنچه بیشتر در نخستین روز برگزاری نمایشگاه به چشم می آید، نبود غرفه های اطلاع رسانی در محوطه نمایشگاه و همچنین آماده نبودن غرفه تحویل امانات است.

البته این چندان عجیب نیست، در شرایطی که هنوز برخی غرفه ها، خالی و برخی دیگر هنوز در حال چیده شدن هستند، در شرایطی که هنوز اسامی اغلب غرفه ها بر سردرشان نصب نشده و در ابتدای راهروها نام انتشاراتی های آن راهرو نیامده و هنوز برخی ناشران به خصوص آنها که مسافر راه دورند و از شهری دیگر آمده اند، مشغول آوردن کتاب به غرفه ها هستند، یک روز از نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به میانه می رسد. در سالن ناشران خارجی هم رونق چندانی دیده نمی شود، مسوولان غرفه ها از مصاحبه و دادن اطلاعات درباره نحوه اجاره غرفه شان سر باز می زنند و بیش از آنکه خریدوفروش کتاب در جریان باشد، ردوبدل کردن بروشور و فهرست های انتشاراتی ها در جریان است. معضلات موجود، تنها همین ها نیست.



*گلایه ناشر شهرستانی

مهدی نصیرزاده، که مدیریت انتشارات مرندیز مشهد را برعهده دارد، معتقد است در توزیع غرفه ها، به طورکلی باید «سیستم» مورد بررسی قرار گیرد. نشر مرندیز به گفته مدیرش، امسال نیز مانند سال گذشته غرفه ای ١٢ متری را در نمایشگاه به خود اختصاص داده است. این ناشر اشکال سیستم را در این می داند: «باید دید این نمایشگاه کتاب است یا یک فروشگاه بزرگ کتاب؟» وقتی از این ناشر شهرستانی درباره وضعیت خرید ارشاد از این نشر در نمایشگاه سال گذشته می پرسیم، می گوید: «ارشاد خرید آنچنانی ای از ما نداشت و فقط یک عنوان کتاب خرید، آن هم به اندازه صد جلد». و از وضعیت خرید امسال ارشاد ابراز بی خبری می کند: «امسال هم هنوز مشخص نیست ارشاد بودجه خرید کتاب دارد یا نه و اگر هم بودجه ای داشته باشد، آن را چطور صرف خواهد کرد».

این ناشر که با وجود استقرار در مرکز استان، از نبود ویترین مناسب برای عرضه تولیدات حوزه نشر شکایت دارد، میزان فروش نمایشگاه کتاب را هم مطابق فروش سایر اوقات می داند و می گوید: «وقتی در بازار رکود هست، در نمایشگاه هم معجزه نمی شود. من ابدا روی فروش نمایشگاه حساب نمی کنم، چون قابل پیش بینی نیست که فروش، چقدر می تواند باشد. عوامل مختلفی در میزان فروش دخیل است؛ از دمای هوا گرفته تا جایی که غرفه واقع شده». نصیرزاده که به طور میانگین کتاب هایش را در تیراژ ٥٠٠ تایی منتشر می کند، از وضعیت تقسیم غرفه ها براساس حروف الفبا هم گلایه مند است، چون با توجه به اینکه «میم» از آخرین حروف الفباست، هر سال احتمال دوربودن غرفه این نشر بالاست. او درنهایت، مشکل اصلی موجود در بازار نشر را بیش از اینکه وجودنداشتن مشتری بداند، عدم وجود ویترین مناسب ذکر می کند: «وقتی مخاطب جز ١٠روز نمایشگاه در معرض بسیاری از کتاب هایی که منتشر می شوند، قرار نمی گیرد، نمی توان به او خرده گرفت که چرا کتاب نمی خرد؟ فقط مراکز استان ها کتاب فروشی دارند، یا حتی خود نمایشگاه کتاب هم در شهری برگزار می شود که خودش از کتاب فروشی های بسیاری برخوردار است، برای همین، مشکل اصلی بازار کتاب به نظر من، ضعف در عرضه است تا ضعف در تقاضا. وقتی می توان میزان تقاضا را سنجید که عرضه درست باشد».



*کاهش غرفه های دستوری

ثبت نام و دریافت اجاره بهای غرفه ها امسال برعهده اتحادیه ناشران و تشکلات نشر است. «محمود آموزگار»، رئیس اتحادیه ناشران، در گفت وگو با «شرق» درباره همکاری دوجانبه اتحادیه ناشران و دیگر صنوف نشر با ارشاد در برگزاری نمایشگاه امسال، توضیح می دهد: «معاونت فرهنگی ارشاد در این همکاری بر دو نکته تأکید داشتند که اتفاقا ما هم روی این دو نکته تأکید داریم؛ یکی بحث شفافیت مالی است و دیگر اینکه توزیع غرفه ها تا جایی که ممکن است، منصفانه و بر اساس ضوابط باشد. بر همین اساس، ما هم از معاونت فرهنگی خواهش کردیم تعداد غرفه های دستوری را به حداقل برسانند». او درباره سازوکار همکاری ارشاد با اتحادیه ناشران در نمایشگاه امسال می گوید: «این حجم از واگذاری امور به صنوف و تشکل های دیگر، در ٢٧ دوره گذشته سابقه نداشته است. تشکل های نشر به صورت خصوصی طی سال های گذشته وظایفی را برعهده داشتند، اما پیش از این، عمدتا فعالیت هایشان انفرادی بوده».

آموزگار در پاسخ به این نقد که نمایشگاه کتاب تهران در قیاس با نمایشگاه های بزرگ کتاب دنیا نظیر نمایشگاه کتاب فرانکفورت بیشتر یک فروشگاه بزرگ به نظر می رسد و با اسلوب بین المللی برگزاری نمایشگاه فاصله دارد، می گوید: «نمایشگاه بین المللی کتاب که در کشورهای مختلف برگزار می شود، دو نوع دارد؛ برخی صرفا جنبه نمایشگاهی دارند و اصلا کتابی به صورت فیزیکی در آنها فروخته نمی شود، مگر روز آخر. برخی نمایشگاه های دیگر هستند که به کار فروش می پردازند، مثل ایران. اگر وضعیت نشر را در این کشورها بررسی کنیم، می بینیم گروه اول که دارای نمایشگاهی هستند که فقط جنبه نمایشگاهی در آن برجسته است، از صنعت نشر پیشرفته برخوردارند، یعنی سیستم توزیع استانداردی دارند که متشکل از توزیع کننده و کتاب فروشان است، بنابراین در این کشورها ضرورتی ندارد مردم برای خرید کتاب به نمایشگاه مراجعه کنند. از طرفی در کشورهایی که نمایشگاه به فروشگاهی بزرگ تبدیل شده، شاهدیم سیستم توزیع ناکارآمدی وجود دارد. این سیستم سبب می شود دسترسی مردم به کتاب به حداقل برسد. بنابراین در این کشورها، نمایشگاه کتاب به امکاناتی برای دسترسی مردم به کتاب تبدیل می شوند». او راه حل عبور از بحران نشر را چنین عنوان می کند: «یک سیاست درست برای عبور از بحران فعلی این است که سیستم توزیع کشور به استانداردها نزدیک شود، یعنی تعداد کتاب فروشی ها چندبرابر تعداد ناشران شود و توزیع کنندگان چندبرابر تولیدکنندگان باشند».

با پایان یافتن نخستین روز از نمایشگاه، آن هم در شرایطی که هنوز نه عرضه کننده و نه متقاضی چندان برای شرکت در این رویداد آماده نبوده اند، باید دید روزهای پیش رو به چه منوال پیش خواهد رفت؟

*منبع: روزنامه شرق

**پژوهش**3211**9131

اطلاعات تکميلي

خواندن 1113 دفعه

نظر دادن

از پر شدن تمامی موارد الزامی ستاره‌دار (*) اطمینان حاصل کنید. کد HTML مجاز نیست.

آخرین اخبار

اخبار انتشارات دیجیتال

پربازدیدترین اخبار