مراتالجمال در قطع وزیری و در 308 صفحه در سال جاری توسّط انتشارات تمثال در شمارگان 500، به چاپ رسیده و جناب آقای دکتر علیرضا قوجهزاده بر آن مقدمه نوشته و متنش را تحقیق و بررسی کرده است. قیمت چاپ سیاه و سفید آن 40.000 تومان و قیمت چاپ رنگی آن 85.000 تومان است.
کمالالدین ادریس بدلیسی از منشیان، مورخان، شاعران، خطّاطان و دولتمردان ایرانیتبار در دولت عثمانی بوده و در کنار این ویژگیها، مسلک و مرامی صوفیانه و عارفانه داشته و در علوم قرآنی و حکمت الهی و تاریخنگاری و شاعری از افراد شناخته شدة زمان خود بوده و اشعاری به سه زبان ترکی، عربی و فارسی با تخلّص ادریس سروده است. ادریس بدلیسی سرانجام در سال 926ق در استانبول درگذشت و در همانجا به خاک سپرده شده. از وی آثار زیادی برجای مانده که شماری از آنها تحقیق و تصحیح شدهاند، و برخی به صورت خطی ماندهاند.
کتاب مراتالجمال به زبان فارسی در موضوع عرفان و در قالب مناظرة مهر و ماه نوشته شده و بدلیسی در طی این مناظرات به بحث دربارة آفرینش عالم هستی و تجلّی نور الهی و تعبیة سلطان عشق در ذرّات آفریدههای باری تعالی پرداخته و به طور مفصل به مبحث حقیقت محمدی وارد شده است. علاوه بر موضوع اصلی کتاب، داستانهای فرعی متعددی نیز در میانة متن کتاب به چشم میخورد که جای تحقیق و بررسی دارند. نویسنده برای تاکید و تاثیر بیشتر گفتار خود گهگاه از آیات، احادیث، ابیات فارسی و عربی و ضربالمثلها استفاده کرده که بر ملاحت و شیرینی گفتارش افزوده است.
در مقدمة این کتاب، دستنویس کتابخانة عارف حکمت که به خط خود ادریس بدلیسی است و دو نسخه مهم دیگر این کتاب معرفی شده و در انتهای کتاب نیز نمایههای مفیدی استخراج شده که شامل نمایة آیات، احادیث، اعلام، اشعار فارسی، اشعار عربی و ضروب امثال است. نکتة جالب توجه اینکه محقّق این کتاب تمامی اشعار فارسی و عربی را مأخذیابی کرده و محل ارجاع آنها را به وضوح نشان داده است.
مرکز پژوهش کتابخانه، موزه و اسناد
مجلس شورای اسلامی