در این ارتباط وبسایت کتابخانهی مجلس با ایشان گفتگویی مختصر انجام داده است که خواننده محترم را به خواندن آن دعوت میکنیم.
لطفاً کمی در مورد زمان آغاز به کار خودتان در کتابخانهی مجلس شورای اسلامی صحبت کنید.
اینجانب از سال 1379 تا 1381در بخش اسناد جهت بررسی و فهرستنویسی اسناد مربوط به سوابق نمایندگان مجلس شورای ملی و عرایض دوره چهاردهم مشغول کار شدم. از سال1381 تاکنون نیز در بخش نسخههای خطی مشغول هستم. باید بگویم که یکی از بزرگترین افتخارات من، بهرهمندی از محضر استاد فقید عبدالحسین حائری و انجام امور محوله زیر نظر ایشان تا زمان حضورشان در کتابخانه مجلس بوده است.
اهم فعالیتهای شما در بخش نسخ خطی کتابخانهی مجلس چیست؟
این فعالیتها را میتوانم در مقولههای زیر تقسیمبندی کنم.
- حضور در جلسات تقویم نسخ خطی از سال1381 تا کنون.
- بررسی نسخههای خطی اسماعیل امیرخیزی و معرفی برخی از آنها در مجلهی پیام بهارستان؛ خرداد82 شماره24.
- بررسی و معرفی اسناد سید جمالالدین اسد آبادی در مجلهی پیام بهارستان؛ آذر83 شماره42.
- شناسایی، ثبت و معرفی نسخههای خطی اهدایی محمدعلی کریم¬زاده تبریزی و معرفی برخی از آنها در مجلهی پیام بهارستان؛ شمارههای 28،35،50،60.
- شناسایی، ثبت و معرفی نسخههای خطی مجموعه اهدایی غلامحسین سرود در مجلهی پیام بهارستان؛ مرداد82 شماره26 و آذر82 شماره30.
- بررسی و ساماندهی اسناد مربوط به جلسات شورای کتابخانه و اسناد خرید کتب خطی از نخستین روزهای تشکیل کتابخانه. این اسناد برای چاپ آماده و کار شده بود. اما هنوز به چاپ نرسیده است.
- بررسی و رفع اشکالات فهارس و بازچاپ نسخ خطی کتابخانهی مجلس، جلدهای 5، 6، 7، 8، 9، 17، 1/33 2/33، بخشهایی از جلد 19 و 21.
- شناسایی و معرفی نسخههای عکسی مجموعه طاووس یمانی.
- پاسخگویی به مراجعین و راهنمایی آنها جهت استفاده از فهارس و منابع خطی.
آیا غیر فعالیتهایی که برشمردید، تألیفاتی هم داشتهاید؟
بله. داشتهام که عناوین برخی از مقالات از این قرار است.
- فهرست مختصر نسخ خطی خریداری شده کتابخانه مجلس شورای اسلامی (از بهار تا پائیز 1387 شمسی)، زیر نظر استاد عبدالحسین حائری.پیام بهارستان، دوره دوم، پاییز و زمستان 1387 - شماره 1 و 2.
- سه سند آزادینامه بردگان از دوره صفوی، پیام بهارستان، دوره دوم، پاییز و زمستان 1387 - شماره 1 و 2.
- سیاهه مخطوطات جدید کتابخانه مجلس شورای اسلامی، پیام بهارستان، دوره دوم، پاییز 1388 - شماره 5.
- تازههای خرید نسخ خطی در کتابخانه مجلس(زمستان 1388 تا بهار1389)، پیام بهارستان، تابستان 1389، دوره 2، سال 2 - شماره 8.
- کتابهای خطی اهدایی دکتر علی لاریجانی به کتابخانه مجلس، پیام بهارستان، تابستان 1389، دوره 2، سال 2 - شماره 8.
- نسخههای خطی خریداری شده زمستان 89، پیام بهارستان«بهار 1390، دوره دوم، سال سوم - شماره 11.
- معرفی تازههای نسخ خطی، پیام بهارستان، دی 1386 - شماره 79.
- معرفی نسخه های نفیس مولانا در کتابخانه مجلس به همراه فهرست نسخ خطی آن، پیام بهارستان، آبان 1386 - ویژه نامه.
- تحفه ماندگار: مجموعه اهدایی خاندان آیت الله معزی دزفولی، پیام بهارستان«بهمن 1382 - شماره 32.
- برگی از تاریخ: چند نسخه قرآن کریم از مهمترین اسناد مشروطه، پیام بهارستان«مرداد 1385 - شماره 62.
کمی میتوانید از حال و هوای بخش نسخ خطی کتابخانهی مجلس برای ما بگویید؟
در کتابخانهی مجلس شناسایی اولیهی نسخههای خطی در جلسه خرید و ارزیابی با حضور برخی از کارشناسان بخش خطی و کارشناسانی برای قیمتگذاری انجام میگیرد. اولویت کتابخانه برای خرید نسخه، انتخاب کتابهایی است که نسخهای از آن در کتابخانه نباشد یا نسخه عرضه شده امتیازی بر سایر نسخ از لحاظ تاریخ نسخه، یادداشتها، آرایش های نسخه و....) داشته باشد.
بعد از انتخاب نسخه و موافقت قطعی فروشنده مبنی بر واگذاری کتابها به کتابخانه، نسخهها ثبت میشود.
در جلسه تقویم تا حد امکان ضمن بررسی منابع و فهارس؛ شناسایی نسخه و نسخ موجود آن انجام می¬شود. اما از آنجا که زمان جلسه برای ارزیابی و شناسایی کامل کم است بعد از اتمام کار بررسی بیشتری روی نسخه¬ها انجام می-شود. البته جای کار از جهت اطلاعات تکمیلی نسخهشناسی و کتابشناسی باقی میماند که در مرحله فهرستنویسی کامل میشود.
در حال حاضر وضعیت فرآهمآوری کتابهای خطی چگونه است؟
متأسفانه مدتی است به دلیل کمبود بودجه جلسات خرید نسخ خطی برگزار نشده و موفق به خرید کتاب خطی نشدهایم. امید است شرایطی فراهم شود تا بودجهی مناسب برای خرید نسخههای خطی در اختیار کتابخانه مجلس قرار گیرد زیرا این کتابخانه همواره یکی از مهمترین مراکز برای خرید و نگهداری نسخ خطی بوده است. وظیفه ما و سایر کتابخانهها این است که با تلاش در جهت خرید نسخههای عرضه شده و خروج این گنجینهی مکتوب تمدن و فرهنگ ایران و اسلام، در حفظ و نگهداری این میراث گرانسنگ و ارزشمند کوشا باشیم.
با تشکر فراوان از اینکه وقت گرانبهای خود را در اختیار وبسایت کتابخانهی مجلس قرار دادید.
مجید سائلی