نویسنده و پژوهشگر: با فقر ادبیات داستانی در موضوع پیامبر اکرم(ص) مواجه هستیم

به گزارش خبرنگار ایرنا، محمدرضا سنگری شامگاه دوشنبه در آیین رونمایی از کتاب خاتم در فروشگاه مرکزی شهر کتاب با بیان اینکه از میان 900 اثر ارسال شده به جشنواره داستان کوتاه خاتم تنها 10اثر برگزیده در قالب کتاب منتشر شده، افزود: این نشان دهنده کم کاری و فقر ما در حوزه ادبیات داستانی برای پرداختن به موضوع پیامبر اکرم(ص) است.
سنگری نگاه مناسبتی به پیامبر(ص) در ایام ولادت و وفات، برخورد انفعالی و رقابتی در زمان توهین کشورهای اروپایی به ساحت پیامبر اکرم(ص) و عکس العمل ما نسبت به این اقدام را از نگاه های رایج جامعه نسبت به پیامبر اکرم(ص) عنوان کرد و گفت: همچنین نگاه تاریخی به پیامبر(ص) که ایشان را تبدیل به پیامبر تاریخی کرده و در این حوزه شاهد آثار بازنویسی و اندکی بازآفرینی هستیم و نگاه اسوه ای به حضرت محمد(ص) که در زندگی امروز ما جاری است و در اکنون ما حضور دارد نیز از دیگر نگاه های رایج نسبت به پیامبر اکرم(ص) در جامعه است که در جشنواره خاتم تلاش کردیم به این نوع نگاه نزدیک شویم.
وی اظهار کرد: جشنواره داستان کوتاه خاتم با این هدف شکل گرفت که آیا داستان کوتاه، قالب مناسبی برای پرداختن به موضوع پیامبر(ص) است و یا از قالب های دیگر هم باید در این حوزه استفاده کنیم.
این نویسنده و پژوهشگر با تاکید بر ایجاد فضاسازی و فرصت سازی برای خلق آثاری در حوزه ادبیات دینی و به خصوص حضرت محمد(ص) اظهار کرد: متاسفانه ترس پنهان از نو نوشتن وجود دارد و برخی جرات نمی کنند که نگاه تازه و متفاوتی نسبت به موضوعات مختلف داشته باشند که باید این جرات را با ایجاد فضا و شرایط لازم فراهم کرد و امیدوارم جشنواره داستان کوتاه خاتم چنین شرایطی را برای نویسندگان ایجاد کند.
سنگری گفت: باید شرایطی فراهم شود که آثار نخستین جشنواره داستان کوتاه خاتم در حضور نویسندگان این آثار مورد نقد و بررسی قرار گیرد تا زمینه برای رشد آنان فراهم شود.

* پرداختن به مسائل دینی به دغدغه تبدیل نشده است
قاسمعلی فراست نویسنده و داور جشنواره داستان کوتاه خاتم نیز در این آیین با اشاره به نپرداختن به داستان هایی با موضوع پیامبر(ص) اظهار کرد: امروزه یکی از نیازهای مهم و حیاتی ما پرداختن به این مقوله در حوزه های داستان کوتاه، رمان و داستان بلند است.
وی با بیان اینکه موضوع پیامبر(ص) تاکنون به عنوان یک مساله و دغدغه برای ما مطرح نشده، اظهار کرد: تا زمانی که موضوعی دغدغه و مساله زندگی ما نشود، به آن نمی پردازیم به عنوان مثال زمانی که انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی رخ داد، داستان های بلند بسیاری درباره این رویدادها نگاشته شد اما در حوزه مسائل دینی چنین اتفاقی رخ نداده که به عقیده من جامعه و سیاستگذاری های فرهنگی، نگارش آثار داستانی در مورد پیامبر (ص) را باید تبدیل به مسئله کند.
نویسنده مجموعه داستان «هر زندگی یه قصه است» با اشاره به تفاوت اعتقادات دینی و بروز آن در رفتار و کردار افراد گفت: متاسفانه در کشور ما از لحاظ ظاهری، رفتار و کردار، تفاوتی بین افرادی که به پیامبر اعتقاد دارند یا ندارند، نیست و این سوال مطرح می شود که به عنوان مسلمان چه نقشی را در ساحت های مختلف هنری و ادبی در ترویج دین داشتیم؟
فراست افزود: این خلا به نظر من در باورهای اعتقادی و رفتار امثال من هست که امیدوارم جشنواره داستان کوتاه خاتم بتواند چنین خلایی را پر کرده و باعث ایجاد تفاوت نگاه ما با کسانی که به این باور نرسیدند، شود.
وی با اشاره به ارسال 900 اثر به دبیرخانه نخستین جشنواره داستان کوتاه خاتم، اظهار کرد: این جشنواره به صورت شخصی شکل گرفته و امیدوارم در آینده به عنوان جریان ادبی ظهور و بروز پیدا کند.

* نبود داستان کوتاه با موضوع پیامبر اکرم(ص)
مجید قیصری دبیر علمی جشنواره داستان کوتاه خاتم نیز در این آیین هدف از برگزاری این جشنواره را پرکردن خلا نبود آثاری در حوزه داستان کوتاه با موضوع پیامبر اکرم(ص) عنوان کرد و گفت: متاسفانه در طول تاریخ ادبی آثاری در این حوزه نداشته و تنها آثار با موضوع پیامبر(ص) در قالب های قصه، حکایت و بازنویسی خلاصه شده در حالیکه در کشورهای اروپایی درباره حضرت موسی(ع)، حضرت عیسی(ع) و بودا آثار مختلفی در حوزه های مختلف هنری با نگاه مدرن تولید شده است.
وی با اشاره به تطبیق فقه با شرایط امروز این سوال را مطرح کرد که چرا ادبیات ما نمی تواند خود را با وضعیت امروز تطبیق دهد؟
قیصری در پاسخ به این سوال با بیان اینکه ادبیات و پرداختن به موضوعات دینی و پیامبر اکرم(ص) برای ما تبدیل به دغدغه نشده، اظهار کرد: این مسایل باید تبدیل به دغدغه شده و پیامبر را از حبس بودن در آثار تاریخی خارج کرده و از بازنویسی متون کهن در این حوزه فاصله گرفته و نسبت خود را در دنیای امروز با پیامبر(ص) بیابیم.
دبیر علمی جشنواره داستان کوتاه خاتم با بیان اینکه سیاست ما را از پرداختن به مسائلی که نیاز امروز است، دور کرده، افزود: جشنواره خاتم، یک جنبش ادبی است و امیدوارم فقه جعفری این امکان را بدهد که نسبت پیامبر اکرم(ص) را با زندگی امروز و عصر حاضر بیابیم که علاوه بر بازنویسی در حوزه بازآفرینی نیز آثاری نگاشته شود.
حسن محمودی نویسنده و منتقد نیز در این آیین با اشاره به داستان نویسی در حوزه آثار دینی گفت: آثار کلاسیک، اشعار حافظ، مولانا و سعدی و نثرهایی مانند حمزه‌نامه، بهترین آثار درباره حضرت محمد (ص) محسوب می شوند.
وی افزود: در داستان های مدرن ایرانی نیز موضوع دین مورد توجه نویسندگان قرار گرفته اما این آثار در مقایسه با آثار کلاسیک اندک است.
محمودی با اشاره به فقر پژوهش در حوزه ادبیات دینی گفت: دسته بندی موضوعی که نویسندگان در حوزه دین به چه موضوعاتی پرداخته‌اند و نویسندگان دیگری که می‌خواهند وارد این حوزه شوند، می‌توانند سراغ چه موضوعاتی بروند، وجود ندارد.
نویسنده کتاب «یونس» اظهار کرد: ما در زندگی روزمره از شخصیت‌های دینی بسیاری سخن می گوییم اما در ساحت داستان این موضوعات کاملا حذف می شود.
محمودی گفت: نویسندگان ایرانی وقتی وارد نگارش آثار مدرن می شود، به سمت ضدیت سوق پیدا می کند و همواره رگه‌هایی از سخره و نفی در آثارشان نسبت به دین وجود دارد.
این نویسنده و منتقد افزود: امروزه ما با نسل جدید داستان نویسان روبه رو هستیم که دیدگاه های متفاوتی دارند و در ادبیات مدرن، شاید نوعی ممیزها و خطوط قرمز باعث شده که نتوانیم درعرصه دین آثاری را به نگارش درآوریم و ای کاش جشنواره خاتم می ‌توانست ریشه این اتفاق را پیگیری کند.
وی بورسیه کردن نویسندگان مستعد توسط جشنواره خاتم را بهترین راه برای نگارش آثار ادبی در حوزه دین عنوان کرد و گفت: براین اساس داستان نویسان می توانند فرصتی برای ایده پردازی در این حوزه داشته و آثار خوب و خلاقانه به خصوص در حوزه کودک و نوجوان که فقر اثر مذهبی بیشتر حس می شود، ارائه کنند.
به گزارش ایرنا، نخستین جشنواره داستان کوتاه خاتم با موضوع پیامبر اکرم(ص) سال گذشته به همت بنیاد ارشاد و رفاه امام صادق(ع) با همکاری موسسه شهر کتاب و مجمع ناشران انقلاب اسلامی برگزار شد.
دومین دوره این جشنواره نیز سال جاری برگزار می شود که مهلت ارسال آثار به این جشنواره تا پانزدهم بهمن ماه سال جاری اعلام شده و آیین اختتامیه و تقدیم جوایز همزمان با عید خجسته مبعث در اردیبهشت 96 برگزار خواهد شد.
*برای اطلاع از اخبار متنوع انتشار یافته در شبانه روز با کانال ایرنا استان تهران در تلگرام به نشانی IRNATEHRAN@ همراه شوید.
خبرنگار: معصومه جوان معبودی - انتشاردهنده: محمد آجورلو
تهرام/7245//1348