در ادامه این گزارش که به قلم سیدحسن حسینی معاون آموزشوپژوهش جمعیت هلالاحمر استان قم منتشر شد، می خوانیم: به همین منظور پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله با توجه به ضرورت آگاهسازی و ارتقای فرهنگ عمومی در برابر زلزله با پیشنهاد نامگذاری این هفته بهعنوان «هفته ملی ایمنی در برابر زلزله» فرصتی را فراهم کرد تا هر ساله با برگزاری برنامهها و فعالیتهای آموزشی و ترویجی متنوع در این روز، ضمن گرامیداشت یاد و خاطره چند ١٠هزار قربانی این فاجعه تلخ، زمینه ارتقای آگاهی عمومی و شاخصهای ایمنی در برابر زمینلرزه در کشور فراهم شود. زلزله بم به شدت 6٫6 ریشتر در ساعت ٥:٢٦ بامداد 5 دی 1382 شهر بم و مناطق اطراف آن در شرق استان کرمان را لرزاند. درواقع زلزله بم که به کشته و مجروحشدن بیش از 70هزار نفر از هموطنانمان منجر شد و تبعات ناگوار آن همچنان هزاران هزار نفر از بازماندگان فاجعه را آزار میدهد، قطعا یکی از تلخترین سوانح تاریخ معاصر ما و روزی فراموشناشدنی در خاطره مشترک ایرانیان است. زمینلرزهها توسط فرآیندهای بنیادین و قدرتمند زمینشناختی که خارج از حیطه کنترل ما هستند، به وجود میآیند، این فرآیندها نسبتا غیرقابل پیشبینی هستند.
** مقاومسازی ساختمانها،یکی از روشهای ایمنی در برابر زلزله
امواج زلزلهای ثبتشده میتواند به ما اطلاع دهند که ارتعاشهای بسیار قویتری در راه است، اما این اطلاعات میتواند فقط چند دقیقه پیش از وقوع زلزله به ما اخطار دهد. دانشمندان میتوانند بر پایه حرکتهای صفحهها در زمین و موقعیت منطقههای گسل پیشبینی کنند که در کدام مناطق احتمال وقوع زلزله زیاد است. همچنین با تحقیق در تاریخ زمینلرزههای روی داده در منطقه موردنظر، زمان احتمالی وقوع زلزله را پیشبینی کنند. با این همه این پیشبینیها معمولا بسیار ضعیف هستند. عمده پیشرفتهایی که طی ٥٠سال گذشته حاصل شده است به آمادگی برای زلزله و مخصوصا حیطه مهندسی عمران مربوط میشود. طی چند دهه اخیر استانداردهایی برای ساخت ساختمانها درنظر گرفته شده است تا مقاومت آنها در برابر نیروی امواج زمینلرزه افزایش یابد. از استانداردهای جدید میتوان به تقویت مصالح اشاره کرد. طراحی بناها به شیوهای که از انعطافپذیری لازم برای جذب ارتعاشها برخوردار باشند بدون آنکه تخریب شوند، یکی دیگر از این روشهاست.
یکی دیگر از مولفههای آمادگی، آموزش مردم است. امروزه بسیاری از سامانههای دولتی در اغلب کشورها دفترچههای راهنمایی منتشر میکنند که در آن چگونگی وقوع زلزله، راهنماییهایی در مورد حفاظت خانه در برابر زلزلههای احتمالی و فعالیتهایی که در زمان وقوع زلزله باید انجام داد، گردآوری شده است. از جمله آنها جمعیت هلالاحمر است که پیشینهای طولانی در امر آموزش آمادگی در برابر مخاطرات و کمکهای اولیه اشته است.
در سالهای اخیر اطلاعات زیادی در مورد زلزله کسب کرده و فرآیند وقوع آن را بهتر از پیش درک کرده و با تلفات ناشی از آن آشنا هستیم. اما هنوز هم برای مقابله با آن کاری نمیتوانیم انجام دهیم. البته دانش امروزی با توانی که دارد راهحلهایی را پیشنهاد میکند که در برخی از شرایط مفید بهنظر میرسد. با این وجود، درحال حاضر این امکان وجود ندارد که به مردم گفت دقیقا چه وقت زلزله روی میدهد.
** منشأ پیدایش زمینلرزه
زمینلرزهها توسط فرآیندهای بنیادین و قدرتمند زمینشناختی که خارج از حیطه کنترل ما هستند، بهوجود میآیند. این فرآیندها نسبتا غیرقابل پیشبینی است که در اثر فعل و انفعالات درونی زمین و برهمکنش مواد مذاب داخلی زمین آشوبهای شدیدی را در داخل زمین علاوه بر بازتاب بیرونی آن به وجود میآورند. برای پیبردن به ماهیت وجودی، علل پیدایش، زمان وقوع و قدرت زلزله به تکنولوژیهای پیشرفتهتری نیاز هست.
** پیشبینی زلزله
امواج زلزلهای ثبتشده میتواند به ما اطلاع دهند که ارتعاشهای بسیار قویتری در راه است، اما این اطلاعات میتواند فقط چند دقیقه پیش از وقوع زلزله به ما اخطار دهد. دانشمندان میتوانند بر پایه حرکتهای صفحهها در زمین و موقعیت منطقههای گسل، پیشبینی کنند که در کدام مناطق احتمال وقوع زلزله زیاد است. همچنین با تحقیق در تاریخ زمینلرزههای روی داده در منطقه موردنظر، زمان احتمالی وقوع زلزله را پیشبینی کنند. با این همه این پیشبینیها معمولا بسیار ضعیف هستند. اما پیشبینی دانشمندان در مورد پسلرزهها دقیقتر است. پسلرزهها، لرزههایی هستند که پس از زلزله اولیه روی میدهد. این پیشبینیها براساس تحقیقهای بسیار وسیعی که در مورد الگوهای پسلرزهها انجام شده است، صورت میگیرد. زلزلهشناسان در این مورد که چگونه زمینلرزههایی که از یک گسل شروع شدهاند میتوانند زلزلههای دیگری را در گسلهای متصل به یکدیگر به وجود آورند، پیشبینیهای دقیقی انجام میدهند.
** پیشبینی فیزیکی زمینلرزه
زمینه دیگر بررسی، ارتباط بین بارهای الکتریکی و مغناطیسی در صخرهها و زمینلرزه است. بعضی از دانشمندان بر این عقیدهاند که این میدان الکترومغناطیسی پیش از زمینلرزه تغییر میکند. علاوه بر این زلزلهشناسان خروج گاز از زمین و تغییر شکل زمین را بهعنوان علایم اخطاردهنده زمینلرزه میشناسند. با این همه در بسیاری از موارد نمیتوان زمینلرزه را با دقت کافی پیشبینی کرد.
** آمادگی عمومی در برابر زمینلرزهها
پیشبینی زمینلرزهها بسیار دشوار است و کسی نمیتواند زمان وقوع زمینلرزههای را مشخص کند. اما داشتن اطلاعات لازم از زمینلرزههایی که تاکنون رخ داده بر آمادگی ما در رویارویی با این حادثه خواهد افزود. لذا همه باید آمادگیهای لازم را جهت مقابله با زمینلرزه با کسب اطلاعات صحیح بیاموزیم.
** رعایت نکات ایمنی قبل از وقوع زلزله
از آنجا که زلزله خبر نمیدهد باید پیش از وقوع آن، تدابیر ایمنی خاص و مهمی به شرح زیر اندیشیده شود:
اجرای دستورالعملهای نحوه قطع جریان آب، برق، گاز و سایر امکانات خدماتی در منزل
مکانی را انتخاب کنید که همه اعضای خانواده بعد از وقوع زمینلرزه، در آنجا جمع شوند.
یک یا چند نقطه امن را در هر اتاق انتخاب کنید تا در مواقع ضروری بتوانید به آن نقطه پناه ببرید.
نقاط امن محل کار و سکونت خود را روی نقشهای مشخص کنید و آن را در اختیار نزدیکان خود قرار دهید.
تمرینهای دورهای نجات از خطرهای زمینلرزه را که در مدارس و از طریق رسانهها آموزش داده میشود، انجام دهید و این برنامه را هر چند وقت یکبار تکرار کنید.
دوره کمکهای اولیه بهویژه آموزش احیای قلبی و ریوی را از طریق هلالاحمر شهر خود یا سایر مراجع ذیصلاح بیاموزید.
از استحکام و مقاومت ساختمانهای قدیمی در برابر زمینلرزه مطمئن شوید.
در ساختن بناهای جدید، اصول و مقررات ایمنی و مقاومت ساختمان در برابر زلزله را به دقت رعایت کنید. محل خواب شما نباید در کنار پنجره، زیر لوستر، تابلو، آینه و سایر اشیای شکننده و آویزان باشد.
راهروها و خروجیهای منزل را بررسی کنید و وسایلی را که ممکن است بعد از وقوع زلزله سد راه شوند از آن مکانها دور کنید.
وسایل سنگینی را که هنگام وقوع زلزله ممکن است سقوط کنند؛ مانند کتابها، گلدانهای آویز و لوسترها در محل خود محکم کنید.
اشیای بزرگ و سنگین را در قفسههای پایینتر قرار دهید و قفسهها را محکم به دیوار متصل کنید. اشیایی را که در قسمت خارجی ساختمان قرار دارند مانند کولر، گلدانهای پشت پنجره و ظروف مواد غذایی را در جای مناسبی قرار دهید یا در جای خود ثابت کنید.
شیروانی و کلاهک دودکشهای بخاری را که در زمان وقوع زلزله ممکن است سقوط کنند، بازرسی کنید.
ذخیره آب و غذا (ترجیحا بهصورت کنسرو) به اندازه مصرف سهروز آماده کنید. درصورتی که این ذخایر بهصورت کنسرو نباشند، باید هر دو هفته یکبار، آنها را تجدید کرد تا فاسد نشوند. همواره کیف امدادونجات هلالاحمر را در منزل آماده داشته باشید.
مواد شیمیایی سمی و خطرناک را در ظرف پلاستیکی مطمئن، در پایینترین قسمت گنجهها و دور از دسترس کودکان قرار دهید.
برای جلوگیری از حوادث ناشی از زلزله، یک کپسول آتشنشانی در منزل داشته باشید و حتیالامکان آن را در آشپزخانه قرار دهید، همچنین نحوه استفاده از آن را بیاموزید و به تمامی اعضای خانواده نیز آموزش دهید.
نزدیکترین سازمان امدادرسانی مانند جمعیت هلالاحمر، راهداری، درمانگاه، آتشنشانی و قرارگاه نیروی انتظامی را که در هنگام حادثه میتوانند به شما کمک کنند، شناسایی کنید.
از طراح ساختمان جهت بررسی ساختمان دعوت به عمل آورید و درباره چگونگی راههای مراقبت از خانه با او مشورت کنید.
** هنگام وقوع زلزله در منزل وحشت نکنید و خونسردی خود را کاملا حفظ کنید.
بهمنظور حفاظت از خودتان در مواقع اضطراری باید از قبل بیاموزید که در موقعیتهای مختلف چه عکسالعملی از خود نشان دهید، این عکسالعمل بسته به نوع محل قرار گرفتن شما متفاوت است.
هنگامیکه لرزشها ضعیف هستند سعی کنید با قرار گرفتن کنار میز و نیمکتهای مقاوم، از خود محافظت کنید.
درصورت بروز لرزشهای ناگهانی و شدید و در صورتی که تشخیص دهید باقی ماندن در منزل خطرناک است، هرچه سریعتر خود را به مکانی امن در خارج از منزل برسانید. در صورت بروز آتشسوزی، شعلههای کوچک به راحتی خاموش میشوند، بنابراین همیشه کپسولهای آتشنشانی را مهیا و در دسترس قرار دهید. مراقب خردهشیشههای پنجرهها و ظروف باشید.
اگر در آسانسور هستید در نخستین طبقه آسانسور را متوقف کرده و از آن خارج شوید.
در داخل خانه میتوانید در زوایای دیوارها (گوشهها) بایستید.
موقع خروج از ساختمان روی سر خود را با دست یا جسمی مانند تخته محافظت کنید.
اجاقگاز و هرگونه آتش را خاموش کنید.
از داد زدن و دویدن به هر طرف جدا خودداری کنید.
اگر در شب زلزله رخ داد برای روشنایی از کبریت و شمع استفاده نکنید (از چراغ قوهای که قبلا آماده کردهاید استفاده کنید).
** هنگام وقوع زلزله در خیابان
برای جلوگیری از ضربات ناشی از خردهشیشههای پنجرهها و تابلوهای شکسته، کیف یا وسیله دیگری را روی سر خود قرار دهید و به سوی مکان امنی بروید.
از ساختمانها و کابلهای برق فاصله بگیرید.
از کوچههای تنگ و باریک حذر کنید و در طول ساختمانها ندوید.
** هنگام وقوع زلزله در فروشگاهها
به دستورالعملهای فروشندگان و مسئولان توجه کنید و به سوی درهای خروجی هجوم نبرید، چراکه این کار میتواند خطرآفرین باشد. قبل از اتمام لرزشها سعی نکنید از آن محل خارج شوید.
اگر در یک سالن اجتماعات، سینما و زمین ورزشی هستید در جای خود بمانید و با دستها از سر خود محافظت کنید.
هنگام وقوع زلزله هرگز از آسانسور و پلههای برقی برای خروج استفاده نکنید.
** وقوع زلزله در هنگام رانندگی
از ترمز کردن ناگهانی اجتناب ورزید و در عوض به آرامی سرعت خود را کاهش دهید و خودرو را در منتهیالیه سمت راست خیابان متوقف کنید. به اطلاعیههایی که از رادیوی خودرو پخش میشود توجه کرده و قوانین راهنمایی و رانندگی را مراعات کنید.
اگر در کنار کوه توقف کردهاید مراقب ریزش سنگها باشید.
ممکن است لرزش زمین خودرو شما را به یک جهت هدایت کند، بهنظرتان میرسد که لاستیکهای خودرو صاف بوده و بر سطح جاده استوار نیستند.
موتور را خاموش کنید ولی سوئیچ را از جایش بیرون نیاورید، در داخل خودرو مانده و به رادیو گوش دهید.
** نکات مهم هنگام وقوع زلزله
هنگام وقوع زلزله سعی نکنید از اشیای گرانقیمت و شخصی خود محافظت کنید، بیشتر به فکر نجات جان خود باشید.
اگر به طرف خیابان دویدید، در صورت امکان خود را به فضای باز و دور از تمامی خطرات مثل پارک برسانید.
زلزله معمولا بدون خبر روی میدهد، به محض احساس کوچکترین لرزشی سریعا به محل امنی بروید.
بهخاطر داشته باشید وقت زیادی در اختیار ندارید و عکسالعمل شما نسبت به زلزله یک حرکت غیرارادی است.
بهخاطر داشته باشید که خاتمه زلزله رفع کامل خطر نیست، شما باید برای پسلرزهها آماده باشید.
دستپاچه نشوید، با خونسردی و اندیشه اقدامات لازم را آغاز و دیگران را نیز به آرامش دعوت کنید.
از وسایل آتشزا مانند آبگرمکن، اجاق گاز، بخاری و... فاصله بگیرید.
از شیشهها و پنجرهها فاصله بگیرید.
از قرارگرفتن در محلهای که موادی همچون اسید و... وجود دارد پرهیز کنید.
شما میتوانید در چهار گوش دیوارها پناه بگیرید.
در کنار میز یا صندلی محل خوبی جهت پناه گرفتن است.
از نزدیکشدن به درختان و اشیای آونگ (آویزان) جدا بپرهیزید.
در هنگام وقوع از آسانسور خارج شوید.
از خودرو خارج شده و پس از پارک در نزدیک آن پناه بگیرید.
از سواحل دریا فاصله بگیرید.
کتاب یا یک جسم سخت را روی سر خود قرار دهید.
امید است با رعایت نکات ایمنی فوق بتوانیم در برابر این حادثه غیرقابل پیشبینی آمادگی لازم را کسب کنیم.
** بزرگترین زلزلههای دنیا
1- بیش از 800هزار نفر قربانی در زلزله 8 ریشتری 23ژانویه 1556 در شانژی چین
2- بین 250 تا 700هزار نفر قربانی در زلزله 5.7 درجه ریشتر در «تانگشان» چین در 28 جولای 1976
3- زلزله 22می 1960 در شیلی به بزرگای 5.9 درجه در مقیاس ریشتر اتفاق افتاد که هزار و 655 کشته برجای گذاشت.
4- 250هزار کشته در زلزله «آنتیکیا» در نزدیکی ترکیه 21می 528 که احتمالا 8 ریشتر بوده است.
5- زلزله 16 دسامبر 1920 در «گانسو» چین با بزرگای احتمالا 8. 7 ریشتر 235هزار کشته برجای گذاشت.
6- در زلزله همراه با سونامی سوماترا در 26دسامبر 2004 تعداد 230هزار کشته ثبت شد.
7- زلزله 7ریشتری 12ژانویه 2010 در «پورتو پرنس» هائیتی سبب مرگ 223هزار کشته شد.
در ادامه نگاهی کردهایم به پیشینه زلزلههای تخریبگر و کشنده در ایران:
١- ٢٢دسامبر سال 856 میلادی در شهر دامغان بزرگترین زلزله تاریخ ایران با 7.9 ریشتر قدرت رخ داد. این زلزله در آن سال 200هزار قربانی گرفت.
٢- ٢٣آگوست سال 893 میلادی در اردبیل زلزلهای که قدرت آن ثبت نشده، 150هزار قربانی گرفت.
٣- ٢١ آگوست سال 1042 میلادی در شهر تبریز، زلزلهای با قدرت 7.6 ریشتر، 40هزار قربانی گرفت.
٤- 18 نوامبر سال 1727 مجددا در شهر تبریز زلزلهای که قدرت آن ثبت نشده، 77هزار قربانی گرفت.
٥- ٧ ژوئن سال 1755 در شهر کاشان زلزلهای با قدرتی که ثبتنشده، 40هزار کشته داد.
٦- ٢٣ژانویه سال 1909 در شهر سیلاخور منطقه بروجرد زلزلهای با قدرت 7.3 ریشتر 6هزار قربانی گرفت.
٧- ١٠ژوئیه سال ١٩٠٩ در نواحی مرکزی کشور زلزلهای با قدرت٧,٣ ریشتر ٥٥٠٠ قربانی بر جا گذاشت.
٨- ٢٥می سال 1923، در شهر تربتحیدریه زلزلهای با قدرت ٧,٥ ریشتر، 2200 قربانی گرفت.
٩- اول می سال 1929 در نواحی غرب کشور زلزلهای با قدرت 7.4 ریشتر، ٣٣٣٠ قربانی گرفت.
١٠- ٦ می سال 1930 در شهر سلماس زلزلهای با قدرت 7.2ریشتر 2500 کشته برجا گذاشت.
١١- ٢٧ نوامبر سال ١٩٤٥ زلزلهای با ٨,٢ ریشتر بلوچستان و سواحل دریای عمان را لرزاند. در این زلزله که حدود ٤هزار کشته داشت استان کراچی هند نیز لرزید.
١٢- ٥ آگوست سال 1947 در شهر پانس بلوچستان زلزلهای با قدرت 7.3 ریشتر 500 کشته داد.
١٣- ١٢ فوریه سال 1953 در شهر تورود در نزدیکی دامغان زلزلهای با قدرت 6.5 ریشتر 970 قربانی داشت.
١٤- ٢ فوریه سال 1957 زلزلهای سراسری در استان مازندران با قدرت ٧,٤ ریشتر ٢هزار قربانی گرفت.
١٥- دسامبر سال 1957 در شهر صحنه استان کرمانشاه زلزلهای با قدرت ٧,٣ ریشتر ٢هزار کشته برجا گذاشت.
١٦- آوریل سال ١٩٦٠ در شهر لار زلزلهای که قدرت آن ثبتنشده، ٤٥٠ قربانی داشت.
١٧- اول سپتامبر سال ١٩٦٢ در شهر ساری زلزلهای با قدرت ٧,٣ ریشتر رخ داد که در پی آن ٢٩٤ روستا به کلی از بین رفت و ١٠٠هزار کشته برجا گذاشت.
١٨- سپتامبر سال 1962 در شهر بوئین زهرا در نزدیکی تهران زلزلهای با قدرت 7.1 ریشتر بیش از ١١هزار قربانی داشت.
١٩- ١٠فوریه سال 1965 در شهر بستانآباد، زلزلهای با قدرت 5.1 ریشتر 20 قربانی گرفت.
٢٠- ٣١ آگوست سال 1968 در شهر فردوس در استان خراسانرضوی، زلزلهای با قدرت 7.3 ریشتر حدود ١٠هزار قربانی برجا گذاشت.
٢١- ١٠آوریل 1972 زلزلهای با قدرت 7.1 ریشتر در جنوب ایران 5054 قربانی گرفت. این زمینلرزه موجب ویرانی هزار کیلومترمربع شد.
٢٢- ٢١مارس سال ١٩٧٧ زلزلهای در جنوب کشور با قدرت ٦,٩ ریشتر به وقوع پیوست. در پی این زمینلرزه ١٦٧ نفر کشته و ٣٥روستا ویران شدند. در منطقه بندرعباس ٧هزارنفر بیسرپناه شدند و نکته قابلتامل این است که بعد از ٩٠دقیقه پسلرزهای با قدرت ٦ ریشتر موجب ویرانی هرچه بیشتر منطقه شد.
٢٣- آوریل سال ١٩٧٧ زلزلهای در منطقه اصفهان رخ داد که شدت آن به ثبت نرسید و ٩٠٠ کشته برجا گذاشت.
٢٤- ١٦سپتامبر 197٩ در شهر طبس زلزلهای با قدرت 7.8ریشتر 15هزار قربانی گرفت.
٢٥- ١١ژوئن سال 1981 در جنوب ایران (کرمان) زلزلهای با قدرت 6.9 ریشتر 3هزار قربانی گرفت.
٢٦- ٢٨جولای سال 1981 در جنوب ایران (کرمان)، زلزلهای با قدرت 7.3 ریشتر ١٥هزار نفر کشته داشت.
٢٧- ٢٠ژوئن 1990 زلزلهای با قدرت 7.4 ریشتر در منجیل و رودبار همزمان با برگزاری رقابتهای جامجهانی 1990، 40 تا ٥٠هزار قربانی گرفت. در پی این زمینلرزه ٦٠هزار زخمی، ٤٠٠هزار نفر بیسرپناه در منجیل و رودبار برجا ماند و تقریبا تمام سازهها از بین رفت. در خلخال و نوشهر صدمات سنگینی به شهر وارد شد و در تهران نیز لرزههایی محسوس بود. قدرت این زلزله ٧,٤ در مقیاس ریشتر بوده و حتی قسمتهایی از تبریز و اراک و مرزهای شمال غربی ایران و کشورهای همسایه لرزید. متاسفانه پسلرزهای که روز بعد از زمینلرزه با قدرت ٥.٣ ریشتر زمین را لرزاند سبب شد ٢٠ نفر از ساکنان شهر منجیل و لوشان کشته شوند.
٢٨- ٢٨فوریه سال 1997 زلزله اردبیل با قدرت ٥,٥ ریشتر 1100 قربانی گرفت.
٢٩- ١٠می سال 1997، در شهر بیرجند و قائن زلزلهای با قدرت ٧,١ ریشتر ١٦١٣ قربانی گرفت.
٣٠- ١٤مارس سال 1998، در شهر گلباف کرمان زلزلهای با قدرت 6.6 ریشتر 5 قربانی گرفت.
٣١- ٢٢ژوئن سال 2002 زلزلهای با قدرت 6.5 ریشتر در ابهر و غرب ایران ٢٦١ قربانی گرفت.
٣٢- ٢٦دسامبر سال 2003 زلزلهای هولناک در بم با قدرت 6.6ریشتر دستکم ٤٠هزار قربانی گرفت.
٣٣- ٢٨می سال 2004 زلزلهای در استان مازندران، حد فاصل شهرهای فیروزآباد، کجور و مرزنآباد با قدرت 6.3 ریشتر دستکم 35 قربانی گرفت. صدمات جانی و مالی این زمینلرزه محدود بوده و یکی از علل آن تراکم کم جمعیت در پیرامون مرکز زمینلرزه است. لرزش ناشی از این رویداد در بخشهای وسیعی از کشور حس شد. در تهران نیز مردم را دچار وحشت کرد.
٣٤- ٢٢فوریه سال 2005 در شهر زرند زلزلهای با قدرت 6.4ریشتر دستکم 602 قربانی گرفت.
٣٥- ٢٧نوامبر 2005 در شهر قشم زلزلهای با قدرت 6 ریشتر 13قربانی گرفت.
٣٦- ٣١ مارس 2006 در شهر بروجرد زلزلهای با قدرت 6.1ریشتر 70 قربانی گرفت.
٣٧- ١٠سپتامبر سال 2008زلزلهای با ٦,١ریشتر 7 قربانی گرفت.
٣٨- ٢٧آگوست 2010 در شهر دامغان زلزلهای با قدرت 5.9ریشتر 19 قربانی گرفت.
٣٩- ١٥ژوئن سال 2011 زلزلهای با قدرت 5.3 ریشتر در شهر کهنوج، 2 قربانی گرفت.
* منبع: روزنامه شهروند،1395.10.9
** گروه اطلاع رسانی**9368** 9165**1755** انتشاردهنده: پونه پورقاسمی