سه شنبه, 07 دی 1395 ساعت 09:42

علت یابی افزایش تب ارزی

این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)
افزایش نرخ ارز به ویژه دلار طی روزهای گذشته از موضوع های مورد توجه روزنامه ها بوده است. رکورد زنی دیروز دلار باعث شد امروز بسیاری از مطبوعات روی این رخداد متمرکز شوند. وضعیت بازار مسکن و واکنش ها به روایت مخدوش سخنان ظریف درباره مذاکرات هسته ای دیگر محورهای خبری-تحلیلی روزنامه ها قرار گرفت.
این گزارش به سرخط اصلی خبرها و همچنین نوشته های سرمقاله نویسان و نویسندگان روزنامه های امروز سه شنبه 7 دی ماه 1395 خورشیدی در حوزه های سیاسی و اقتصادی نگاهی انداخته و مهم ترین موضوع های مورد توجه این روزنامه ها را بررسی کرده است.

** دلایل افزایش قیمت دلار
رشد نرخ ارز به ویژه دلار در بازار، طی روزهای گذشته، واکنش های متفاوتی را میان مسوولان و در فضای رسانه ای کشور به دنبال داشته است. دیروز ششم دی ماه 95، قیمت دلار از مرز 4100 تومان عبور کرد و با افزایش 50 تومانی به 4150 تومان رسید. بررسی دلایل افزایش نرخ ارز و پاسخ مسوولان دولت در این زمینه، محور نخست بسیاری از روزنامه های صبح امروز بود.
روزنامه «ابتکار» در گزارشِ «از جمشید بسم الله تا دولت» به بررسی دلایل افزایش نرخ ارز پرداخت. در این گزارش آمده است: افزایش 20 درصدی نرخ دلار طی دو ماه گذشته باز هم شائبه اقدام مشابه دولت در زمینه تامین کسری بودجه را به وجود آورده است. اقدامی که هر چند از جهاتی برای وضعیت فعلی قابل درک است اما این جبران کسری با نرخ ارز به طور قطع بازنده ای جز مردم و تولید کنندگان نخواهد داشت.
«حمید میرمعینی» تحلیلگر و کارشناس بازار سرمایه در این خصوص به ابتکار می گوید: اتفاقات بازار ارز خیلی تابعی از اتفاقات واقعی نیست.روند فعلی افزایش نرخ ارز اگرچه از جنبه هایی می تواند به نفع تولید ملی باشد اما روندی که دولت طی سه سال گذشته در ارتباط با کنترل تورم و تثبیت نرخ ارز پیش گرفته است با این افزایش همخوانی ندارد. شاید اگر قرار بود دلار 4100 تومانی در دی 95 داشته باشیم بهتر بود که این رشد ملایم و مداوم طی سال های گذشته انجام می گرفت.
روزنامه «تعادل» نیز در بیان دلایل افزایش نرخ دلار اینگونه نگاشت: علاوه بر عوامل بنیانی و اقتصادی رشد نرخ ارز از جمله رکود در بازارهای سهام و مسکن و نبود امکانات کافی برای عرضه ارز توسط بانک مرکزی، مهم‌ترین دلیل رشد نرخ ارز در روزهای اخیر، افزایش سفته‌بازی و کسب سود از محل خرید و فروش ارز بوده است و تقاضای فصلی در پایان سال میلادی و شروع تعطیلات سال جدید نمی‌تواند تا این حد نرخ‌ها را افزایش دهد. حضور دلالان در بازار بیشتر شده و دلار‌دلارگویان به دنبال مشتری می‌گردند.
در ادامه می خوانیم: کاهش ارزش ریال در برابر دلار و کاهش قابل توجه ذخایر ارز خارجی ایران، افزایش نرخ ارز مبادله ای و یکسان‌سازی نرخ ارز، رشد نقش بازارهای موازی و آزاد در ایران و همچنین عدم توانایی دولت در تشدید کنترل خود بر بازار ارز، کسری بودجه ایران و منابع نامطمئن تامین ارز خارجی مورد نیاز این کشور، تداوم بحران مالی و رکود در اقتصاد ایران، محدودیت‌ها و موانع اعمال شده در مبادلات بانکی در طول تحریم‌ها علیه ایران، افزایش نقدینگی و تاثیر آن بر کاهش ثبات اقتصادی و در نتیجه افزایش تورم در بازار ایران و افزایش واردات در نتیجه لغو تحریم‌های غرب علیه ایران دیگر دلایل مطرح شده در گزارش روزنامه تعادل برای افزایش نرخ دلار طی روزهای گذشته بود.
همچنین، سخنان «محمدباقر نوبخت» سخنگوی دولت در باره افزایش نرخ دلار و دلایل آن مورد توجه روزنامه «فرهیختگان» قرار گرفت. این روزنامه با اعلام این خبر که «تب دلار فروکش خواهد کرد»، به نقل از نوبخت عنوان کرد: افزایش نرخ ارز طی روزهای اخیر را ناشی از عوامل روانی است و در روزهای آینده شاهد کاهش نرخ ارز خواهیم بود.
فرهیختگان افزود: به گفته نوبخت بسیاری از مردم پول خود را تبدیل به دلار می‌کنند، در حالی که در دنیا این‌طور نیست. از سویی افزایش نرخ برابری دلار در مقابل ریال در اقتصاد ما مضر است. این ارقام با هر‌انگیزه‌ای که شناخته شده گویای قدرت خرید ملی است. دولت از اینکه نرخ ارز در یک روز 100 تومان افزایش یابد، راضی نیست و همکاران ما در بانک مرکزی از همه ابزارها با منطق اقتصادی نسبت به تعدیل و واقعی کردن نرخ ارز تلاش می‌کنند.
در این میان، روزنامه «جهان صنعت» مدعی شد که دلار «پاشنه آشیل» دولت است. در بخشی از گزارش این روزنامه می خوانیم: کاهش ارزش ریال ایران در برابر دلار از زمان انتخاب دونالد ترامپ و همچنین تهدید وی مبنی بر پاره کردن برجام شتاب بیشتری گرفته است‌. این در حالی است که میانجیگری بانک مرکزی ایران هم در این امر بدون اینکه توضیحی داده شود، کاهش یافته است‌.
به نوشته جهان صنعت تعادل میان عرضه و تقاضا در این روزهای بازار به شدت به هم خورده است و بانک مرکزی هم به گفته فعالان بازار با وجود داشتن ذخیره‌های کافی ارزی، کمکی در جهت پاسخگویی به تقاضای بازار نکرده است‌. در همین حال شماری از کارشناسان اقتصادی معتقدند، بسیاری از مسایل فعلی ایران به عدم بازگشت بانک‌های جهانی به ایران با وجود رفع تحریم‌ها برمی‌گردد که این موضوع امنیت تجارت و قراردادهای سرمایه‌ گذاری را سخت می‌کند‌.
روزنامه «جوان» زیر عنوان «تدبیر روانی دلار» مدعی شد: این روزها مردم ایران در شرایطی شاهد از دست رفتن بیش از 17درصداز ارزش پول ملی خوددر برابر دلار امریکا هستندکه هیچ یک از مسئولان دولت یازدهم اعم از رئیس جمهور، وزیر اقتصاد، رئیس سازمان برنامه و بودجه، رئیس کل بانک مرکزی و وزیر صنعت به درستی دلیل رشد بهای دلار را بیان نمی‌کنند و جملاتی عنوان می‌کنند که به نوعی بی‌احترامی به مردم جامعه تلقی می‌شود، این در حالی است که این افراد در زمان مبارزات انتخاباتی دوازدهمین دوره ریاست جمهوری، افزایش بهای ارز در دوران تحریم تا محدوده 3‌هزار‌‌و‌900 تومان را ناشی از سوء‌تدبیر مقامات دولتی و رئیس کل بانک مرکزی وقت عنوان می‌کردند. حال که سکان مدیریت آنچه در گذشته سوء‌مدیریت آن را دلیل رشد بهای ارز و کاهش ارزش پول ملی ایران معرفی می‌کردند، در اختیار مقامات دولت یازدهم است، علت رشد بهای ارز را آن هم در دوران «پساتحریم و پسابرجام» مسائل «روحی و روانی» عنوان می‌کنند، منتقدان دولت نیز در مقابل این واکنش‌های عجیب دولت حق دارند که بگویند علت رشد بهای ارز «تدبیر روانی» است.
«این دلار روانی» عنوان گزارش روزنامه «سیاست روز» بود که در آن با بیانی طنزگونه به افزایش نرخ ارز انتقاد کرد. در بخشی از این گزارش می خوانیم: گران شدن بی‌حساب و کتاب دلار نه به دولت ربط دارد و نه به تصمیمات مدبرانه برخی‌ها! مشکل از مردم است که دلار را تبدیل به یک کالای لوکس و دارایی منقول کرده‌اند و طریقه مصرف آن‌ را تغییر داده‌اند. مقصر بعدی هم خود جناب دلار است که «روانی»‌بازی در می‌آورد و اجازه نمی‌دهد تلاش‌های بانک مرکزی و ابزارهای قانونی به نتیجه برسد. اصلا مردم و دلار دست به دست هم داده‌اند تا اقتصاد مملکت را زمین بزنند.

** وضعیت بازار مسکن؛ تداوم رکود یا به سمت رونق؟!
بانک مرکزی در گزارش تازه خود از افزایش هفت درصدی معاملات ملکی در سال جاری خبر داد. شماری از روزنامه ها آمار و ارقام موجود در این گزارش را نشانه هایی از رونق در بازار مسکن دانستند و عده ای بر این باورند که هنوز رکودی عمیق در این بازار وجود دارد.
روزنامه «تفاهم» در عنوان نخست امروز خود از رونق در بازار مسکن و افزایش محسوس قیمت ها خبر داد. در این گزارش آمده است: بانک مرکزی گزارش تازه‌ای از تحولات قیمت مسکن در پایتخت منتشر کرده که در آن از افزایش محسوس قیمت‌ها طی آذرماه امسال خبر داده است. این گزارش که برگرفته از آمار خام سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور است، توسط اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی این بانک تهیه و منتشر شده است. بر اساس این گزارش، متوسط قیمت خریدوفروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی معامله‌شده از طریق بنگاه معاملات ملکی شهر تهران در آذر امسال، 4 میلیون 430 هزار تومان بوده که نسبت به سال قبل 7/7 درصد افزایش داشته است. این گزارش می افزاید، تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران در آذرماه سال 1395، به 8/11 هزار واحد مسکونی رسید که در مقایسه با ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب 1/5 و 9/5 درصد کاهش را نشان می‌دهد.
تفاهم افزود: توزیع فراوانی تعداد واحدهای مسکونی معامله‌شده بر حسب ارزش هر واحد حاکی از آن است که ، مجموع در این ماه نیز به گونه‌ای بوده که حدود 1/50 درصد از معاملات به واحدهای مسکونی با ارزش کمتر از 300 میلیون تومان اختصاص داشته است. شاخص کرایه مسکن اجاری در شهر تهران و در کل مناطق شهری نیز بر اساس این گزارش نسبت به ماه مشابه سال قبل به ترتیب 2/11 و 6/9 درصد رشد نشان می‌دهد. ماهیت قراردادهای اجاره مسکن که غالباً یکساله تنظیم می‌شوند و نیز اثرپذیری شاخص اجاره‌بهای مسکن از سیاست‌های کنترل و مهار تورم، سبب تغییر متناسب اجاره‌بها با تحولات نرخ تورم در کشور شده است.
روزنامه «حمایت» اما بر این باور است که رکود هنوز بر بازار مسکن سایه انداخته و حتی تعمیق نیز شده است. در گزارش این روزنامه می خوانیم: تعمیق رکود در بخش مسکن و همزمان افزایش بیش از 7 درصدی قیمت‌ها از نظر کارشناسان به معنی کاهش قدرت خرید متقاضیان و کاهش عرضه در بازار مسکن است. بازار مسکن سال‌هاست که در رکود عمیق فرو رفته است و علاوه بر تاثیری که بر صنایع مختلف وابسته به این صنعت گذاشته باعث شده در سطح کلان‌تر امید متقاضیان طبقه متوسط و متوسط به پایین به خانه‌دار شدن کاهش پیدا کند. یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که در بازار مسکن ایران از نظر کارشناسان وجود دارد، افت عرضه در سال‌های اخیر و از سوی دیگر متناسب نبودن قیمت مسکن با قدرت خرید متقاضیان است. این روند معیوب که سال‌هاست بازار مسکن کشورمان را تحت تاثیر قرار داده در صورت تداوم می‌تواند منجر به بحران تقاضای انباشته در این بخش شود و توصیه کارشناسان این است که دولت به صورت جدی با پروژه‌‌هایی برای ساخت انبوه مسکن متناسب با نیاز متقاضیان به این بازار ورود کند تا از طریق افزایش عرضه و تحرک در بازار، قیمت‌ واحدهای مسکونی موجود هم کاهش پیدا کند و شاهد یک «رونق خوب» در این بازار باشیم.
روزنامه «تجارت» در گزارش خود از «رشد خزنده اجاره بها با وجود رکود در مسکن» خبر داد. تجارت نیز در این گزارش به آمار تازه بانک مرکزی اشاره کرد و افزود: در مجموع با رشد ملایم قیمت مسکن در سطحی کمتر از نرخ تورم طی 9 ماه منتهی به آذرماه سال جاری و گشایش‌های مالی اخیر نظام بانکی در این بخش (به ویژه تک رقمی‌شده نرخ سود تسهیلات صندوق پس‌انداز مسکن یکم بانک مسکن) شرایط مناسبی جهت خانه‌دار شدن زوجین جوان و خانه اولی‌ها در شرایط کنونی فراهم شده است.

** ادامه واکنش های به یک روایت مخدوش
روایت گزینشی یکی از اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس از سخنان «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه با واکنش های جدی روبرو شد. امروز نیز، روزنامه در یادداشت ها و گزارش های خود به روایت نادرست از سخنان ظریف، واکنش نشان دادند.
روزنامه «ایران» این اقدام را «یک اشتباه دو وجهی علیه منافع ملی» خواند و نوشت: این اقدام اشتباه که به شکل‌گیری فضای منفی درباره یکی از مهم‌ترین مسائل سیاست خارجی کشور منجر شده است، دو وجه محتوایی و صوری داشت؛وجه محتوایی اشتباه این نماینده مجلس به درک نادرست او از سخنان وزیر امور خارجه بازمی‌گردد. یعنی او در حالی که از جمله غایبان این نشست بود، بی‌آنکه در جریان مقدمه و مؤخره این بحث و کلیت موضوع مطرح شده در نشست قرار گرفته باشد، صرف اظهار کلمه «اشتباه» از سوی آقای ظریف را به کل مسائل برجام مرتبط کرده و گزاره‌ای از اساس اشتباه را به وزیر امور خارجه مرتبط نموده است. این در حالی است که اصلاً مبنای سخنان آقای ظریف درباره برجام و مذاکرات نبود بلکه ایشان درباره قانون آیسا و نحوه مواجهه با آن صحبت می‌کردند و در رابطه با موضعگیری درباره یک موضوع خاص اعلام کردند که اگر موضع دیگری می‌گرفتند، بهتر بود.
نگارنده یادداشت، وجه دیگر این اقدام را اینگونه شرح داد: وجه دیگر اشتباه نماینده منتشرکننده سخنان وزیر امور خارجه، صوری بود. تمام مطالبی که در کمیسیون امنیت ملی و درباره موضوعات مهم کشور مطرح می‌شود، از منظر امنیتی طبقه‌بندی شده است و نشر دادن آنها بدون هماهنگی با رئیس و هیأت رئیسه کمیسیون، خلاف آیین‌نامه‌های داخلی مجلس است که از این نظر لازم است این مسأله مورد پیگرد قرار گیرد.
روزنامه «شرق» در گزارش خود از این ماجرا به واکنش وزارت امور خارجه اشاره و عنوان کرد: «غیراخلاقی»، «غیرشرعی»، «غیرقانونی» و «گرادادن تاکتیک‌های مذاکراتی کشور به آمریکا»؛ توصیف سخنگوی وزارت خارجه از اقدام ظهر یکشنبه کریمی‌قدوسی در انتشار متن پیاده‌شده سخنان محرمانه «محمدجواد ظریف»، در جلسه کمیسیون امنیت ملی است. هم‌زمان با انتشار خبر واکنش وزارت خارجه، رئیس و چند نفر از اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس به دفتر وزیر خارجه رفتند تا به نوعی بابت این اقدام کریمی‌قدوسی دلجویی کرده باشند و همچنین رئیس این کمیسیون هم بالاخره موضع‌گیری کرده باشد.
به گزارش این روزنامه، «علاء‌الدین بروجردی» رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس هم که به همراه چند عضو کمیسیون امنیت ملی به دفتر وزیر خارجه رفته بودند، ضمن تشریح محورهای دیدار شب گذشته کمیسیون متبوع خود با وزیر امور خارجه گفت: «انتشار اخبار داخلی کمیسیون امنیت خارج از ضوابط مصوب بود.»
**گروه پژوهش و تحلیل خبری
خبرنگار: فرشته ذبیحیان**انتشاردهنده: سیدمحمد موسی کاظمی**پژوهشم** 9283**9279

اطلاعات تکميلي

خواندن 936 دفعه

نظر دادن

از پر شدن تمامی موارد الزامی ستاره‌دار (*) اطمینان حاصل کنید. کد HTML مجاز نیست.

آخرین اخبار

اخبار انتشارات دیجیتال

پربازدیدترین اخبار