**زندگی با زلزله
روز پنجم دی، سالروز زلزله مرگبار بم، در تقویم رسمی کشور روز ملی ایمنی در برابر زلزله نامگذاری شده است. این تاریخ به یاد آورنده بامداد روز جمعه پنجم دی سال 1382 و وقوع زمین لرزه ای با قدرت 6.3 در مقیاس ریشتر شهرستان بم و جان باختن بیش از 30هزار تن از شهروندان است. زلزله از پدیدهای طبیعی است که در طول تاریخ حیات بشر بارها انسان را به وحشت انداخته و باعث تخریب شهرها و روستاهای زیاد همراه با تلفات انسانی شدید شده است. در سال 1341 زلزله وحشتناکی در بویین زهرا به وقوع پیوست که منجر به کشته شدن بیش از 25 هزار نفر شد. در زلزله بویین زهرا که در سرزمینی به وسعت 40 هزار کیلومتر مربع روی داد، بیش از 110 روستا با خاک یکسان شد.
سوانح طبیعی اجتناب ناپذیرند. ساخت و ساز بی رویه انسانها در حریم گسلها، مسیل سیلها و دیگر کارهایی که به دست بشر بدون توجه به خطرات بالقوه منطقه انجام میگیرد در تشدید بحرانهای حاصل از سوانح طبیعی نقش بسیار مهمی دارد و سوانح را به فاجعههای انسانی تبدیل میکند. با توسعه و گسترش روزافزون شهرهای بزرگ در مناطق لرزه خیز از جهات جمعیتی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، آسیب پذیری این شهرها در مقابل زمین لرزههای مخرب رو به افزایش است. یکی از عمده ترین فعالیتها در راستای کاهش خطرات ناشی از زلزله و افزایش ایمنی، مطالعات ریز پهنه بندی لرزه ای مناطق شهری است که باید با محور قرار گرفتن ارزیابی ژئوتکنیک لرزه ای، مطالعات در مقیاس مناسب و مطلوب صورت پذیرد.
** رانندگی ایمن حلقه مفقوده کاهش تصادفات
از تنظیم باد چرخها تا نخوردن غذا به هنگام رانندگی هشدارهایی است که مکرر توسط پلیس راهور تکرار میشود، چون این عوامل تاثیر بسزایی در رانندگی دارند و بررسیها نشان داده که رعایت نکردن آنها منجر به حادثه شده است. تازه ماجرا به اینجا ختم نمیشود، چرا که رانندگی در فصل سرد سال و هنگام بارندگی به مراتب سختتر است و رعایت نکات ایمنی در آن مهمتر است.
این در حالی است که بسیاری از رانندهها نیز هنگام سفر به نکات ایمنی توجه ندارند و شیرینی مسافرت خود را به تلخی تبدیل میکنند. آنچنان که در تصادفات جاده ای علاوه بر عدم استانداردسازی مسیر و نامناسب بودن خودرو، رعایت نکردن نکات ایمنی هم به حوادث دامن میزند، چرا که برخی رانندگان با سبقت غیر مجاز، نبستن زنجیز چرخ و کمربند حادثه میآفرینند یا به تابلوها و علائم رانندگی در طول مسیر توجهی ندارند و با خواب آلودگی اقدام به رانندگی میکنند، به گونه ای که در این میان عده ای نیز داغدار شده و به آمار تصادفات نیز اضافه میشود.
** اهمالکاری در ساختوساز ممنوع
مدتی است که زنگ خطر ایمن سازی ساختمانها در تهران به صدا درآمده است، چرا که شاهد بوده ایم برخی سازندگان در ساخت و سازها کم کاری کرده اند. گرچه در سالهای اخیر نظارت سازمان نظام مهندسی افزایش یافته، اما ضروری است این اتفاق با دقت نظر بیشتری صورت گیرد. اسماعیل دوستی، یکی از اعضای شورای شهر تهران درباره ایمن سازی ساختمانها در پایتخت در گفتوگو با «آرمان» میگوید: اگر ساختمانها با کیفیت خوب ساخته شده باشند و ناظران نیز حساسیت نشان داده و کنترل بر این امر صورت گیرد با وقوع زلزله مشکلی پیش نمیآید ولی ساختمانهایی که ناظر نداشته و تحت عنوان خرید و فروش ساخته شده اند هنگام وقوع زلزله مشکلشان جدی است.
ایمنسازی ساختمانهای شهر تهران را چگونه ارزیابی میکنید؟
من معتقدم در دو دهه گذشته از نظر کیفیت ساخت و ساز در تهران و سایر شهرستانها و کلانشهرها رشد خوبی داشته ایم، ولی میتوانم بگویم که هنوز جا دارد از نظر ایمنی در مقابل زلزلههای هفت تا هشت ریشتری بیشتر کار کنیم. همه سازندگان و مهندسان نیز خوب کار میکنند، حتی شهرداری تهران، وزارت مسکن و شهرسازی هم روی این موضوع بسیار جدی بوده و کنترل دارند که کیفیت ساختمان سازیها خوب باشد، اما بافتهای فرسوده و ناپایداری در تهران داریم که باید بازسازی شوند. به همین دلیل نمیتوان روی آنها حساب باز کرد، چون از کیفیت بالایی برخوردار نیستند، ولی در کل ساختمانهای تهران کیفیت نسبی دارند.
** جبهه پایداری برای تخریب دولت برنامه سنگین دارد
پس از مدتها از یک نیروی اصلاحطلب دعوت شده بود تا در یک برنامه تلویزیونی به نام «زاویه» حضور پیدا کند؛ ساعت ۲۱ نخستین روز زمستان در شبکه چهارم سیما. البته حمیدرضا جلایی تنها میهمان این برنامه نبود و صادق کوشکی اصولگرا، داوود گودرزی و ضیاهاشمی هم به دور همان میزی نشستند که جلاییپور هم روی یک صندلی پشت آن میز نشسته بود. اظهارات این فعال سیاسی اصلاحطلب بازتابهای زیادی داشت که به گفته خود جلاییپور، مثبت و شورانگیز بود. جلاییپور روز گذشته در کانال تلگرامی خود به چند انتقاد مطرح شده پاسخ داد که بخشهایی از آن در ادامه میآید:
در نقد نخستی که به اظهارت جلاییپور درباره عدالتخواهی وارد شده است، آمده که «بحث من درباره وضعیت امروز عدالت خواهی به عنوان یکی از ارکان آرمانخواهانه جنبش دانشجویی است. واقعیت آن است که ما اصلاحطلبان طی سالیان اخیر کمتر روی این موضوع تمرکز کردهایم. به عبارت دیگر گفتمان اصلاحات، جذابیت گذشته را برای دانشجویان عدالتخواه از دست داده است، مسالهای که برای ترمیم آن باید کوشید و گرنه هم اصلاحات متضرر خواهد شد، هم توان و انرژی جنبش دانشجویی هدر میرود و هم مملکت از مسیر صلاح به دور میافتد.» که جلاییپور چنین به این انتقاد پاسخ داده است: «نقد ایشان به کم توجهی اصلاحطلبان به بحث عدالت اجتماعی کاملا وارد است، به این علت که در گفتمان اصلاحات، توجه به دموکراسی، جامعه مدنی و حاکمیت قانون خوب جا افتاده، اما توجه به عدالت اجتماعی و محرومان (که در چه وضعی هستند و در قبال آنها چه مسئولیتی داریم؟ یا همان بحث توسعه عادلانه) هنوز در گفتمان ما به خوبی جاگیر نشده است.»
** برجام در جناح غرب شکاف ایجاد کرد
شرایط پیچیده این روزهای خاورمیانه مورد بررسی پژوهشگران مختلف علوم سیاسی است. از جمله «سید محمد هوشی السادات» استاد مطالعات خاورمیانه و عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران. دکتر محمد هوشیالسادات نظریهپرداز سیاسی است که برای اولین بار تئوری بیداری چهارم عربی را در قالب کتاب و مقاله در مجامع علمی بینالمللی مطرح کرده است. این استاد دانشگاه همچنین به زودی در یک برنامه مشترک در قالب فوق دکترا در دانشگاههاروارد آمریکا پژوهشهای خود را درباره تحولات خاورمیانه و با تاکید بر ایران ادامه خواهد داد. در همین چهارچوب «آرمان امروز» برای بررسی همه ابعاد تحولات خاورمیانه با دکتر هوشیالسادات گفت وگو کرده که در دو بخش منتشر میشود، بخش نخست آن که بیشتر بر سیاست خارجی روحانی متمرکز است را در ادامه میخوانید.
برخی همچنان معتقدند برجام هیچ دستاوردی نداشته است و سیاست خارجی روحانی یک سیاست شکست خورده است. شما از دستاوردهای برجام گفتید، اما مهمترین دستاورد این توافق چه بوده است؟
نکته نخست آن است که این توافق انعطاف ایران را در عرصه سیاست خارجی نشان داد. در واقع، دیپلماسی هستهای بخشی از سیاست خارجی کلانی است که به دنبال ارتقای جایگاه ایران در نظام بینالملل از مسیر دیپلماتیک است. امری که این توافق در راستای آن شکل گرفت. برجام ثابت کرد ایران به دنبال ماجراجویی سیاسی و هستهای نیست و میتواند با قدرتهای جهانی معامله کند. در این میان امتیازاتی هم گرفته که همانطور که گفته شد ترک برداشتن دیوار تحریمها، حضور شرکتهای سرمایهگذاری انرژی و انعقاد قرارداد خرید هواپیمای مسافربری بعد از چند دهه هم از آن جمله اند. اما نکته مهمتر در واقع این است که برجام برای ایران اعتماد زایی و تنش زدایی در نظام بینالملل را پیش برد و توانست در جناح مقابل یک شکاف ایجاد کند.
** تاثیرگذارترین دوران زندگی ما در ایران بود
جین و لئونارد لویسون، دو ایرانشناس و فرهنگپژوه ادبیات و موسیقی ایرانی هستند که حدود نیمقرن است در این حوزه کار میکنند، و به بیانی دیگر زندگی میکنند. آنها در دهه هفتاد میلادی بعد از فارغالتحصیلی در رشته «هنرهای زیبا» در آمریکا، در سال 1973 به ایران میآیند و در شیراز،«تاریخ و ادبیات فارسی» میخوانند. حضور در ایران و خواندن ادبیات فارسی موجب میشود تا دوره دیگری از زندگی این دو شهروند آمریکایی آغاز شود، و میتوان گفت سبک زندگی دیگری -که سبک زندگی ایرانی (یا ایرانی-آمریکایی) است- را آغاز میکنند. در ادامه گفتوگوی «آرمان» را با خانم جین لویسون میخوانید.
آن اتفاقی که موجب شد مولانا بعد از دیدن شمس، آن تحول دورنی در او ایجاد شود، و مولانایی شود که ما امروز میشناسیم، این تحول و دگرگونی یا آن انقلاب درونی چه زمانی در شما ایجاد شد که امروز ما شما و همسرتان دکتر لئونارد لویسون را به عنوان دو شهروند انگلیسی شیفته و عاشق ایران میبینیم که همه فکر و ذکرشان ایران و فرهنگ و هنر و ادب ایرانی است؟
اول از همه اینکه ما آمریکایی هستیم، اما در انگلستان زندگی میکنیم. هردوی ما در نیویورک به دنیا آمدیم و آنجا بزرگ شدیم. ما در ایران یاد گرفتیم که شعر فارسی را به فارسی بخوانیم که تاثیر خیلی زیادی روی ما گذاشت. ترجمه متن مخصوصا از فارسی به انگلیسی هر چقدر هم دقیق باشد، صرفا نمای دوری از اصل متن است. انگلیسی نسبت به فارسی زبان بسیار خطیرتری است، درحالی که فارسی چندبُعدی است و این چیزی است که اگر شعر فارسی را به زبان اصلی خودش نخوانید آن را درست درک نمیکنید.
بیایید برگردیم به عقب. به همان روزی که این تحول در شما رخ داد. اگر بخواهید دوباره از اینجا به زندگیتان ادامه بدهید، باز هم همین راه امروز را انتخاب میکنید؟
دورانی که در ایران زندگی میکردیم و درس میخواندیم از عزیزترین و تاثیرگذارترین دوران زندگی من بود، اگر فرصت زندگی دوباره پیدا کنم قطعا باز هم این کار را میکنم. اما با وجود برخی محدودیتها، این امر دیگر چندان ممکن نیست.
**وصف العیش، نصف العیش!
منشور حقوق شهروندی یک وعده بود که از سوی دکتر حسن روحانی در نخستین روزهای حضور در پاستور مطرح شد، منشوری که در اذهان برخی یک وعده غیرعملی و در افکار برخی دیگر ارائه چند بند از قانون اساسی تصویر شد که تهیه و اجرای آن غیر ممکن مینمود اما از نیمه پاییز سال 92 که روحانی در خرداد آن سال به عنوان رئیس دولت یازدهم با رای مستقیم مردم برگزیده شد، یکی از وعدههای انتخاباتی او درباره تدوین و اجرای منشور حقوق شهروندی، عملی شد. پیش نویس سندی با عنوان منشور حقوق شهروندی در پایگاه اطلاعرسانی دولت منتشر شد و دولت از مردم، صاحبنظران، حقوقدانان و دانشگاهیان خواست تا با ارائه پیشنهادها و راهکارهای اصلاحی، به غنای این منشور بیفزایند و البته رئیسجمهور بارها با تکرار این وعده و اظهارات مسئولان مربوطه درباره مراحل آمادهسازی آن به تدریج امید را در دل مخاطبان ایجاد کرد تا اینکه همین چند روز پیش این وعده بیش از 3 سال پیش به تحقق پیوست.
دکتر مصطفی معین فعال سیاسی اصلاحطلب همچنین دیدگاه خود درباره منشور حقوق شهروندی را منتشر کرده است: «شرکت آقای روحانی به عنوان یک حقوقدان در انتخابات ریاستجمهوری و روشنگری او در مناظره تلویزیونی درباره پیشنهاد «حمله گاز انبری به دانشجویان» از سوی سردار رقیب انتخاباتی اش را به یاد دارید. همچنین وعده ارائه «منشور حقوق شهروندی» و سپس پیگیری و نظرخواهی از صاحبنظران در این خصوص و اکنون رونمایی رسمی از منشور تهیه شده توسط رئیسجمهور را شاهد هستیم. هرچند ضمانت اجرایی منشور مورد سوال جدی است و اختیارات رئیسجمهور و حتی مجموعه دولت در این زمینه محدود است، ولی نفس کار، آن هم در این شرایط کشور که خودتان میدانید جای تقدیر و تشکر ویژهای دارد.
** کریسمس ایرانی با طعم چینی
شاید زمانی که صحبت از بازار عید به میان میآید، ذهن بسیاری از ما ناخواسته به سمت نوروز و آیین مربوط به آن میرود. در این میان اما نباید فراموش کرد که با فرا رسیدن سال نو میلادی بازار مربوط به وسایل تزیینی کریسمس در ایران رونق میگیرد، چرا که هموطنان ارامنه ما نه تنها کمتر از مسیحیهای خارج از کشور، حتی گاهی بیش از آنها به آیین مسیحیت پایبند هستند، تا جایی که برآوردها گردش مالی دستکم 21 میلیارد تومانی این بازار در روزهای نزدیک به شروع سال 2017 را نشان میدهد. اما نکته حائز اهمیت این است که در این بازار نیز چینیها گوی سبقت را از همه ربودهاند و بازار را به قبضه خود در آورده اند.
هر چند گردش مالی کریسمس در ایران قابل مقایسه با نوروز نیست، اما برآوردهای تقریبی نشان میدهد با اینکه کمتر از نیم درصد ایرانیان مسیحی هستند، آیینهای سال نو میلادی در کشور ما گردش مالی میلیاردی رقم میزند. البته باید اشاره دشت که برای اغلب مسیحیان جهان 25 دسامبر، زادروز مسیح، روز کریسمس است و به همین جهت بسیاری از مسیحیان آیینهای سال نو میلادی را در این روز برگزار میکنند. هر چند برخی از آنها از شامگاه 24 دسامبر به استقبال سال نو میلادی میروند و مسیحیان ارتدکس که عمدتا در روسیه، اوکراین و سرزمین مقدس سکونت دارند، هفت ژانویه را روز کریسمس میدانند. اما عمده مسیحیان ایران را ارامنه تشکیل میدهند که در مراسمی منحصر به فرد ششم ژانویه یعنی روز غسل تعمید عیسی مسیح را روز کریسمس میدانند. با وجود این اختلاف، در برگزاری آیینهای کریسمس مشترکاتی وجود دارد که شاید شاخص ترین آنها کاج کریسمس، بابانوئل و هدایای زیر درخت کاج باشد.
** اصول معاشرت با مردم
اخلاق نیک اجتماعی، مظهر انسان خوب و مومن است. بنابراین اگر بخواهیم درباره اسلام و ایمان کسی قضاوت کنیم میبایست به رفتار و اخلاق اجتماعی او بنگریم. چنین شخصی هر چه در معاشرت با مردم اهل احسان و اکرام بیشتر و بهتر باشد، میتوان درجه اسلام و ایمانش را برتر دانست. پیامبر(ص) در عبارتی کوتاه و زیبا درباره فلسفه و هدف بعثت خویش میفرماید: انما بعثت لاتمم مکارم الاخلاق؛ جز برای اتمام مکارم اخلاق برانگیخته نشدهام. (بحارالانوار، ج، 16 ص 210؛ کنزالعمال، ج 13، ص 151، ح 36472) بر پایه این حدیث، پیامبر (ص) نه تنها برای محاسن اخلاق، بلکه مکارم اخلاق ماموریت دارد و در مکارم اخلاق نیز ماموریت دارد تا آن را به اتمام برساند.
خداوند درباره ماموریت عملی پیامبر (ص) میفرماید: اوست آن کس که در میان بی سوادان فرستادهای از خودشان برانگیخت، تا آیات او را بر آنان بخواند و پاکشان گرداند و کتاب و حکمت به آنها بیاموزد و آنان قطعا پیش از آن در گمراهی آشکار بودند. (جمعه، آیه 2؛ و نیز نگاه کنید: بقره، آیه 129؛ آل عمران، آیه 164)پس پیامبر(ص) ماموریت یافته که مردمان را تزکیه کرده و پاک گرداند و افزون بر نشان دادن راه، دستگیر آنان باشد و ناپاکیها و پلیدیها و نواقص و عیوب را از آنان بزداید و کمالات را در وجودشان جاری و ساری گرداند. لذا ایشان باید مکارم اخلاقی را که اوج رفتار نیک اخلاقی است در وجود پیروان جاری سازد و آنان را به تمامیت برساند.
** آموزش صداقت به فرزندان
صداقت یعنی، حقیقتگویی؛ یعنی گفتن آنچه که رخ داده است؛ یعنی درستی با خود؛ یعنی مقابله با اشتباههای خود؛ یعنی صحبت کردن درباره آنچه که فکر میکنیم و عملکردن به آنچه که میگوییم؛ تا حدی که هیچ تناقض و دوگانگیای بین افکار، رفتار و کلمات ما وجود نداشته باشد.صداقت داشتن در زندگی موجب استحکام و دوام روابط بین افراد میشود؛ زیرا فرد هم چون آینهای شفاف آنچه را که در درون خود دارد، منعکس میسازد.آموزش صداقت به کودکان مستلزم صرف وقت و شکیبایی است. فراگیری هر مهارتی اگر از سالهای دوران خردسالی و کودکی آغاز شود تاثیری دو چندان بر زندگی او میگذارد.
والدین میتوانند با تشویق کودکان به راست گوئی و گفتن آنچه که واقعا دیدهاند، صداقت را در آنها پرورش دهند.مطمئنیم دوست دارید فرزندتان صادق باشد تا اینکه تقلب کند، دروغ بگوید، پنهان کاری یا دزدی کند.
** گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: فاطمه مهدوی** انتشاردهنده: فاطمه قناد قرصی
پژوهشم**9128**2002