مطبوعات کشور به طور روزانه مهمترین و برجسته ترین رخدادهای داخلی و خارجی را پوشش می دهند. این در حالی است که بخش زیادی از خبرها، یادداشت ها، گزارش ها، گفت و گوها و ... به انعکاس شرایط اجتماعی و فرهنگی جامعه اختصاص می یابد؛ موضوعی که توجه ویژه به آن اهمیتی فزاینده دارد.
گروه اطلاع رسانی ایرنا در گزارش پیش رو تلاش کرده است با رصد روزنامه های صبح چهارشنبه ایران، مهمترین محورهای اجتماعی- فرهنگی روزنامه ها را بازتاب دهد.
** وحدت حوزه و دانشگاه در راستای تحقق اهداف نظام
طرح مساله وحدت حوزه و دانشگاه را می توان از آثار انقلاب فرهنگی دانست که با بهره گیری از رهنمودهای امام خمینی (ره) در 1359 خورشیدی آغاز شد. این آرمان بلند، دانشگاه و حوزه را برای تلاش مشترک به سوی هم کشاند و در فضای سیاسی آن زمان، باب مشارکت و وحدت حوزه و دانشگاه را بازکرد. روزنامه های مختلف امروز تلاش داشتند به گونه ای متفاوت به انعکاس تاثیر گذاری حوزه و دانشگاه و نقش آن در تحول علوم انسانی بپردازند و سخنان «آیت الله آملی لاریجانی» در سومین همایش علمی «بررسی نقش حوزه و دانشگاه با موضوع تحول در علوم انسانی، موفقیت ها و ناکامی ها» را بازتاب دهند.
روزنامه اطلاعات با درج گزارشی با عنوان «شتاب زدگی ما را به اشتباه میاندازد» می نویسد: سومین همایش علمی «بررسی نقش حوزه و دانشگاه با موضوع تحول در علوم انسانی، موفقیتها و ناکامیها» با حضور غلامحسین اسماعیلی رئیس کل دادگستری استان تهران، جعفری دولتآبادی دادستان تهران، حجت الاسلامصادقی معاون فرهنگی قوه قضائیه، محمدیان نماینده ولی فقیه در دانشگاهها، غلامعلی حدادعادل و جمعی دیگر از مسئولان قضایی در دانشگاه تهران برگزار شد.
در این پیوند رئیس قوه قضائیه در سخنانی بیان داشت: شتاب زدگی ما را به اشتباه می اندازد و باید از تحول شتاب زده پیشگیری کنیم، بحث علوم انسانی و تحول آن یکی از موضوعات اساسی مورد توجه دانشگاه و حوزههای علمیه است.
پرسشها در بستر پیش فرضها خلق میشوند و تمام گفتههای ما پاسخ به پرسشها است، بنابراین تمام گفتههای ما در علوم در بستر پیش فرضها بیان میشود. اگر ما علوم انسانی را واکاوی کنیم به پیش فرضهای زیادی میرسیم. وی ادامه داد: باید ببینیم در حوزههای علمیه چه چیزی را میتوانیم به علم وارد کنیم و اگر ما تحول را بپذیریم، استادان علوم باید تشخیص دهند که چه پیش فرضهایی لازم است و از طرف دیگر آنان حوزه نقش دین را بررسی کنند. شتاب زدگی ما را به اشتباه میاندازد بنابراین باید از تحول شتابزده پیشگیری کنیم.
روزنامه اعتماد در مطلبی با عنوان «ادعای نفی علوم انسانی نادرست است» آورد: یکی از بسترهای مناسب برای ایجاد این وحدت، موضوع علوم انسانی و تحول آن است که یکی از موضوعات بسیار اساسی است که مورد توجه دانشگاه و حوزههای علمیه هم هست.
در ادامه این مطلب می خوانیم: گاهی پیش فرضها می تواند نگاه ما را به علم تغییر دهد. پیشفرضهای ما در علم و توصیههای برآمده از علم دخیل هستند. باید ببینیم در حوزههای علمیه چه چیزی را میتوانیم به علم وارد کنیم. اگر ما تحول را بپذیریم، اساتید علوم باید تشخیص دهند که چه پیشفرضهایی لازم است، از طرف دیگر اساتید حوزه نقش دین را بررسی کنند. شتاب زدگی ما را به اشتباه میاندازد؛ بنابراین باید از تحول شتابزده پیشگیری کنیم.
روزنامه ابتکار در گزارشی به درج سخنان صادق لاریجانی مبنی بر «باید از تحول شتاب زده درعلوم انسانی جلوگیری کنیم» پرداخت و نوشت: یکی از بسترهای مناسب برای ایجاد این وحدت، موضوع علوم انسانی و تحول آن است که یکی از موضوعات بسیار اساسی است که مورد توجه دانشگاه و حوزههای علمیه هم هست. تحول در علوم اجتماعی و انسانی را برخی موضوعی سیاسی جلوه میدهند و آن را نفی می کنند و ادعا کردند که چون علوم سکولار است این آقایان در حکومت میترسند که این علوم حاکم شود و جلوی علوم دینی و ولایت فقیه را بگیرد و آمدند آن را نفی کردند، برخی دیگر به محض شنیدن صحبتهای من در خصوص علوم انسانی گفتند من علوم انسانی را نفی کردهام که هر دو این دیدگاه اشتباه است. حتی یکی از استادانی که از آلمان بنا بود در جلسه برای روز جهانی فلسفه بیاید سفرش را لغو کرد و گفت در ایران علیه علوم انسانی کار میکنند که این ادعاها نادرست است.
موضوع تحول در علوم انسانی دشوار است و اجرای آن دشوارتر؛ هم یافتن مجاری تحول و هم در مقام عمل تحول در علوم انسانی کار آسانی نیست و وحدت حوزه و دانشگاه را میطلبد. برخی تحول در علوم انسانی را غیر ممکن میدانند، چون معتقدند امکان ندارد ساحت علم، دینی و ارزشی شود.
در ادامه آمده است: گاهی پیش فرضها می تواند نگاه ما را به علم تغییر دهد. پیش فرض های ما در علم و توصیه های برآمده از علم دخیل هستند. باید ببینیم در حوزههای علمیه چه چیزی را میتوانیم به علم وارد کنیم. اگر ما تحول را بپذیریم اساتید علوم باید تشخیص دهند که چه پیش فرضهایی لازم است، از طرف دیگر اساتید حوزه نقش دین را بررسی کنند. شتابزدگی ما را به اشتباه میاندازد بنابراین باید از تحول شتابزده پیشگیری کنیم.
** معیارهای صحیح انتخاب همسر و تاثیر آن بر کاهش آسیب های اجتماعی
انتخاب همسر یکی از دشوارترین و مهمترین انتخاب دختران و پسران جوان است. مراحل شناخت قبل از ازدواج پروسه پیچیدهای دارد که عوامل متعددی را در برمیگیرد و نیاز به اطلاعات تا حدودی روانشناختی ضروری است. خوب است که جوانان تا حدودی با انواع ویژگیها و صفات منفی و حتی اختلالات شخصیتی آشنا باشند تا بتوانند حضور علایم هشداردهنده را در شخص مخاطب متوجه شده و آن را با روانشناس یا مشاور در میان بگذارند. ازدواج می تواند از اشاعه فحشا، فساد ورفتارهای ناپسندی که می تواند پیامد مستقیم عنان گسیختگی غرایز جنسی باشد جلوگیری کند و یکی از پایه های حفظ سلامت جامعه است. رعایت ارزش ها و آداب اجتماعی در این زمینه موجب شد تا روزنامه های امروز در گزارش ها و یادداشت هایی این مهم را برجسته کنند.
روزنامه جوان با انتخاب گزارشی با عنوان«آسیب های غفلت از معیارهای اصیل در انتخاب همسر» نوشت: موضوع کاهش سن طلاق و کاهش مدت زندگی مشترک زوجین اگر چه یک آسیب اجتماعی است و نیازمند برنامه ریزی مناسب از سوی مسئولان دستگاه های مختلف و متولی است اما باید دقت داشت که بخش زیادی از دلایل این اتفاقان ناگوار متوجه خود زوجین است چرا که واقعا نمی توان انتظار داشت الزاما دوستی های خیابانی که به ازدواج ختم می شود پایدار بماند.
در ادامه این گزارش که به قلم مهدی ارجمند منتشر شد، می خوانیم: تغییر مناسبات اجتماعی جامعه ایران کم توجهی والدین و کم دقتی آنها در انتخاب همسر برای فرزندانشان، کمبود مسایل عاطفی دربین برخی از خانواده ها پایین آمدن آستانه تحمل زوجین، مشکلات معیشتی، اعتیاد، عدم ارایه آموزش های لازم برای یک زندگی موفق، همه و همه دلایل افزایش طلاق در بین زوج های جوان است.
نگرانی ها ازموضوع طلاق و کاهش سن طلاق در حالی در جامعه وجود دارد که حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی شهریورماه سال جاری در اجرای بند یک اصل 110 قانون اساسی سیاست های کلی «خانواده» را که پس ازمشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب شده است، ابلاغ کردند.
این روزنامه همچنین در یادداشتی به بررسی عنوان«جشنی کوچک برای سوگی بزرگ» پرداخت و نوشت: در برخی خانواده ها شاهد جدایی زوجین و گذراندن اوقات فراغت آنها به صورت فردی هستیم. انجام این رفتارها برای هر یک از زوجین به نوعی باعث عادت کردن طرف مقابل ما به عدم احساس مسئولیت پذیری و دوری از کانون گرم خانواده می شود.
در ادامه این مطلب که به قلم پریناز مهرابی منتشر شد آمده است: طلاق عاطفی که نام دیگر آن همان طلاق زرد است در واقع هنگمی که زن و شوهر حلقه ارتباط خود را از لحاظ روحی و جسمی گم کرده اند و تعادل و توازن روابط خود را بر هم زده اند با اولین گام از شکل گیری این نوع طلاق ها مواجه خواهند شد که در این میان اعتماد و محبت و جذابیت خود را برای یکدیگر را از دست می دهند و این شگل گیری شروع این حادثه تلح در زندگی افراد را رقم می زند.
روزنامه آرمان با درج گزارشی با عنوان «اصرار مردان به ازدواج با زنان کوچکتر» نوشت: آنهایی که گهگاه ریشههای ازدواج نکردن همسنهای خود را جویا میشوند، گاهی اوقات به یک پاسخ میرسند: مورد مناسب پیدا نکردهایم. این اتفاق در گفتمان عمومی این سالها برای دختران بیشتر مطرح میشود، به این معنا که در برخی محافل مطرح میشود که پسران کم شده اند و افزایش تعداد دختران در مقایسه با پسران باعث شده است که در اصلاح «موردازدواج» برای دختران کم باشد. آمارهای رسمی و بررسی آنها نشان میدهد این ادعا، ادعای صحیح و درستی نیست و واقعیت را در جای دیگری باید جست. براساس آخرین گزارش مرکز پژوهشهای مجلس که به بررسی تفاوتهای جنسیتی و وضعیت ازدواج در کشور پرداخته است، فرضیه کم بودن تعداد پسران در مقایسه با دختران و تاثیر آن بر مقوله ازدواج به کلی رد میشود.
در ادامه این مطلب می خوانیم: آن چیزی که باعث میشود ماجرای کمبود مورد ازدواج برای دختران در جامعه ایران را اندکی به واقعیت نزدیک کند، تبصرههای فرهنگی است. بهطوری که مرکز پژوهشهای مجلس در گزارش خود آورده است:«با توجه به اینکه در نظام عرفی ازدواج در ایران، مردان تمایل دارند با زنانی کوچکتر از خود ازدواج کنند و این میزان به طور معمول یک فاصله سنی 3- 5 ساله است، باید بررسی شود در صورتی که مردان با زنانی کوچک تر از خود ازدواج کنند وضعیت به چه شکلی خواهد بود. با توجه به آمار و ارقام، تفاضل مردان هر گروه سنی با زنان یک پنجم کوچکتر نشان از کمبود مردان در سن ازدواج و فزونی زنان به ویژه در در گروه سنی 25-29 ساله و 30- 34 ساله دارد.
روزنامه آفتاب یزد در گزارشی با عنوان «انتخاب همسر» نوشت: انتخاب همسر مناسب برای زندگی از موضوعات بسیار مهم در تمام جوامع بشری است. این اهمیت از آنجا ناشی میشود که در زندگی مشترک، قرار است؛ من (مرد) یا من (زن) در همه خوبیها یا بدیها و فراز و نشیبهای زندگی دوشادوش یکدیگر رفاه و سختی را به شراکت بگذارند. درنتیجه باید تصمیمی عاقلانه و انتخابی درست انجام دهند. نقش همسر بودن یک موضوع بسیار مهمی است. اینکه دختر و پسری به هم دل میبندند و از نظر احساسی و عاطفی به یکدیگر علاقه پیدا کنند، قابل انکار نیست، ولی مسئله مهم این است، آیا عشق و محبت یک زن و مرد به تنهایی برای ازدواج دو نفر کافی است؟
در ادامه این گزارش می خوانیم: پژوهشگران با بررسی ازدواجهای مختلف در گوشه وکنار جهان به این نتیجه رسیدهاند که عشق و جاذبه عاطفی بین زن و مرد برای ازدواج لازم هست ولی نمیتواند کافی باشد. یعنی عناصر و مولفههای دیگری هم برای پیوند ازدواج مطرح میباشند، زیرا ازدواج شکل گرفته از دو (من) میباشد. من (زن) و من (مرد). یعنی این دو من (زن و مرد) در کنار هم قرار میگیرند و تبدیل به یک (ما) شده و هسته اولیه کانون خانواده را تشکیل میدهند. این دو من (زن و مرد) برای تبدیل شدن به یک زوج و تشکیل عبارت «ما» که در امور زندگی مکمل یکدیگر هستند و میتوانند در بسیاری از چالشهای روحی، روانی، عاطفی همدیگر را حمایت کنند، احتیاج به پارامترها و مولفههای خاصی دارند. کارشناسان توصیه میکنند در مسئله ازدواج بهتر است از راهنماییها و توصیههای کارشناسان فن و استادان مسائل خانواده مشورت بگیرید تا با آگاهی و شناخت بیشتری اقدام به انتخاب همسر نمایید.
روزنامه شهروند در گزارشی با عنوان «پایانی بر خانههای عروسکی» می نویسد: ازدواج کودکان پدیدهای است که این روزها بحثهای زیادی پیرامون آن مطرح میشود و آمارها حکایت از افزایش آن در سالهای اخیر دارد، به طوری که به گفته زهرا کهرام دبیر سمینار ازدواج کودکان 17درصد از ازدواجهای کشور مربوط به ازدواج دختران زیر 18سال بوده و در سال 94 بیش از 5درصد ازدواجها در سنین کمتر از 15سالگی ثبت شده است که البته این آمار تنها مربوط به ازدواجهای ثبتشده در دوران کودکی است. هرچند با توجه به پیشرفت تکنولوژی و تغییر نگاه والدین به این موضوع باید انتظار کاهش ازدواج کودکان را داشته باشیم اما آمارها نشان از واقعیت دیگری دارند و خبر از افزایش ازدواج کودکان در سالهای اخیر را دارند و برخلاف این تصور که شکلگیری این گونه ازدواجها در مناطق روستایی نقاط محروم کشور است اما بسیاری از این ازدواجها در شهرهای بزرگ شکل گرفتهاند. اما دلیل افزایش ازدواج کودکان در کشور چیست؟
در ادامه این مطلب می خوانیم: طیبه سیاووشی شاهعنایتی عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی معتقد است که با توجه به مشکلات زیادی که ازدواج کودکان به همراه داشته قرار است سن بلوغ عقلی مبنای ازدواج افراد قرار گیرد، البته موضوع اذن پدر که در قانون حمایت از خانواده لازم و ضروری دانسته شد همچنان پابرجاست و نمیتوان این شرط را نادیده گرفت.
** توسعه پایدار در راستای حفاظت از محیط زیست
حفظ محیط زیست، پاسخ به یکی از نیازهای امروز جامعه برای نگاهداری بیشتر از محیط زیست و رعایت حقوق عمومی است و تخریب محیط زیست معلول نابرابری های اجتماعی و استفادههای غلط از طبیعت و یکی از عوامل تضییع حقوق انسان ها است. با نگاهی به متون دینی میتوان دریافت که محیط زیست و توجه به تأمین سلامت آن و حرکت در جهت دستیابی به محیط سالم، از حقوق اساسی بشر است؛ همانگونه که تخریب محیط زیست در اثر نشناختن حقوق بشر محسوب می شود. اهمیت این موضوع سبب شد تا روزنامه های امروز در گزارش ها و یادداشت هایی به این موضوع بپردازند.
روزنامه اطلاعات با درج گزارشی با عنوان«خاک ؛خط قرمزی برای تامین امنیت غذایی» نوشت: بیشتر اذهان اینگونه شکل گرفته اند که خاک مثل دو عنصر دیگر آب و هوا همیشه وجود خواهند داشت و تمام نمیشود. هیچ کس فکر نمیکند که ممکن است محدودیت هوا، آب یا خاک اتفاق بیفتد؟ در حال حاضر خیلیها به تدریج متوجه شدهاند که محدودیت درباره این سه عنصر هم وجود دارد و البته در رابطه با آب خیلی ملموس تر شده است، اما درباره خاک تلاشهای زیادی صورت گرفته که در یکی دو سال اخیر بالاخره پیام محدودیت جدی خاک به مقامات عالی رتبه کشور هم رسیده است.
در ادامه این مطلب می خوانیم: اگر بخواهیم به ریشههای بسیاری از چالشهای موجود در دنیا توجه کنیم، متوجه میشویم شاید اینکه کسی به خاک توجه نمیکند، مقصر خود ما هستیم و از خود نمیپرسیم خاک چه قابلیتهایی دارد و ما در دنیا چه چالشهایی داریم. تغییر اقلیم، آلودگی منابع و کمبود منابع آب، حفظ تنوع زیستی، گازهای گلخانهای و... را ما نمیتوانیم از یکدیگر جدا کنیم؛ مستندات علمی حاکی از ارتباط متقابل این چالشها با خاک است.
روزنامه جام جم با انتخاب گزارشی با عنوان«جالی خالی محیط زیست در برنامه های آموزشی» نوشت: سدها، رودخانهها را میکشند، جادهها جنگلها را. دود خودروها آبی آسمان را خط میزند، صدای گوش خراش اگزوزهای شان ترانههای پرندگان را، اینها گوشهای از ندانمکاری انسانها است که باعث تخریب زمین و محیط زیست میشود، اما به نظر میرسد برنامهای برای کاهش این خطرات وجود ندارد، چراکه روز به روز به تعداد و وسعت چنین مشکلاتی اضافه میشود. گسترش بحرانهای زیستمحیطی گواهی است بر این که خیلی از انسانها نحوه تعامل با زمین را نمیدانند و از نقش خود در حفظ محیط زیست بیخبرند. البته در این میان نمیتوان تمام تقصیرها را به پای عامه مردم نوشت، زیرا سیستمهای آموزشی و دستگاههای مسوول نیز آن طور که باید برای آگاهی انسانها به وظیفه شان عمل نمیکنند.
در ادامه این گزارش که به قلم مهدی آیینی منتشر شد، می خوانیم: توجه نکردن نظام آموزشی کشور به حفظ محیط زیست آن سال مورد توجه برخی اعضای شورای عالی حفاظت محیط زیست قرار گرفت و آنها تصمیم گرفتند دستکم یک کتاب با موضوع محیط زیست در دانشگاهها تدریس شود. آموزش و فرهنگسازی اثربخشترین فعالیتهایی هستند که میشود برای حفظ محیط زیست کشور دنبال کرد و این آگاهی را در جامعه افزایش داد که انسانها از منابعی استفاده میکنند که به نسلهای آینده نیز تعلق دارد به همین دلیل آنها باید احترام به محیط زیست را فراگیرند.
روزنامه فرهیختگان درگزارشی با عنوان«گام های نخست برای توجه به جنگلها» نوشت: بهرهبرداری مناسب از ظرفیتهای محیطزیستی جنگلها در شمال کشور، یکی از اموری است که نه تنها سبب بقای این منابع ارزشمند طبیعی میشود، بلکه میتواند منبع درآمدی برای جوامع محلی باشد. تا پیش از این، جنگل تنها منبعی از چوب محسوب میشد، اما تهیه چوب تنها بخشی از قابلیتهای این منابع طبیعی به شمار میرود. اهمیت حفاظت از جنگلهای هیرکانی تا جایی برای مسئولان مهم بود که دولت ایران و برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) با حمایت تسهیلات محیطزیست جهانی (GEF) با اجرای یک پروژه مشترک پنج ساله در چهار حوزه پایلوت شرایط مدیریت مشارکت و چندمنظوره در جنگلها را ارزیابی کنند.
در ادامه این مطلب می خوانیم: پروژه مدیریت چندمنظوره جنگل های هیرکانی در حوزه گردشگری کارگروهی کوچک تشکیل داده است. این کارگروه در حال حاضر تشکیل یک تعاونی در روستای یوج را پیگیری میکند که مقدمات آن انجامشده و کارهای اداری آن در حال رسیدگی است. آموزشهای محیط زیستی را باید اساس توسعه پایدار دانست، زیرا تا زمانی که تمام انسانها نحوه تعامل درست با طبیعت را فرا نگیرند نمیتوان به حل مسائل زیست محیطی امیدوار بود.
* گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: مریم همتی**انتشار دهنده: شهربانو جمعه
پژوهشم**9117**9131
*ایرنا مقاله کانالی برای انعکاس مقاله ها اندیشکده ها – پژوهشکده ها - دانشکده ها - مراکز تحقیقاتی و رسانه های ایران و جهان*
Irnaarticle@