شنبه, 20 آذر 1395 ساعت 08:00

مروری بر حیات سیاسی و اجتماعی سومین شهید محراب

این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)
آیت الله سید عبدالحسین دستغیب سومین شهید محراب و از یاران راستین انقلاب بود که سال ها به مبارزه با رژیم پهلوی پرداخت و همراه با مردم در مسیر دستیابی به آرمان های نظام جمهوری اسلامی کوشید و بدین شکل دشمنان این مرز و بوم تاب تحمل روشنگری های این روحانی مبارز را از دست دادند و او را به شهادت رساندند.
استقرار نظام جمهوری اسلامی در ایران سبب شد تا بسیاری از استعمارگران منافع خویش را در خطر ببیند و به همین منظور آنان تلاش کردند تا با تهدید و ایجاد ناامنی در کشور به هدف های خود دست یابند که از جمله اقدام های آنها در این زمینه حذف شخصیت های اصلی و برجسته نظام بود.

یکی از افرادی که در جریان انقلاب اسلامی نقش بسزایی داشت، آیت الله عبدالحسین دستغیب بود که همراه با مردم در راه برپایی نظامی مردمی به مبارزه با رژیم پهلوی پرداخت و از یاران راستین امام خمینی(ره) بود. اینچنین گروهک های ضد انقلاب و پشتیبانان آنان نقشه ترور وی را طراحی کردند. بدین شکل این روحانی برجسته را در 20 آذر 1360 خورشیدی در حالی که برای اقامه نماز جمعه در راه مسجد بود به همراه چند تن از همراهان و یارانش به وسیله بمبی به شهادت رساندند و اینگونه این مبارز راه حق سومین شهید محراب لقب گرفت.

این عالم ربانی با پرورش شاگردان و برجای گذاشتن تالیف های متنوع، خدمت شایان توجهی برای جامعه اسلامی انجام داد و نام خود را برای همیشه در تاریخ این دیار کهن ماندگار کرد.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت سالروز شهادت آیت الله سید عبدالحسین دستغیب با «اصغر شکری مقدم» استاد دانشگاه، نویسنده و کارشناس مسایل سیاسی به گفت و گو پرداخت.

- متن کامل گفت و گو با ایرنا را در ادامه می خوانیم:
شکری مقدم درباره سبک مبارزه های سیاسی آیت الله دستغیب در زمان پهلوی اول گفت: وی هنگامی که پایه دین را با روی کار آمدن رضاخان در خطر دید، مبارزه های خود را آغاز کرد و در هر فرصتی که به دست می آورد، با سخنرانی‌های گوناگون، مردم را از توطئه‌های حکومت آگاه می ساخت. این روحانی یکی از بزرگترین مخالفان موضوع کشف حجاب بود و به شدت به این طرح اعتراض کرد و تهدیدهای رژیم پهلوی هیچ گونه خللی در اراده وی برای ادامه مبارزه ایجاد نمی کرد و حتی زمانی که آیت الله دستغیب، ممنوع المنبر می شد، به روش های دیگر به موعظه مردم می پرداخت. از این رو عوامل حکومت وقت، او را بارها دستگیر و زندانی کردند.

این استاد دانشگاه درباره جزییات مبارزه های سیاسی سومین شهید محراب در زمان پهلوی دوم بیان داشت: وی که خطیب مسجد جامع عتیق بود، در چند دهه فعالیت پیش از انقلاب اسلامی، همواره از اوضاع اجتماعی ایران و رواج مظاهر غیردینی در کشور انتقاد می‌کرد. او پس از آغاز برنامه انقلاب سفید در سال های نخست دهه 40 خورشیدی، به پیروی از علما و مراجع تقلید به لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی و به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی از طرف رژیم پهلوی، اعتراض کرد.

سخنرانی های این مبارز راه حق با شروع مبارزه های مردمی در 1341 خورشیدی در جمع انبوه شنوندگان، نقش بزرگی در پیشبرد نهضت انقلاب اسلامی داشت و نوار سخنرانی‌های این بزرگوار در سراسر ایران منتشر می‌ شد. به دنبال این اقدام ها، آیت الله دستغیب در خرداد 42 خورشیدی بازداشت و به تهران اعزام و پس از آزادی از زندان مدتی نیز تبعید شد اما با تمام این فشارها هیچ گاه با رژیم پهلوی گفت و گو نکرد و پرچم مبارزهای مردمی در فارس را برافراشته نگاه داشت.

وی در ادامه افزود: سازمان اطلاعات و امنیت کشور(ساواک) در 1352خورشیدی، آیت الله دستغیب را به علت سخنرانی‌های تند ممنوع المنبر کرد. مخالفت او با برگزاری مراسم جشن هنر شیراز در 1356 خورشیدی و واکنش تند وی به مقاله توهین‌آمیز روزنامه اطلاعات در 19 دی 1356 خورشیدی، نمونه‌ای از مواضع شجاعانه این عالم فرهیخته است.

شکری مقدم با اشاره به هجرت آیت الله دستغیب به نجف و کسب فیض در جمع استادان برجسته درباره تاثیر این اقدام ها بر زندگی علمی و سیاسی او تصریح کرد: این روحانی در نتیجه فشار عوامل رضاخان عازم نجف اشرف شد و در این شهر در محضر استادانی چون «محمد کاظم شیرازی و سید ابوالحسن اصفهانی» برای دستیابی به مدارج بالاتر کسب فیض کرد. آیت الله دستغیب در طول هفت سال اقامت در کنار بارگاه پرفیض حضرت علی بن ابی طالب(ع) به ادامه تحصیل مشغول شد و به مراتب علمی و معنوی بالایی دست یافت و در همان جوانی توانست درجه اجتهاد را از مراجع بزرگ آن زمان دریافت کند.

این کارشناس مسایل سیاسی درباره فعالیت های این عالم ربانی در دوره پس از پیروزی انقلاب اسلامی یادآور شد: با برپایی نظام اسلامی در کشور، بیشترین فعالیت آیت الله دستغیب در عرصه‌ دینی و ارشادی بود و بدین شکل به عنوان نماینده اول فارس در مجلس خبرگان رهبری انتخاب و همزمان به درخواست اهالی شیراز و فرمان امام خمینی(ره) امامت جمعه این شهر را عهده دار شد.

وی با بیان درجه علمی شهید آیت الله دستغیب و آثار آن بزرگوار، گفت: از وی بیش از 55 اثر به یادگار مانده و بسیاری از آنها به عربی ترجمه شده است. انتشار اندیشه های خالص آن روحانی در نوشته هایش، اشتیاق فراوان افراد به مطالعه کتاب های او را به دنبال داشت. آثار آیت الله دستغیب از سه ویژگی مهم بهره می برد؛ نخست اینکه بر پایه نیازهای اخلاقی و اجتماعی جامعه تنظیم شده بود، ویژگی دیگر سادگی و روانی نوشته های وی و دیگر اعتبار و استواری آنان محسوب می شود.

شکری مقدم در ادامه درباره روش زندگی این روحانی عالیقدر توضیح داد: آیت الله دستغیب در خانه‌ ای بسیار ساده زندگی می کرد و از هر گونه تجملات و دلبستگی به مظاهر فریبنده دنیا پرهیز می کرد. ارادت به اهل بیت عصمت و طهارت(ع)، تقوا، زهد، صبر، اخلاق حسنه، قدرت بیان و قلم از صفت های بارز او به‌شمار می‌رفت. سومین شهید محراب شب‌ها را با عبادت و تقوا به صبح می‌رساند و بیشتر روزها روزه دار بود و نماز اول وقت را یکی از وظایف هر مسلمان می دانست و به رسیدگی به مشکلات مردم علاقه فراوانی داشت و با افراد مستضعف جامعه در ارتباط بود. آیت الله دستغیب با دشمنان خود نیز با احترام برخورد می کرد و اجازه نمی‌داد که از مخالفانش بدگویی کنند و حتی گاهی با تعریف از آنها، این افراد را شگفت زده می کرد. وی در علم و عمل، مبارزه و خدمت فردی راسخ و ثابت قدم بود و از هیج تلاشی در راه دستیابی به عقیده های والای خود فروگذاری نمی کرد. او عارفی سالک، خطیبی توانمند، فقیهی صاحبنظر و مبارزی نستوه محسوب می شد.

این کارشناس مسایل سیاسی با بیان اینکه آیت الله دستغیب ویژگی های پسندیده بی شماری داشت، تصریح کرد: سه ویژگی خاص وی در کانون توجه همگان بود و این خصلت ها شامل ساده زیستی، مردمی بودن و دخالت نکردن در حوزه‌های غیر تخصصی محسوب می شد. همچنین این روحانی در میان مردم و با آنها زندگی می‌کرد و این امر را سعادتی انکار‌ناپذیر می‌دانست.

آیت الله دستغیب پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی با آن‌که نمایندگی مردم فارس و امامت جمعه‌ شهر شیراز را بر عهده داشت به ارشاد مردم می پرداخت و در موضوع های مربوط به اداره‌ استان و شهر دخالتی نمی‌کرد. او اعتقاد داشت که اگر در حوزه های دیگر دخالت‌ شود، هرج و مرج به‌وجود خواهد آمد و در این باره می گفت: «مسوولان دولتی باید وظیفه قانونی خود را انجام دهند و ما هم ارشاد، هدایت و اصلاح و تربیت اخلاقی مردم را به‌عهده داشته باشیم که رسالت پیامبران است و موجب می‌شود کار دولت را به صلاح و فلاح برساند وگرنه دوگانگی در اداره‌ امور موجب بیگانگی مردم از حکومت و اسلام خواهد شد و تشتّت و تفرقه و جدایی و طرح مسایلی که به سود انقلاب نخواهد بود، در پی خواهد داشت». آیت الله دستغیت بر این باور بود که دخالت افراد در حوزه هایی که در آن تخصص ندارند، آسیبی جبران ناپذیر به پیکره نظام اسلامی وارد می کند.

وی در پایان در پاسخ به چرایی تلاش منافقان برای به شهادت رساندن این عالم بزرگوار گفت: آیت الله دستغیب یکی از افراد شاخص انقلاب اسلامی بود و چون منافقان به دنبال حذف شخصیت های برجسته، مردمی و با نفوذ نظام بودند، وی را به شهادت رساندند. او در نخستین سال‌های تشکیل جمهوری اسلامی ایران به افشاگری و مخالفت با گروه‌های مخالف نظام به ویژه گروهک منافقین پرداخت و همین موضوع باعث شد که در 20 آذر 1360 خورشیدی در حمله ای انتحاری به وسیله یکی از اعضای همین گروهک به شهادت برسد.

*گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: سیده مریم سیدان** انتشاردهنده: شهربانو جمعه
پژوهشم**9368**2002**9131
*ایرنا مقاله کانالی برای انعکاس مقاله های اندیشکده ها - پژوهشکده ها - دانشکده ها - مراکز تحقیقاتی و رسانه های ایران و جهان*

اطلاعات تکميلي

خواندن 1093 دفعه

نظر دادن

از پر شدن تمامی موارد الزامی ستاره‌دار (*) اطمینان حاصل کنید. کد HTML مجاز نیست.

آخرین اخبار

اخبار انتشارات دیجیتال

پربازدیدترین اخبار