جمعه, 18 ارديبهشت 1394 ساعت 12:48

الگوی مفهومی PRESSoo، ویرایش جدید FRBRoo برای کتابخانه ها

این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)
نشست الگوی مفهومی  Pressoo پنجشنبه 17 اردیبهشت ماه  در تالار گفت وگوی نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.

 

به گزارش لیزنا،نشست الگوی مفهومی  Pressoo پنجشنبه 17 اردیبهشت ماه  با حضور فاطمه پازوکی دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه الزهرا، ابراهیم عمرانی، متخصص علوم کتابداری و اطلاع رسانی و نایب رئیس شورای سیاستگذاری و تامین منابع علمی کشور و محسن حاجی زین العابدینی، عضو هیأت علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید بهشتی، ر تالار گفت وگوی نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.

 

 حاجی زین العابدینی طی این نشست ضمن تشریح الگوی مفهومی PRESSoo که براساس FRBRoo نوشته شده گفت: FRBR یک روش بازیابی اطلاعات کتابخانه محور است.

 

وی سپس به سیر تکوینی دسته بندی اطلاعات کتابخانه ای و تشریح نرم افزار ها پرداخت.

 

این کارشناس حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی در ادامه گفت: 3 حوزه اصلی در دنیای اطلاعات وجود دارد که شامل حوزه کتابشناختی با مدیریت کتابخانه ها و آرشیوهاست. بخش سوم نیز در یک بازه یک صد ساله جمع آوری، تحلیل و حوزه ها مشخص می شود که در آنها آثار حجمی نگهداری می شوند.

 

وی سرعت و سهولت دسترسی به اطلاعات را یک مساله بسیار مهم در دنیای اطلاعات و کتابخانه ها دانست و افزود: در این راستا لازم است بتوانیم به راحتی به انواع متعدد منابع مطالعاتی غنی که در محیط های کتابخانه ای وجود دارد دست پیدا کنیم.

 

حاجی زین العابدینی در این زمینه الگوهای مختلفی برای طراحی نرم افزارها و مدل های بازیابی اطلاعات ارائه شده که یکی از آنها FRBR است و خانواده هایی وابسته به آن یعنی FRAD و FRSAD تکمیل کننده FRBR هستند. اما این مدل ها فقط برای دنیای کتابشناختی به راحتی پاسخگو هستند و زمانی که بخواهد در محیط کامپیوتری پیاده سازی بشود نیاز دارد الگوهای کامپیوتری را هم رعایت کند به همین دلیل حوزه FRBRoo یا FRBR object orient یا شی گرایی به وجود آمده که براساس آن مدیریت اطلاعات خیلی راحت تر و سریع تر اتفاق می افتد.

 

حاجی زین العابدینی اظهار کرد: بر این اساس یکی از منابع اطلاعاتی که در محیط کتابخانه ای، منبع پراهمیتی است و باید حتما مورد مدیریت قرار گیرد، مجلات و نشریات ادواری هستند که در طول زمان تغییر و تحول زیادی داشته اند و ممکن است اصلاحات بسیاری در محیط جدید روی آنها اتفاق بیفتد.

 

وی افزود: بر همین اساس مرکز آرشیوداری فرانسه و کتابخانه ملی فرانسه که روی آرشیوها و اسناد کار کرده اند، الگویی را راهی شورای جهانی با عنوان FRBRoo یا الگوی مدیریت نشریات شی گرا آرشیو کردند که در این مدل مسائل مختلف مرتبط با نشریات و چگونگی مدیریت درست این منابع در زمینه های مختلف نشریات ادواری را پوشش دهد. باید در دنیای بازیابی اطلاعات بتوانیم به سرعت و سهولت، این منابع را بازیابی کنیم در قالب الگوی FRBR مورد توجه قرار دهیم.

 

این کارشناس حوزه کتابداری بیان کرد: FRBRoo مبتنی بر این نیاز منابع است که انواع منابع آرشیوی را در کتابخانه، موزه و هم در مراکز آرشیوی و سند داریم. هر منبع آرشیوی مانند مجله ممکن است یک شی ارزشمند هنری، یک شی دارای محتوای اطلاعاتی یا یک شی حجمی باشد و لازم است که براساس واقعه یا رخدادی که در مورد هر کدام از این اشیا یا جنبه های منابع اطلاعاتی اتفاق می افتد، مدیریت درستی برای آنها در نظر گرفته شود. به همین خاطر الگوی مفهومی FRBRoo ایجاد شد که به زمینه های مختلف توجه کند، خصوصیات هر کدام را در نظر بگیرد و رابطه هر کدام از این اجزای منابع اطلاعاتی با هم را بررسی کند.

 

عمرانی، نایب رئیس شورای سیاستگذاری و تامین منابع علمی کشور نیز  با ذکر این نکته که علوم کتابداری سابقه ای 140 ساله دارد به توصیف و تشریح روند دگرگونی روش های نگهداری اطلاعات پرداخت و افزود: مدل مفهومی مد نظر کتابداران باید به گوگل که یک  هایپرلینک است نزدیک شود.

 

وی تصریح کرد: کتابدارها فهرست های دقیق تری دارند با این حال جذابیت گوگل را ندارند و در بیست سال اخیر کتابدارها در تلاشند که محیط خودشان را شبیه گوگل کنند؛ اما دقت اطلاعات را به شکل سابق حفظ کنند. این تلاش ها باعث شکل گیری همکاری هایی با کنسرسیوم جهانی وب شده است و کتابدارها در حال کار روی استاندارهای جدیدی است که آنها را در محیط وب فعال نگه می دارد.

 

وی وجود سایت های جدیدی مانند  OCLC را حاصل کار بر روی این استانداردها دانست.

 

فاطمه پازوکی که آخرین سخنران نشست PRESSoo  بود نیز با اشاره به اهمیت این موضوع گفت: اسنادی که در موزه ها و کتابخانه ها نگهداری می شوند باید تمام عناصرشان شناسایی و ثبت و ضبط شده باشد به همین منظور توجه به الگوی PRESSoo  اهمیت زیادی دارد. همه موارد گفته شده در این الگو در تلاش هستند تا پیوستگی اطلاعات را حفظ کنند.

 

وی ادامه داد: PRESSoo در فرانسه شکل گرفت اما CIDOC ، ICOM،  IFLA  با آن همکاری داشته اند.

 

این کارشناس حوزه کتابداری در توضیح ویژگی های FRBRoo گفت: ویرایش اول این الگو در سال 2009 انجام شده است، اما پس از ویرایش نخست، همه بر این عقیده بودند که ویرایش انجام شده بسیار بالاتر  از حد انتظار بوده است و گام هایی برای ویرایش نهایی برداشته شد تا اینکه این نسخه در سال 2015 رونمایی شد.

 

پازوکی در تعریف زیرکلاس های PRESSoo  اظهار کرد:  برای مثال z12  برای موارد خاص، Z5 برای ثبت تاریخ نشریه، Z1 ثبت سیر تحول و پیچیدگی و برای ثبت از Z9  تا Z14   استفاده می شود اما اینکه هر کدام از آنها چگونه نوشته شده است نیاز به بررسی استاندارهای آن دارد.

 

بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران با شعار «خواندن، گفتگو با جهان» از تاریخ 16 تا 26 اردیبهشت ماه در مصلی بزرگ امام خمینی(ره) برگزار می شود.

 

اطلاعات تکميلي

خواندن 1029 دفعه

نظر دادن

از پر شدن تمامی موارد الزامی ستاره‌دار (*) اطمینان حاصل کنید. کد HTML مجاز نیست.

آخرین اخبار

اخبار انتشارات دیجیتال

پربازدیدترین اخبار