چهارشنبه, 16 ارديبهشت 1394 ساعت 15:15

دولت، رسانه و فرهنگ کتابخوانی

این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)
روزنامه اعتماد در ستون «نگاه روز» خود یادداشتی با عنوان «دولت، رسانه و فرهنگ کتابخوانی» را منتشر کرده که در آن به موضوع نقش دولت و رسانه ها در ارتقای فرهنگ کتابخوانی پرداخته است.
در این یادداشت که روز چهارشنبه شانزدهم اردیبهشت 1394 خورشیدی و به قلم «فاطمه راکعی» انتشار یافته، می خوانیم: تیراژ کتاب در ایران پایین است و این حقیقت دردناکی است برای جامعه ایران. البته همیشه استثناهایی هم وجود داشته و گاهی برخی کتاب ها به چاپ های بالایی رسیده اند که دلایل خاص خودش را دارد و فرصت دیگری می طلبد تا درموردشان بحث کنیم.

اما مهم ترین و پررنگ ترین دلیل پایین بودن تیراژ کتاب بی شک نبودن خواننده کتاب است. بازار کتاب هم مانند همه بازارها وابسته به تقاضا است و اگر تقاضا برای کتاب وجود داشته باشد بازار به این تقاضاها پاسخ می دهد. مهم ترین دلیل پایین بودن تقاضا در بازار کتاب فقر فرهنگی جامعه ایران است. به نظر می رسد جامعه ایران هنوز ضرورت کتابخوانی را درک نکرده است. بی شک خانواده به عنوان مهم ترین و نخستین نهادی که افراد جامعه در آن تربیت می شوند، می تواند اثر بسیار مهمی روی این امر بگذارد و ضرورت این مهم را برای کودکان و جوانان خود روشن کند.

در این میان نقش رسانه ها و به ویژه رسانه ملی را هم نمی توان نادیده گرفت. متاسفانه رسانه های ما در این عرصه کم کار بوده اند و هیچ برنامه مشخص و مدونی برای ترویج فرهنگ کتابخوانی نداشته اند و البته بسیاری از نهادهای دیگر هم سهم خود را به خوبی ادا نکرده اند. در این میان سهم دولت برای ترویج فرهنگ کتابخوانی نقشی متفاوت و مهم تر از سایرین است. وقتی صحبت از فرهنگ کتابخوانی می شود منظور این است که افراد جامعه در طول روز ساعتی را به خواندن کتاب اختصاص دهند و کتاب هایی بخوانند که به انباشت فکری و فرهنگی آنها کمک کند.

در خانه همه ایرانی ها یک سری کتاب ها از جمله شعرهای کلاسیک ایرانی و همچنین کتاب های مذهبی یافت می شود. اتفاقا این کتاب ها هم تیراژ بالایی دارند و ناشرانی که چنین کتاب هایی را منتشر می کنند همیشه بازار خوبی برای عرضه آنها دارند. اما ناشرانی هستند که به صورت حرفه ای کار می کنند و به دنبال انتشار کتاب های خاصی در زمینه های علوم انسانی مانند تاریخ، فلسفه و ادبیات هستند و در این راه با مشکل نبود متقاضی روبه رو هستند.

در اینجا نقش و حضور دولت کارساز می شود. چنین ناشرانی به دلیل اینکه کتاب خوان های حرفه ای در جامعه ایران کم هستند با مشکلات زیادی رو به رو می شوند. دولت به عنوان نهادی که یکی از مهم ترین وزارتخانه هایش، یعنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را برای چنین دغدغه هایی قرار داده است باید به کمک این ناشران بیاید تا بتوانند سرپا بایستند و به فعالیت خود ادامه دهند.

در چندین سال گذشته و به خصوص در دولت قبل شاهد بوده ایم که وقتی دولت حمایت خود را از این ناشران برداشت چگونه قیمت کتاب دچار نوسان شد تا آنجا که قیمت برخی کتاب ها به قدری بالا رفت که برای علاقه مندانشان، این کتاب ها حکم یک کالای لوکس را پیدا کرده بود. همین امر باعث شد تا در این وانفسای فرهنگ کتابخوانی ایران بخشی از نیروهای کتابخوان هم ریزش پیدا کنند.

نقش دیگر دولت در جلب اعتماد کتابخوان ها روشن می شود. باید بپذیریم که سانسورها و برخی ممیزی های خارج از اصول و قواعد باعث می شود تا مردم نسبت به تمامی کتاب هایی که منتشر می شود بی اعتماد شوند و تصور کنند کتاب هایی که به دست شان می رسد آن چیزی نیست که نویسنده روی کاغذ جاری کرده است و طبیعتا از کتاب خریدن و کتاب خواندن فاصله می گیرند و تلاش می کنند در اینترنت و فضاهای مجازی به دنبال نسخه های اصلی و سانسور نشده باشند.

تجربه نشان داده است که هر گاه دولت با یک دید منطقی وارد عرصه حمایت از کتاب شود نتایج خوبی می گیرد، همانطور که دولت اصلاحات بر چنین مداری بود و نتایج قابل توجهی را هم به دست آورد. ترویج فرهنگ کتابخوانی در ایران همدلی دولت و رسانه ها را می طلبد. باید هر کدام شان یکی از بال های این پرنده شوند تا در آسمان جامعه ایران به پرواز دربیاید.

*منبع: روزنامه اعتماد

**پژوهش**9344**9131

اطلاعات تکميلي

خواندن 1029 دفعه

نظر دادن

از پر شدن تمامی موارد الزامی ستاره‌دار (*) اطمینان حاصل کنید. کد HTML مجاز نیست.

آخرین اخبار

اخبار انتشارات دیجیتال

پربازدیدترین اخبار