چهارشنبه, 16 ارديبهشت 1394 ساعت 14:15

ضرورت فضای آزادانه برای نشر

این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)
آیین گشایش بیست و هشتمین دوره نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در حالی برگزار شد که رییس جمهوری در این مراسم بر لزوم سیاستگذاری کتاب بر اساس اصول شفاف، روشن و کوتاه تاکید کرد و مسوولان را از نظارت های سلیقه یی و سوگیری های جناحی در عرصه ی کتاب برحذر داشت؛ موضوعی که در روزنامه های امروز بازتاب گسترده داشت.
این گزارش نگاهی به سرخط اصلی خبرها و همچنین نوشته های سرمقاله نویسان و نویسندگان روزنامه های امروز چهارشنبه 16 اردیبهشت 1394 خورشیدی انداخته و مهم ترین موضوع های مورد توجه این روزنامه ها را بررسی کرده است.



*** درهای باز آزادی به روی حوزه ی نشر

رییس جمهوری در آیین گشایش بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران از آسیب افراط و تفریط در برخورد با موضوع فرهنگ و به ویژه نشر کتاب گفت و از برخوردهای سلیقه یی در این زمینه انتقاد کرد. این بخش از اظهارات «حسن روحانی» مورد توجه بسیاری از روزنامه ی امروز صبح قرار گرفت و در قالب گزارش ها و یادداشت های مختلف در ارتباط با موضوع آزادی نشر به بازتاب آن پرداختند.

روزنامه ی «آفتاب یزد» با برجسته سازی این عبارت رییس جمهوری مبنی بر «زبان گویای اسلام کتاب است، نه شمشیر» با اشاره به اظهارات وی نوشت: اصول ما برای نشر باید کاملا شفاف و روشن باشد، اگر این طور نباشد و نظارت ما سلیقه ای شود آن وقت چنان می شود که چاپ اول مجاز، چاپ دوم ممنوع، و چاپ سوم مستحب خواهد شد، خدا نکند روزی این گونه مسائل جناحی شود و منافع شخص و گروه و جمع مد نظر قرار بگیرد.

به گزارش این روزنامه، وی با تاکید بر این که اصول ما برای نشر باید کاملا شفاف، روشن و کوتاه باشد اظهار کرد: اگر این طور نباشد و نظارت ما سلیقه ای شود آن وقت چنان می شود که چاپ اول مجاز، چاپ دوم ممنوع، و چاپ سوم مستحب خواهد شد. چون هر کس سلیقه ای عمل می کند و خدا نکند روزی این گونه مسائل جناحی شود و منافع شخص و گروه و جمع مد نظر قرار بگیرد.

آفتاب یزد همچنین در یادداشتی جداگانه با اشاره به این موضوع نوشت: بعد از چند دوره نمایشگاهِ کتاب در سال هایِ گذشته و شرایطِ نامساعدی که فراهم بود، امسال می بینیم خون تازه ای در رگ های ناشران و برگزارکنند گانِ نمایشگاه کتاب جریان پیدا کرده است. مخصوصا که در مراسم افتتاحیه ی نمایشگاه شاهد حمایت دکتر روحانی از اصحابِ قلم و ناشران بودیم. اشاره ی صریح و انتقاد آمیزِ رئیس دولت تدبیر و امید به نگاه ها و نظارتِ سلیقه ای در ممیزیِ آثار، بی اغراق نویدبخش و خوشحال کننده است. با نگاهی به روندِ مجوزها و عملکرد وزارت فرهنگ و ارشاد، به نظر می رسد فضا برای ناشران تا حدی بازتر شده و نسیمی ملایم جریان دارد. هرچند که هنوز و همچنان انتقاداتی به عملکردِ مسئولان وارد است و راهِ طولانی تا آن افقِ ایده آل و آرمانی در پیش است. در همین چند ماه اخیر شاهد فعالیت های چشمگیری از ناشران بوده ایم و همچنین انتشار کتاب هایِ زیادی که پشت درهایِ ممیزی، بدون هیچ دلیل قانع کننده ای متوقف مانده بودند. همچنان که می بینیم مانع تراشی ها بر سرِ راهِ چند ناشر از بین رفته و همین امر باعث اعتماد و تلطیفِ فضا شده است.

«اعتماد» نیز در گزارش خود به گلایه های روحانی از مشکلات نظارت و نشر در مراسم گشایش نمایشگاه کتاب اشاره کرد.

به نوشته ی این روزنامه، رییس جمهور از ابتدای دولت دهم درباره برداشتن سختگیری هایی که در حوزه نشر وجود دارد، سخن گفته بود. او در این مراسم دوباره به این موضوع اشاره کرده و گفت که نمی توان دروازه ها را آنچنان باز کرد که هر خرافه یا سخن افراطی ای به نام کتاب یا دین و انقلاب در مخاطبان کتاب قرار بگیرد و از سوی دیگر نیز نمی توان آنچنان سختگیرانه عمل کرد که برای مولف و ناشر زحمت ایجاد کرد.

«ابتکار» هم از بازشدن فضای نشر در دولت یازدهم سخن می گوید. به نوشته ی این روزنامه، نمایشگاه بین المللی کتاب تهران یکی از مهم ترین رویدادهای فرهنگی کشور است که بسیاری انتظار دارند حاصل یک سال عملکرد حوزه نشر را در آن ببینند. در شرایطی که در دوره دولت قبل این نمایشگاه از تک و تا و شور و حال پیشین خود افتاد، انتظارها از دولت یازدهم برای بازگرداندن این شور به فضای نمایشگاه بسیار زیاد است. اگر سال گذشته به واسطه تازه در اختیار گرفتن دولت این انتظار چندان زیاد نبود، از امسال با گذشتن نزدیک به دو سال از آغاز به کار دولت روحانی، باید حاصل کار فرهنگی تدبیر و امید را مشاهده کرد.

«تمرین آزادی بیان در عرصه فرهنگ» نیز عنوان یادداشت ابتکار بود که در آن می خوانیم: نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در حالی آغاز به کار کرده است که در سال های اخیر برگزاری آن نسبت به گذشته شور و حال و اشتیاق اجتماعی کمتری را ایجاد می کند. شاید این موضوع عوامل مختلفی داشته باشد که بررسی آن نیز لازم و ضروری به نظر می رسد. ... هرچند شاید آزادی بیان در لفظ موضوعی سیاسی به نظر بیاید، اما دامنه این بحث وسیع تر از آن است که به مقوله سیاست محدود شود؛ گاه می توان برخورد با یک فیلم سینمایی، لغو مجوز چاپ یک کتاب، جلوگیری از اجرای یک تاتر یا لغو یک کنسرت را نیز در این قالب جای داد. این در حالی است که مسائلی مثل حادثه شیراز برای علی مطهری یا تهدیدهایی که نسبت به حضور برخی چهره های سیاسی در جلسات و شهرهای مختلف کشور مطرح می شود نیز در ویترین توجه به اصل آزادی بیان به چشم ناظران می آیند. ... همین نمایشگاه کتاب و به طور کلی حوزه فرهنگ نیز عرصه خوبی برای تمرین آزادی بیان در سطح جامعه به نظر می رسد و می توان تعبیر رئیس جمهوری درباره این که «اصول ما برای نشر باید کاملا شفاف، روشن و کوتاه باشد» را به سایر حوزه ها نیز تعمیم داد. سال انتخابات می تواند قدمی دیگر رو به جلو برای تمرین بیشتر نگاه فرهنگی به موضوع آزادی بیان باشد.

روزنامه ی «شرق» نیز با اختصاص سرمقاله ی خود به مشکل های حوزه ی نشر، نوشت: مشکل صنعت نشر ایران توسعه نیافتگی آن نیست بلکه توسعه ناموزون و ناهماهنگ و دستکاری شده آن است. امروزه در مقایسه با چند دهه پیش عنوان های منتشرشده تا حدود ٢٠ برابر افزایش پیدا کرده است. بسیاری از ناشران از نظر تولید فنی و فیزیکی کتاب، کتاب های پاکیزه و شکیلی منتشر می کنند. تا همین چند دهه پیش شاید به زحمت می شد کتاب بدون غلط چاپی پیدا کرد. اما امروزه کتاب بی غلط کم نیست. اما از سوی دیگر تیراژ کتاب ها به شدت کاهش یافته، کتاب فروشی جدید کمتر باز می شود... .

به نوشته ی شرق، ضروری ترین و مهم ترین کاری که باید در صنعت نشر انجام شود، پژوهش و مطالعه در حوزه های مختلف این صنعت است و این کار را باید خود ناشران انجام دهند نه دولت. اطلاع از نیازهای خوانندگان در سراسر ایران، رفع مشکلات توزیع به ویژه پخش در شهرستان ها، بازاریابی، تبلیغ و مواردی از این دست باید مورد توجه ناشران قرار گیرد. همچنین تأثیر اینترنت و شبکه های مجازی بر روی نشر کتاب کاغذی.

روزنامه ی «ایران» نیز در تیتر نخست خود به نقل از رییس جمهوری نوشت: «مؤلف و ناشر را در کوچه های پرپیچ و خم قرار ندهیم».



*** موسسات مالی غیر مجاز در پایان راه؟!

پس از کاهش نرخ سود روزشمار بانکی از سوی دولتی ها، اینبار نوبت ساماندهی موسسه های مالی غیر مجاز است. آمارها از فعالیت بیش از 6 هزار موسسه ی مالی غیرمجاز در کشور سخن می گویند. برخی روزنامه ها به این موضوع توجه کردند.

روزنامه ی «حمایت» می نویسد: همزمان با اجرا شدن نرخ های جدید سود بانکی، دو اتفاق مهم دیگر هم در عرصه پولی و مالی کشور رخ داده است. ... مجلس شورای اسلامی با تحت نظر بانک مرکزی قرار گرفتن موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز موافقت کرد و اگر بانک مرکزی در راستای گسترش چتر نظارتی خود به موقع و سریع و بدون در نظر گرفتن ملاحظات کار کند، می تواند به رفع تدریجی یکی از مهم ترین عارضه های اقتصادی کشور یعنی فعالیت موسسات مالی غیر مجاز پایان دهد.

به نوشته ی حمایت، هم اکنون بر اساس آخرین آمارها حدود 20 درصد کل نقدینگی کشور در اختیار 6 موسسه مالی و اعتباری غیرمجاز قرار گرفته است که بدون توجه به مقررات و بخشنامه های بانک مرکزی حرکت های خود را ترسیم می کنند و بازار پولی و مالی کشور را بر هم می ریزند. براساس آمارهای صندوق بین المللی پول حدود 7 هزار موسسه اعتباری و پولی بدون مجوز و صندوق غیرمجاز در اقتصاد کشورمان به فعالیت های پولی مشغولند. از این تعداد 6 موسسه گردش مالی بالایی را دارند. اما بانک مرکزی با استناد به مصوبه مجلس دست خود را برای نظارت بیشتر بر عملکرد و فعالیت این نهادهای مالی و پولی باز می بیند و می تواند آنها را با روش های مختلف تنبیهی و تشویقی نسبت به رعایت نرخ ها و همراهی آنها با نظام بانکی کشور ترغیب کند، در غیر این صورت فعالیت آنها غیرممکن خواهد بود.

روزنامه ی «تفاهم» هم با اشاره به فعالیت 6000 هزار موسسه مالی غیرمجاز در تیتر خود، به نقل از یک کارشناس ارشد بانکی نوشت: اگر بانک مرکزی از ابتدای تأسیس هر مؤسسه مالی و پولی نظارت می کرد مشکلات به وجود نمی آمد چرا که اگر این مؤسسات چندین سال سپرده جذب کنند مسدود کردن آنها مسائل حاشیه ای دارد.

این کارشناس در پاسخ به سؤالی که چرا فقط بانک مرکزی در خصوص فعالیت شش هزار مؤسسه مالی و اعتباری غیرمجاز فقط به هشدار بسنده می کند، افزود: به نظر می رسد خلأ در تأمین منابع مالی افراد متقاضی دریافت تسهیلات وجود دارد و باعث شده است افراد، اشخاص و نهادهایی ورود پیدا کنند تا بتوانند این خلأ را پر کنند و از آن بهره مند شوند.وی گفت: به دلیل اینکه این نهادها مورد تأیید بانک مرکزی نیستند در بدو امر قاعدتاً مردم استقبال نمی کنند اما وقتی مردم می بینند نیازها و تقاضاهای پولی و تسهیلاتشان از طریق شبکه بانکی تأمین نمی شود چاره ای جز رو آوردن به این مؤسسات ندارند. از طرف دیگر مؤسسان این گونه مؤسسات در بدو ورود به صورت تک شعبه ای فعالیت می کنند و بعد به صورت تعاونی اعتبار یا مؤسسات مالی و اعتباری و با اسامی مقدس ورود می کنند و برخی از آنها هم به صورت صنفی هستند.



*** سرمایه گذاران خارجی به دنبال بازارهای ایران پس از لوزان

از سال گذشته تاکنون فضای اقتصادی کشور امکان سرمایه گذاری شرکت های خارجی در بخش های مختلف را رقم زد تا جایی که پس از انتشار بیانیه ی سوییس، این اشتیاق برای حضور در بازارهای گوناگونه ایران بیشتر شد. برخی روزنامه ها در گزارش های خود از عطش سرمایه گذاران خارجی برای حضور در بازارهای بورس و معدن سخن می گویند.

روزنامه ی «جهان اقتصاد» در تیتر نخست خود به «هجوم سرمایه گذار خارجی به بورس تهران؛ خلاء ها و جاذبه ها» پرداخت.

به گزارش جهان اقتصاد، در حالیکه بازار سرمایه ایران هنوز به لحاظ آماده سازی زیر ساخت های موجود نیاز به تغییر و تحولات اساسی در حوزه های تصمیم گیری و مدیریتی دارد برخی رسانه های غربی از علاقه سرمایه گذاران خارجی برای حضور در این بازار خبر می دهند. در همین ارتباط به تازگی روزنامه فایننشنال تایمز چاپ لندن در گزارشی نوشت: بازار سهام تهران که سال ها به دلیل تحریم از سرمایه

گذاری خارجی بی بهره بوده، اینک خود را آماده مقابله با هجوم سرمایه گذاران خارجی می کند. بورس تهران اما چند سالی است که در حال آماده کردن خود برای لحظه ای است که توافق هسته ای امضا می شود و این بازار می تواند درهای خود را به روی سرمایه گذاران خارجی باز کند.

این روزنامه در ادامه افزود: ورود سرمایه گذار خارجی پس از تفاهم لوزان و جذابیت های سرمایه گذاری در بورس تهران اگر چه به یکی از موضوعات اصلی و روز بازار سرمایه ایران تبدیل شده اما نگاهی به زیر ساخت های موجود و ظرفیت های دست نخورده بازار سرمایه ایران نشان می دهد که هنوز برای استقبال از سرمایه گذار خارجی توانایی و عزم لازم وجود ندارد. نگاهی به نمایشگاه اخیر سرمایه گذاری اشتوتگارت

آلمان به خوبی وجود این نقص ها را نشان داد. مراجعه مکرر خارجی ها به غرفه های نمایندگان ایرانی اگر چه از اشتیاق زائد الوصف آن ها برای سرمایه گذاری در ایران حکایت می کرد اما پرسش های متعدد خارجی ها در مراجعه به غرفه های ایرانی نشان داد که بورس ایران نه تنها برای ایرانی ها بلکه برای خارجی ها هم همچنان موضوع ناشناخته یی است.

در همین زمینه روزنامه ی ایران نیز با «مهدی کرباسیان» مدیرعامل سازمان توسعه و نوسازی به گفت و گو نشسته است.

به نوشته ی ایران، از سال گذشته سرمایه گذاران خارجی برای حضور در ایران به برخی از بخش ها چراغ سبز نشان دادند. یکی از حوزه ها که مورد استقبال شدید سرمایه گذاران خارجی قرار گرفت معدن و صنایع معدنی بود. بر این اساس کشورهای آلمان، اسپانیا، استرالیا، کانادا، بلژیک، انگلیس و سایر کشورهای توسعه یافته پیشنهادهای همکاری خود را به سازمان توسعه و نوسازی معادن ایران دادند. از آنجا که ایران یکی از مهم ترین ذخایر معدنی جهان را در اختیار دارد در برخی از مواد معدنی مانند مس، روی، سرب، آهن و آلومینیوم جزو مهم ترین کشورهای جهان محسوب می شود، کشورهای خارجی برای سرمایه گذاری اعلام آمادگی کردند.

به گفته ی کرباسیان، شرکت هایی که طی 8 الی 9 سال گذشته تنها تمایل به مراودات تجاری و صنعتی داشتند اکنون تمایل به سرمایه گذاری در ایران پیدا کردند. البته شرکت ها و مجموعه هایی هم بودند که در دولت گذشته به صورت کلی روابط خود را با ما قطع کرده بودند ولی با تغییر دولت و نگاه حرفه ای دولت به سرمایه گذاران خارجی، آنها برای برگشت خود اعلام آمادگی کردند. این کشورها نیز به این نتیجه رسیدند که تحریم ها ظالمانه بوده است و باید برداشته شود. اگر این باور در هیأت خارجی نبود هیچ زمان میزان تقاضا برای سرمایه گذاری در ایران رکورد دار نمی شد. طی این مدت نیز کشورهایی که با ایران آشنایی نداشتند برای حضور خود طلب زمان کردند. آنها متوجه شدند که زمینه سرمایه گذاری در ایران مهیا است و کشورمان با تمام کشورهای منطقه متفاوت است. ایران با داشتن منابع انسانی، معدنی، نفت و گاز، موقعیت استراتژیک و امنیت بالا، کشش تقاضای سرمایه گذاری ایجاد کرده است.



*** بحران آبی در وضعیت قرمز

فصل بارش ها رو به پایان است و تابستان گرم و خشک پیش رو. زنگ خطر کاهش منابع آبی نیز مدت ها است در کشور نواخته شده است. امسال نیز با شروع فصل گرما و افزایش مصرف آب شاهد هشدارها و تلاش ها در زمینه ی اصلاح الگوی مصرف آب در کشور هستیم.

روزنامه ی «تعادل» در گزارش نخست خود با عنوان «با آتش آب بازی نکنیم» به اظهارات یکی از اقتصاددانان در خصوص «آب، فرهنگ، جامعه» اشاره کرد.

تعادل به نقل از «محسن رنانی» نوشت: ما از مردم می خواهیم فرهنگ و الگوی مصرف خود را اصلاح کنند درحالی که اگر هم الگوی مصرف در جایی اشتباه است حکمرانان آن را خراب کرده اند. ... مردم ما 3 هزار سال بلد بودند با کم آبی کنار بیایند و نوعی تعادل پایدار برقرار کنند. درحال حاضر متوسط بارش ها کاهش محسوسی پیدا نکرده یعنی آسمان به ما جفا نکرده، امروز کسانی در فرهنگ آب مدعی ناکارآمدی فرهنگ مردم شده اند که خودشان مسوول این بحران هستند.

این اقتصاددان توضیح داد: در سطوحی که ویلیامسون طراحی و مولفه ها و سطوح تغییرات اجتماعی را معرفی کرده است ابتدا سطح بنیادی مطرح می شود که سنت ها و هنجارها در آن قرار دارند و تحول در این سطح حداقل نیاز به گذران چند نسل دارد. اما در سطوح بعدی که حکمرانی و تخصیص منابع است یعنی شیوه های اقدام و نحوه بازی قانونی که از پیش نوشته شده، خیلی سریع تر قابل اصلاح است. ما نمی توانیم به سطح ابتدایی و زیرین برویم چرا که با این دو سطح تخریب کرده ایم و باید اصلاح را با این دو سطح آغاز کنیم.

«سدها همچنان تشنه» هم عنوان یادداشت روزنامه ی «رویش ملت» بود.

*گروه پژوهش و تحلیل خبری

پژوهشم** 9283**2054

اطلاعات تکميلي

خواندن 1177 دفعه

نظر دادن

از پر شدن تمامی موارد الزامی ستاره‌دار (*) اطمینان حاصل کنید. کد HTML مجاز نیست.

آخرین اخبار

اخبار انتشارات دیجیتال

پربازدیدترین اخبار