دوشنبه, 14 ارديبهشت 1394 ساعت 16:08

جایزه دکتر افشار به استاد محمد علی موحد اهدا شد

این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)
بیست و دومین دوره جایزه ادبی و تاریخی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، شنبه 12 اردیبهشت ماه 94 مقارن با ولادت مولای متقیان علی(ع) و روز معلم و بزرگداشت مقام استاد، با حضور شخصیت های برجسته علمی - فرهنگی، به دکتر محمدعلی موحد، اهداء شد.

 

به گزارش لیزنا، مراسم اهدای جایزه دکتر محمود افشار به استاد علی موحد ، مولوی شناس، مورخ و صاحبنظر برجسته ادبیات در کانون زبان فارسی برگزار شد.

 

 این مراسم با حضور شخصیت های علمی – فرهنگی، شامل : دکتر شفیعی کدکنی، حسن انوری، ه.ا.سایه، ژاله آموزگار، داریوش شایگان، احسان اشراقی، هوشنگ مرادی کرمانی، منوچهر انور، سید محمود دعایی، ابوذر ابراهیمی ترکمان، رضا داوری، محمد روشن، حمید ایزدپناه، ناصر تکمیل همایون، علی دهباشی، صفدر تقی‎زاده، عزت‎الله فولادوند، مریم تقدیسی، توفیق سبحانی، مسعود جعفری، محمد حسین عزیزی، دکتر محمداسلامی، اولریش مازروف، منوچهر پارسادوست، طهمورث سجادی، ناصرالدین پروین، ادیب برومند، دکتر میرمجلسی، دکتر علی جزایری، دکتر بهروز برومند، محمدرضا تقی‎دخت، نرگس روان‎پور، محمد حسن سمسار، هادی سودبخش، صمد موحد، علی میرزایی و کریم اصفهانیان، همراه بود.




استاد موحد، تجلی پژوهشگری جامع در علوم اسلامی و تاریخ



دکتر مصطفی محقق داماد، اولین سخنران مراسم، با برشمردن وجوه ممتاز علمی و پژوهشی استاد محمد علی موحد ، گفت : عالم بزرگوار مورد سخن امروزما – جناب آقای محمد علی موحد - یکی از باقی ماندگان شیوه تحصیلی سابق است که همای اوج سعادت به دام او افتاده و فرصت عمر را غنمیت شمرده و بدون هرگونه اغراق و مبالغه موفق شده که به جامعیت کاملی در علوم اسلامی دست یابد . این مدعا ئی بدون دلیل نیست ، آثار مکتوب او گواهان در آستین می باشند. جامعیتی که از یک سو به حقوق نفت می‎پردازد و از این رهگذر در دادگاههای بین المللی مدافع حقوق ملت ایران می‎گردد واز سوی دیگر به دریای بیکران عرفان سر می‎کشد و برای نخستین بار با تالیف مقالات شمس نقطه عطفی در مولوی شناسی می‎آفریند. مقایسه مطالعات مولوی شناسی قبل از تالیف آثار موحد با بعد از آن وتحولی که در این زمینه ظهور کرده شاهد این گفتار است.



وی در ادامه افزود : موحد، در کتاب 'درهوای حق وعدالت'، حقوق بشررا بومی ساخته و در ترجمه 'فصوص' محی‎الدین بن عربی، آرزوی چندین ساله فارسی زبانان شیفته عرفان محی‎الدین را تامین ساخته است.



موحد مقاله ای در مجله کانون وکلا چندین سال قبل در معرفی یکی از متکلمین اسلامی بنام نجم‎لدین طوفی منتشر کرده است که حاوی اندیشه ای عمیق در فلسفه حقوق اسلامی است.



حجت الاسلام محقق داماد در پایان سخنانش اظهار داشت : امروز روز تقدیم جائزه بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار به این مفضال عالی مقدار است ونه روز بزرگداشت وی زیرا که دراین صورت باید در خصوص هریک از اثار وی ساعتها سخن می‎گفتم که البته در جای خود خواهم گفت.



 سفرنامه ی ابن بطوبه سرآغازی برای دوستی دو دانشمند



دکتر فتح الله مجتبائی، استاد مطالعات ادیان، که با وجود ضعف جسمی در این مراسم حضور یافته بود با اشاره به جایگاه ارزشمند مؤسسات فرهنگی ای مانند موقوفات افشار،اظهار داشت: با کیفیاتی که در این چند ساله در دانشگاه های ما پیش آمده است و مشکلاتی که دانشگاه های ما با آن همراه بوده اند، باید به یک چنین سازمان هایی امید داشت. دانشگاه فقط شده است جایی که مدرک می دهد و دکتر می آفریند و دیگر امیدی به آن نیست، من خودم شصت سال با دانشگاه سروکار داشتم الان هم هنوز در این سن، به هر حال تا جایی که بتوانم در کلاس های درس شرکت می کنم . اما اگر به آینده ی فرهنگی این مملکت و آینده ی تاریخی این مملکت علاقه داشته باشیم بایستی به این گونه تشکیلات و به این گونه سازمان ها حرمت بیشتر بگذاریم. موقوفات افشار واقعا یک نگین روشن و درخشانی است در تاریخ فرهنگ این مملکت.



مؤلف بنگاله در قند پارسی گفت : نام مرحوم محمود افشار و ایرج افشار همیشه در تاریخ این مملکت به نکویی برده خواهد شد.



مجتبایی در ادامه به نحوه ی آشنایی اش با محمد علی موحد و نیز تأثیر آثار و ترجمه های وی در دانشگاه اشاره کرد و با ذکر خاطره ای گفت: آشنایی من با جناب دکتر موحد یک دوره آشنایی غایبانه بود و اولش هم با ترجمه ی بسیار خوب ایشان از سفرنامه ی ابن بطوطه شروع شد؛ بنده در حدود سال 1340 مامور فرهنگی ایران در هند بودم. در یک از جلسه ای درباره ی سفرنامه ی ابن بطوطه و کلمات فارسی و تعبیرات فارسی‎ای که در این کتاب به کار رفته است صحبت کردم. و به دورانی که ابن بطوطه در قرن هشتم از افغانستان به هند می رود، بحث کردم. کلمات و تعبیراتی فارسی که در شهرهای هند استعمال می شد و نام اشخاص بسیاری که به عنوان وزیر و منشی و کارگزاران سلاطین و راجوهای هندو در دستگاه مسلمان ها کار می کردند را بر شمردم .



مرحوم حسن عابدی استاد دانشگاه پنجاب به من ایراد گرفت که آقا این حرف های ابن بطوطه هیچکدام سند ندارد . این مسئله من را وادار کرد که بروم ببینم که این اشخاص واقعا اشخاص حقیقی هستند یا اینکه کسانی هستند که ساخته شده اند، چون به نظر من هم عجیب آمد که در قرن هشتم در جنوب هند یا در سراندیب کسانی باشند که به فارسی سخن بگویند یا لغات فارسی به کار ببرند و نام بسیاری از جاها به زبان فارسی باشد، برای خود من عجیب بود . حتی در دوران بعد ،چند سال بعد که ماموریت در هندوستان داشتم یک سفر به سراندیب کردم برای اینکه ببینم آیا واقعا چنین جاهایی وجود دارد یا وجود ندارد و هر چه گشتم چنین جاهایی را پیدا نکردم، ولی معهذا گمان من هنوز بر این است که به هر حال اسم این نواحی تغییر کرده است و مورّخی در آن جا نبوده است که صحت و این ادعاهای ابن بطوطه که وزیر فلان راجه فلان مرد گیلانی ، یا فلان مرد شیرازی بود را اثبات کند. ولی آنچه مسلم است، مسلمان ها از قرن دوم سوم هجری به ممالک جنوبی ورود داشتند، و حتی آنچه که باعث شد که در اواخر قرن اول هجری ،در زمان حجاج یوسف به هند حمله بشود و منطقه ی سند تا حدود مولتان در تصرف مسلمان ها بیرون بیاید، این بود که گروهی از مسلمان ها از همین سراندیب یا سیلان با کشتی می خواستند بیایند به طرف حجاز و وارد خلیج فارس بشوند و آن ها را به اسارت بگیرند و بیاورند به سند و در آنجا این ها مدتی اسیر می مانند. یکی از علل هجوم مسلمان ها به ناحیه ی سند رها کردن همین اسیران بوده است. پس معلوم می شود که واقعا روابط تا آن حدی که در ابن بطوطه آمده است خیلی هم بی وجه نبوده است.



به همین علت وقتی که من آمدم به تهران و شنیدم که این کتاب را استاد موحد به فارسی ترجمه کرده اند کتاب را گرفتم که ببینم ایشان در اینجا نظرش چیست و ایشان چه کمکی می توانند بکنند و حیرت کردم از استواری این ترجمه، ترجمه ای است که این کتاب را در حقیقت زنده کرد، چاپ های عربی اش در دسترس بود ولی برای ایرانی ها آن طور که بایسته و شایسته بود قابل استفاده نبود. مخصوصا در شبه قاره فارسی را بهتر از عربی می خواندند. خیلی خوشحال شدم که این کتاب ترجمه شده است مخصوصا که یک قسمت مهم هم درباره ی شبه قاره و هند است ، خیلی خوشحال شدم از اینکه این کتاب ترجمه شده است و خوشحال تر شدم که این ترجمه واقعا یک نمونه ی بسیاربسیار خوب از ترجمه به زبان فارسی است . .بعد که من آمدم به تهران به وسیله ی شادروان حیدری( مدیر خوارزمی )من با آقای موحد آشنایی شخصی پیدا کردم و در همان جلسات اولی که ایشان را دیدم فریفته ی صداقت ایشان و صمیمیتش در کار علمی شدم.



مؤلف پیوندهای فرهنگی ایران و هند در دوره ی اسلامی ، افزود : کتاب بسیار مهم تر ایشان مسیله ی مبالغه ی مستعار است که بحث درباره ی حقانیت ایران درباره ی جزایری است که الان کسانی مدعی اش شده اند و نیز تاریخچه ی این جزایر و حقوق ایران ، که یکی از نمونه های بسیار خوب و برجسته ی تحقیق تاریخی است. درس هایی از داوری های نفتی، درباره ی قانون و حاکم جزو اولش هست و ملی کردن و غرامت جلد دومش است؛ و باز از تالیفات ایشان همان طور که حضرت استاد(محقق)فرمودند توقعی نیست که محققی که با این تعمق مسایل حقوقی و حقوق اقتصادی و سیاسی ایران درباره ی نفت دارد تحقیق می کند، یکمرتبه درباره ی شمس و مولانا شروع بکند به کارکردن، و بعد باغ سبز، مجموعه ی سخنرانی های ایشان است درباره ی شمس تبریزی و رابطه اش با جلال الدین محمد بلخی،شمس و مولانا،برداشت بسیاربسیار خوبی است، ممکن است اختلاف نظر باشد در این مسایل ولی به هرحال اهمیت و تعمق تحقیقاتی به هیچ روی قابل انکار نیست. قسمت دوم کار ایشان ترجمه هایی است که توسط ایشان صورت گرفته مانند همان ابن بطوطه که اشاره کردم و ترجمه و شرح ده فصل اول فصوص الحکم است. برداشت بسیار خوبی است از فلسفه ی عرفانی ابن عربی است . منتها ده فصل اول فصوص است و من همیشه وقتی ایشان را دیدم از ایشان خواهش کردم که هفده فصل بعدی را هم به هرحال به همین شیوه ان شاالله ادامه بدهند و ایشان هم امیدوارم که فصوص را تمام بکنند . ما در دانشکده ها از آن استفاده می کنیم و بهترین مدخل برای ورود به فکر ابن عربی است.



این استاد هند شناس سپس ترجمه ی استاد موحد از 'بهگوت گیتا' را ترجمه ای ممتاز خواند و گفت : بهگوت گیتا،کتابی بسیار مهم در عرفان و فلسفه ی هندویی است که بخشی از منظومه ی مهابهاراتا را شامل می شود. این کتاب، امروز برای هندومذهبان در حکم قرآن است. بهگوت گیتا، کتابی است که گاندی هرگز آن را از خودش جدا نمی کرد و همیشه با آن مثل ما که با حافظ فال می‎گیریم - فال می گرفت. این کتاب هم در بین هندوها، هم شیواپرست ها، هم ویشنوپرست ها، و حتی بودایی ها مورد توجه و اهمیت بسیار است. یک وقتی کار من تحصیل و تدریس این کتاب بود به زبان سنسکریت که من تدریس می کردم. در آمریکا که بودم یکی از کارها این بود این کتاب را که در هند خوانده بودم برای جوان هایی که تازه وارد مسایل هندشناسی شده بودند ، تدریس می کردم . ترجمه ی ایشان ، از زمان اکبرشاه مغول، که برادر ابوالفضل آن را دو بار به نظم و نثر ترجمه کرده ، از همه ی ترجمه هایی که بارها از این کتاب شده ، به متن نزدیک تر است. هم چنین سلک و سلوک از فضل الله روزبهان خنجی و حدیقه الحقیقه از ابوالفتح مطهر بن محمد، نواده ی شیخ جام ، رساله ی سپهسالار که در مناقب خداوندگار است و ابتدانامۀ سلطان ولد، کتب بسیار مهمی در عرفان اسلامی است، که ایشان چاپ کرده است.



 استاد موحد، گزینش گری موفق در انتخاب آثار ترجمه



دکتر نصرالله پورجوادی، استاد فلسفه ، به ذکر خاطره ای از تأثیر ترجمه بهگوت گیتا که توسط دکتر موحد انجام گرفته پرداخت و گفت: من دانشجوی بیست و یک ساله بودم در کلاس درسی گرفته بودم تحت عنوان «ادبیات جهان». در این کلاس یک تعداد کتاب مربوط به فرهنگ های مختلف بود که استاد به دانشجویان تکلیف کرده بود که کتاب را بخوانند و باید سر کلاس گزارش دهند من درست یادم است یکی از کتاب ها که درباره ایران بود اشعار عمر خیام بود و کتاب دیگر که به من افتاد کتاب «بهگودگیتا» بود چون من ایرانی بودم و با هند زیاد فلاصه نداشتیم، این کتاب همان کتابی است که آقای مجتبایی به آن اشاره کرد. من تا زمان نام این کتاب را نشینده بودم باید می رفتم این کتاب را می خواندم. این اولین کتابی بود که مرا زیر و رو کرد کتاب هایی که من می خواندم در یک فاز دیگری بود رمان بود و یا چیزهای مختلفی بود.



این کتاب«بهگودگیتا» اصلا چیز دیگری بود صحنه هایی که در این کتاب وصف شده فراموش شدنی نیست. این کتاب یک کتاب کلاسیک است و کتابی است که چکیده تفکر فلسفی و عرفانی هند است که اگر بخواهیم و از من بپرسند که ما می خواهیم یک کتاب بخوانیم که تفکر هند را بدانیم این کتاب به ذهنم می رسد، این تاثیری بود که این کتاب گذاشت.



وی افزود: مترجمانی بوده اند که انتخاب بد کردند و کتاب های بی ارزش را ترجمه کردند و به قول مولانا از طلا، میخ طویله درست کردند. به نظرم جناب دکتر موحد یکی از مترجمانی هستند که در ترجمه و انتخاب هایشان و تصحیح هایی که داشته اند ، موفق بوده اند.



 محمد علی موحد، به مثابه ی یک اثر هنری



مصطفی ملکیان ، استاد دانشگاه و نویسنده، در این مراسم به برشمردن ویژگی های شخصیتی استاد موحد پرداخت و اظهار داشت :



من به دو جهت قصد ندارم که به ٱثار آقای دکتر موحد بپردازم،جهت اول آن است که من در هیچ کدام از حوزه های آقای موحد هیچ گونه تخصص و خبرویت ندارم،به صلاح من نیست که در حوزه هایی اظهار نظر کنم که شایستگی اظهار نظر و ارزیابی را ندارم.



آثاری که از ایشان خوانده ام فقط به من لذت بخشیده اند، و فقط بدون اندکی مبالغه بر دانش من افزوده اند. اما داوری در باب کارشان مرتبه ای از صلاحیت را میطلبد که من به جد فاقد آن هستم.



اما جهت دوم این است که استاد موحد بیشتر و بسیار بیشتر مرا مجذوب میکند، آثار منتشر شده ی ایشان نیست، بلکه زندگی خود دکتر موحد می باشد.



اگر سوء تعبیر نشود می خواهم عرض کنم که محمد علی موحد، یک اثر هنریست.



بنابراین اگر کسی مثل من با چشمانی ضعیف بتواند وجوهی از زیبایی های این اثر هنری را ببیند و با بیان الکن خودش بتواند آن دیده های خودش را بازگو بکند به مراتب به گمان خودم ارزشمند تر از این است که نقاط قوت آثار علمی و فکری ایشان بپردازد.



معمولا انسان ها از دور دوست داشتنی تر اند،از دور زیبا تراند، این نکته ی حکیمانه ی راسل به نظر من ناظر به همین نکته است که می گفت: ' دوست داشتن انسانیت کار چندان دشواری نیست، أما دوست داشتن تک تک انسان ها کاری محال است. '



هر چه به انسان ها نزدیک تر میشوید میبینید تصوری که از ایشان داشته اید، تصوری زیبا تر از حد واقع، دوست داشتنی تر از حد واقع بوده است.



اما هر کدام از ما سعادتی داشته باشیم در طول عمرمان به معدود افرادی برخورده ایم که ناقض این قاعده اند، خلاف این قاعده اند و هر چه به آنها نزدیک تر میشویم عظمت بیشتر و عظمت روحی بیشتر در آنها ادراک میکنیم،جلال و شکوه روحی بیشتر در ایشان ادراک می کنیم،و جمال و زیبایی روحی بیشتر.



نیچه فیلسوف آلمانی، حتی اخلاق را به زیبایی شناسی فرو می کاهد، و می گفت اصلا اخلاقی زیستن یعنی از خودت یک اثر هنری زیبا بسازی. اخلاقی زیستن به جز زیبا زیستن نیست.



اولین وجه زیبایی شاخصی که در این مرد هست، فروتنی وتواضع اوست. این تواضع به نظر من شگفت انگیزه و نخستین خصیصه ای است که جلب نظر هر منصفی را میکند.



وجه شاخص بعدی ایشان ، ادب است.ادب نه به معنای رعایت آداب ورسوم، ادب به معنای پاسداشت حضور. این که حضور تو را کسی پاس بدارد، حضور تو برای او فرق بکند. و وقتی که تو وارد محضرش می شوی حضور تورا با تمام وجودش احساس بکند و پاسدار این حضور توست و توجه او به تو چنان است که تو همیشه گمان می کنی که محبوب ترین دوست او هستی. دکتر موحد نه تنها رعایت پاسداشت حضور تو را دارد بلکه توجهش به تو ،منحصر بفرد و به نظر خودت بی بدیل، جانشین ناپذیر و بی همتاست.



ویژگی سومی که در ایشان هست وفا داری است. من هیچ وقت تا کنون نشنیده ام که ایشان دوستان خودشان در غیاب خودشان به بدی یاد بکند.



در عین حال ویژگی چهارم که با ویژگی وفاداری جمعش خیلی مشکل است، ویژگی انصاف است.



ویژگی پنجم، ویژگی میانه روی ایشان است،من هیچ چیزی که از افراط یا تفریط در رفتار ایشان اعم از کردار و گفتار ایشان باشد ندیدم.



بعد از این ویژگی، یعنی ویژگی میانه روی ایشان، ویژگی دیگری که به نظر من در ایشان خیلی شاخص است ،دوراندیشی است. .من هیچ وقت ندیده ام چه در گفته ها وچه در نوشته های ایشان، که داوری شان، داوری باشد در حوزه های نزدیک. همیشه هر نکته ای را در دورترین سپهر، در دورترین ساحت ممکن قرار میدهند و از آنجا به آن نگاه می کنند ودر بابش داوری می کنند.



ویژگی دیگری که در ایشان هست، ویژگی حسن نیت است .حتما شما در زندگی تان به کسانی بر خورده آید که ظاهرشان باشما تندی می کنند اما شما هیچ به دل نمی گیرید. چون میدانید این تندی ناشی از یک حسن نیت عمیق است.



این حسن نیت در دکتر موحد هست.برای اینکه وقتی دکتر موحد در جایی با تو سخن می‎گوید مفتخری که مثلاً مورد این عتاب قرار گرفته ای، هنوز می فهمی که محبوب دکتر موحدی. این خشونتِ عشق را در دکتر موحد در حدی دیدم که در هیچ کس در طول عمر خودم ندیده ام.



ویژگی دیگر ایشان حقیقت طلبی است. حقیقت طلبی که افلاطون از آن یاد می کرد یا چیزی که در روانشناسی کنجکاوی علمی می گویند .این حقیقت طلبی یا کنجکاوی علمی. معمولا هنوز نوجوانی را به پایان نرسانیده در ما می‎میرد. اما دکتر موحد نسبت به هر نکته ای کنجکاوی نشان می دهند.



ویژگی دیگر اینکه ایشان واقعیت پذیر هستند.معمولا ما با واقعیت ها کنار نمی‎آییم. دکتر موحد هر واقعیتی را در باب خودش می پذیرند.



ویژگی دیگر حق گذاری نسبت به هستی ست.سپاس مندی از هستی.یک سپاس مندی عمیق نسبت به هستی و بدون گلایه از آن. و به تعبیری دینی یک نوع شکر به هستی دارند.



و آخرین ویژگی ایشان چیزی است که به آیرونی سقراطی تعبیر میکنیم.اثر این آیرونی سقراطی اینست که تو نقش خودت را در زندگی به جدیت هر چه تمام تر بازی میکنی، در حالی که اصل نمایش نامه را خیلی جدی نمگیری. این آیرونی در دکتر فراوان است که باید نقش را جدی بازی کرد اما کل نمایش نامه جدی نیست.



جایزه ی دکتر محمود افشار که بیست و دومین دوره خود را پشت سر گذاشت ، در طی این دوره ها به فرهیختگانی در پاسداشت فرهنگ ایران زمین خدمات ارزنده ای را ارائه داده اند ، تعلق گرفته است. فهرست برندگان پیشین این جایزه عبارتند از :



1368/9/28 نذیر احمد دانشمند هندی، استاد بازنشستة دانشگاه علیگره

1369/9/28 غلامحسین یوسفی دانشمند ایرانی، استاد بازنشستة دانشگاه فردوسی (مشهد)

1369/7/31 این عبدالمجید بدوی دانشمند مصری، متخصص ادبیات فارسی، استاد دانشگاه عین شمس

1371/9/28 سید محمد دبیرسیاقی دانشمند ایرانی، از مؤسسة لغتنامة دهخدا

1371/9/28 ظهورالدین احمد دانشمند پاکستانی، استاد بازنشستة دانشگاه پنجاب (لاهور)

1376/12/11 منوچهر ستوده دانشمند ایرانی، استاد بازنشستة دانشگاه تهران

1377/2/12 جان هوننین دانشمند چینی، استاد و رئیس بخش فارسی دانشگاه پکن

1377/12/22 کمالالدین عینی دانشمند تاجیکستانی، استاد و متخصص ادبیات فارسی (دوشنبه)

1380/7/14 کلیفورد ادموند باسورث دانشمند انگلیسی، استاد بازنشستة دانشگاه منچستر

1/9/1382 عبدالحسین زرینکوب دانشمند ایرانی، استاد بازنشستة دانشگاه تهران

1382/9/1 فریدون مشیری سخنسرای نامور ایرانی

1382/9/1 تسونهئو کورویاناگی دانشمند ژاپنی، استاد ممتاز دانشگاه مطالعات خارجی توکیو

1383/4/2 ریچارد نلسون فرای دانشمند امریکائی، استاد بازنشستة زبان فارسی دانشگاه هاروارد

1385/9/28 هانس دوبروین دانشمند هلندی، استاد بازنشستة زبان فارسی دانشگاه لیدن

1385/9/28 نجیب مایل هروی دانشمند افغانستانی، پژوهشگر و مصحح متون عرفانی

1386/3/30 شارل-هانری دوفوشهکور دانشمند فرانسوی، استاد بازنشستة دانشگاه پاریس

1387/10/8 بدرالزمان قریب دانشمند ایرانی، بازنشستة دانشگاه تهران

1389/3/20 برت گ. فراگنر دانشمند اتریشی، استاد دانشگاههای آلمان و اتریش

1390/2/22 احمد منزوی دانشمند ایرانی، کتابشناس و فهرستنگار برجسته

1390/9/12 آنجلو میکله پیهمونتسه دانشمند ایتالیائی، استاد بازنشستة دانشگاه رم

1392 احمد اقتداری دانشمند و ایرانشناس ایرانی

اطلاعات تکميلي

خواندن 1560 دفعه

نظر دادن

از پر شدن تمامی موارد الزامی ستاره‌دار (*) اطمینان حاصل کنید. کد HTML مجاز نیست.

آخرین اخبار

اخبار انتشارات دیجیتال

پربازدیدترین اخبار